İSTANBUL (AA) - Türkiye İstatistik Kurumunun (TÜİK) eylül ayına ilişkin konut satış istatistiklerine göre, geçen ay ülke genelinde konut satışları yıllık bazda yüzde 0,5 azalarak 164 bin 306 oldu. Ancak bu rakam yılın 10 ayının en yüksek verisi olarak kayıtlara geçti.
Öte yandan ekim ayı verileriyle birlikte geçen yılın temmuz ayında başlayan ve 15 aydır süren yıllık bazdaki yükseliş serisi de sona ermiş oldu.
Geçen ay konut satış sayısının en fazla olduğu iller 26 bin 305 ile İstanbul, 14 bin 681 ile Ankara ve 8 bin 678 ile İzmir olarak sıralandı.
İpotekli konut satışlarındaki artış da devam etti. Ekimde geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 11,5 artan ipotekli satışların payı yüzde 14,3 olarak gerçekleşti.
Konut satışları ocak-ekim döneminde yıllık bazda yüzde 16,2 artarak 1 milyon 293 bin 33'e yükseldi. Bu rakam tüm zamanların en yüksek ocak-ekim dönemi verisi olarak kayıtlara geçti. Bundan önceki en yüksek rakam 1 milyon 280 bin 852 adetle 2020 yılında görülmüştü.
Ocak-ekim döneminde gerçekleşen ipotekli konut satışları ise yüzde 64 artarak 186 bin 20 oldu.
Sektör temsilcileri, AA muhabirine yaptığı açıklamada, ekim ayına ve ocak-ekim dönemine ilişkin konut satışlarını değerlendirdi.
"Veriler sektörde genel iyimserliğe işaret ediyor"Konut Geliştiricileri ve Yatırımcıları Derneği (KONUTDER) Yönetim Kurulu Başkanı Ziya Yılmaz, yılın 10 ayında gerçekleşen performansın tüm zamanların zirvesi olduğunu belirterek, ekimde ise sınırlı düşüş yaşandığını aktardı.
Birinci el satışlarda düşüş yaşansa da ipoteklilerde artışın sürdüğünü dile getiren Yılmaz, "Ekim ayındaki verilerde ufak bir düşüş olsa da yılın geneli açısından rakamlar geleceğe dair sektörde genel iyimserliğe işaret ediyor. Ancak ekonomi ve istihdama katkı sağlayan birinci el konut üretim ve satışlarına yönelik iyileşmenin hızlanması gerekiyor." dedi.
Yılmaz, sıfır ve ipotekli konut satışlarının toplamdan aldığı payın artması gerektiğine işaret ederek, "Son zamanlarda kredi imkanlarındaki bir miktar iyileşmenin satışlara yansıması olduğunu da görüyoruz. Konut üretiminde kalıcı iyileşme finansman kısıtlarının kaldırılması ve kamunun planlı arsa üretimiyle özel sektörün hız ve kalite gücünün bir araya getirilmesiyle sağlanabilir." diye konuştu.
Kısa süre önce açıklanan ve başvuruları başlayan Yüzyılın Konut Projesi'nin özellikle dar gelirli ve genç kesim için sosyal konut arzını güçlendireceğini vurgulayan Yılmaz, şu değerlendirmelerde bulundu:
"Bu proje, önümüzdeki dönemlerde satış verilerini daha da olumlu seviyelere yükseltme potansiyeli taşıyor. Kiralık sosyal konut modelinin rayicin yarısına kiralama imkanı sunması, piyasalarda dengeleyici bir etki oluşturacaktır. Bu vizyoner adımın konut üretim kapasitesini artırarak sürdürülebilir ve konut erişiminde de sosyal adaleti sağlayacak dengeli bir piyasa oluşumuna da katkı sağlayacağını öngörüyoruz. Kamu ve özel sektörün el ele vererek bu vizyonu daha da ileriye taşıması, ülkemizin konut üretim kapasitesini artıracak ve vatandaşlarımız için daha erişilebilir bir konut piyasasının oluşmasını mümkün kılacaktır."
"Yıl sonunda çok rahat 1,5 milyon konut satışını geçeceğiz"Anadolu Yakası İnşaat Müteahhitleri Derneği (AYİDER) Başkanı Hakan Şişik de ekim satışlarına bakıldığında yüzde 0,5 azalma gördüklerini belirterek, ancak eylül ayına göre artış trendinin sürdüğünü söyledi.
İkinci el konut satışlarının sıfır konutlara göre yüksek rakamlarda seyrettiğini, bunun da sebebinin fiyat farkı olduğunu anlatan Şişik, kredilerdeki yüksekliğe rağmen ipotekli satışlardaki artışın sürdüğünü belirtti.
Şişik, mevduatlardaki düşüş nedeniyle mevduat yatırımcısının konuta yöneldiğini kaydederek, şu açıklamalarda bulundu:
"Özellikle büyükşehirlerde kira getirisi ve değer artışı beklentisi yatırımcıyı cezbediyor. Hükümetin başlattığı 500 bin konut projesiyle konut sektörü daha da hareketli bir sürece girecektir. Zaten bu rakam başlı başına satışların 3'te 1'i kadar konut üretimi demek. Bu proje, arz yönlü bir genişleme yaratacak. Aynı zamanda istihdam ve üretim zincirini canlandıracak. Genel rakamları okuduğumuz zaman aslında satışların belli bir düzlemde ilerlediğini görebiliyoruz. Yıl sonunda çok rahat 1,5 milyon konut satışını geçeceğiz."
"Talep ikinci el ve bitmiş projelere kaydı"Gayrimenkul Pazarlama ve Satış Profesyonelleri Derneği (GAPAS) Başkanı Mustafa Kemal Şahin ise verilerin canlı bir piyasa izlenimi verse de bu hareketin kaynağına bakıldığında tablonun farklı olabileceğini belirterek, "Ekimde ipotekli satışlarda görülen yükseliş, faizlerin yüksek seyrettiği bir dönemde yeni kredi talebinden ziyade, daha çok geçmişte alınmış konutların borç kapatma ve tapu tescil işlemleri gibi teknik nedenlerle yapılmış satışlardan kaynaklanıyor olabilir." dedi.
Şahin, bitmiş ve teslim dönemine giren projelerin de satış istatistiklerine önemli katkı sağladığını kaydederek, "Yeni üretim konutlarda maliyet baskısı devam ederken, talep ikinci el ve teslim aşamasındaki projelere kaymış durumda. Bu da piyasada gözle görülür bir satış artışı yaratıyor ancak bu artış, üretim tarafı desteklenmediği sürece sürdürülebilir değil." diye konuştu.
Verilerin talebin hala yüksek olduğunu ancak mevcut stoktan beslendiğini gösterdiğini anlatan Şahin, piyasanın canlılığının kalıcı hale gelebilmesi için yeni üretimi teşvik eden, finansmana erişimi kolaylaştıran ve arz-talep dengesini birlikte ele alan bir konut politikasının hayata geçirilmesi gerektiğini vurguladı.
"Biz de elimizi taşın altına koyduk"Helmann Holding Yönetim Kurulu Başkanı Selman Özgün ise verilerin vatandaşların konuta olan talebinin her zaman sürdüğünü gösterdiğini belirterek, alım gücünün azaldığı ve fiyatların yükseldiği bir dönemde sosyal konut projelerinin açıklanmasının çok önemli olduğunu söyledi.
Bu süreçte özel şirketlerin de elini taşın altına koyması gerektiğini dile getiren Özgün, şu değerlendirmelerde bulundu:
"Helmann olarak biz de kısa süre önce çok önemli bir proje açıkladık. Ankara'da Helmann Altıntepe isminde, sosyal konut fiyatlarının geçerli olduğu markalı konut projemizi duyurduk. Tüm gelir gruplarına hitap eden projemizde 500 bin lira peşinatla hemen tapu sahibi olunabiliyor, kalan ödemeler 26 ay boyunca tamamen faizsiz ve kolay taksitlerle yapılabiliyor. Uzun zamandır üzerinde çalıştığımız bu projemizin benzerlerini önümüzdeki dönemde hayata geçirmek istiyoruz."
"Kentsel dönüşüm yenilenmiş konuta talebi artırıyor"Algün Yönetim Kurulu Başkanı Cihat Algün de ipotekli satışlardaki artışın sevindirici olduğunu belirterek, bu durumun kredi kullanarak ev alma potansiyelinin devam ettiğini ve şartlar uygun olduğunda belli bir kesimin harekete geçtiğini gösterdiğini söyledi.
Algün, "Yıl sonuna kadar bu şekilde yukarı yönlü rakamların devam edeceğini tahmin ediyoruz. Kentsel dönüşüm ihtiyacı da yenilenmiş konutlara talebi tetikliyor. Bundan sonra da hükümet tarafından açıklanan konut projeleriyle de inşaat sektörünün üretim tarafında da bir hareketlenme olacağını düşünüyoruz." diye konuştu.
"Konut satışları ekimde oldukça güçlü bir performans sergiledi"Gayrimenkul uzmanı Halit Sönmez, ekimde yılın en yüksek aylık satış verisine ulaşılmasının "sektörün güçlü dinamiklerinin bir göstergesi" olduğunu belirterek, "Ekimde yıllık bazda sınırlı bir gerileme yaşansa da toplamda 164 binin üzerinde gerçekleşen satış rakamı oldukça güçlü bir performans. Bu, yılın zorlu ekonomik koşullarına rağmen vatandaşın konuta olan ilgisinin ve güveninin devam ettiğini açık biçimde ortaya koyuyor." dedi.
Ocak-ekim döneminde 1 milyon 293 bini aşan konut satışının yüzde 16,2'lik artışa ve sektördeki canlılığın sürdüğüne işaret ettiğini vurgulayan Sönmez, şu ifadeleri kullandı:
"Bu artış, konutun barınma ihtiyacı kadar bir yatırım aracı olarak da tercih edildiğini ve gayrimenkul piyasasının uzun vadede güvenli liman olma özelliğini koruduğunu kanıtlıyor. Finansman koşullarının iyileşmesi, yeni konut üretiminin artması ve kentsel dönüşüm süreçlerinin hızlanmasıyla talebin önümüzdeki aylarda da istikrarlı şekilde devam etmesini bekliyoruz. Yılın son çeyreğinde dalgalanmalar olabiliyor ancak genel eğilim pozitif. Sektör istihdam, yan sanayi ve yatırım tarafında ekonomiye katkısını güçlendirerek sürdürecektir."
Muhabir: Uğur Aslanhan,Mücahit Enes Sevinç