"Yeni Dünya"ya açılan kapı Bahamalar, iklim krizi nedeniyle "Kayıp Dünya" olmanın eşiğinde

ANKARA (AA) - Bahamalar, 500 yıl önce Cenovalı denizci Kristof Kolomb'un "keşif" yolculuğunda "Yeni Dünya"ya açılan ilk kapı oldu.

Atlantik Okyanusu'nda, Küba'nın kuzeyinde ve ABD'nin Florida eyaletinin güneydoğusunda bulunan Bahamalar, yaklaşık 700 ada ve 2 binden fazla adacıktan oluşuyor.

Temmuz 1973'te Birleşik Krallık'tan bağımsızlığını kazanan ve başkenti Nassau olan ada ülkesinin yaklaşık 400 bin nüfusu bulunuyor.

Ülkenin ekonomisinin, yaklaşık yüzde 60'ı turizm gelirlerine dayanırken, bankacılık ve deniz taşımacılığı da ekonominin diğer önemli sektörleri arasında yer alıyor.

Ancak, turkuaz suları, turizm ekonomisi ve zengin ekosistemiyle öne çıkan ada ülkesi, bugün iklim krizi, tekrarlayan kasırgalar ve ekonomik kırılganlık nedeniyle varoluş mücadelesi veriyor.

Sömürgeciliğin acı hatırası

Bahamalar, yaklaşık 500 yıl önce Avrupalıların Amerika kıtasına ilk adım attığı topraklar olarak kayıtlara geçti ancak kolonyal geçmişin izleri, ülkenin kültürel hafızasında ve turizm sektöründe belirgin şekilde öne çıkıyor.

Kolomb'un temas kurduğu ilk yerli Amerikalılar olan Lucayan halkının ortadan kalkmasına yol açan sömürgecilik süreci, Bahama toplumunun kolektif hafızasında hala acı hatıra olarak yaşamaya devam ediyor.

Her yıl 12 Ekim Kolomb'un 1492'de Yeni Dünya'ya varışı olarak kutlansa da yerel aktivistler bugünün "Lucayan Anma Günü" olarak yeniden adlandırılması için kampanyalar yürütüyor.

Ülkede düzenlenen Junkanoo Festivali gibi kültürel etkinliklerde, Lucayan desenlerini ve kabile motiflerini yansıtan kostümler kullanılıyor.

"Yeni Dünya"dan "Kayıp Dünya"ya

İklim krizi sebebiyle yükselen deniz seviyesi, meydana gelen su kıtlığı ve mercan resiflerinin yok olması yüzünden Bahamalar, "Kayıp Dünya" olmanın eşiğine geldi.

Bahamalar, deniz suyunun hızla yükselmesi karşısında en savunmasız adalar olarak kabul edilirken topraklarının geçirgen ve gözenekli yapısı, alçak rakımlı olması ve nüfusunun büyük kısmının kıyı şeridi boyunca yaşaması nedeniyle risk altında bulunuyor.

Uluslararası kredi derecelendirme kuruluşu Moody's, raporunda deniz seviyesinin yaklaşık 1 metre yükselmesi durumunda Bahamalar topraklarının yüzde 12'sinin sular altında kalacağını ortaya koydu.

Raporda, Bahamalar'ın 2050'ye kadar Karayipler bölgesinde en fazla kıyı kaybı yaşayacak ülke olacağı aktarıldı.

Tekrarlayan kasırgalar

Bahamalar, her yıl iklim değişikliği sebebiyle ve gittikçe şiddetlenen kasırga döneminde ekonomik ve insani kayıplarla karşı karşıya kalıyor.

Ekim 2015'te Bermuda, Bahamalar ve ABD'nin güney doğu kıyısında birçok yerin sular altında kalmasına yol açan Joaquin kasırgası, 30'dan fazla küçük adada altyapının yıkılmasına sebep oldu.

Joaquin kasırgasından 1 yıl sonra Haiti, Jamaika, Küba, Dominik Cumhuriyeti, Bahamalar ve ABD'yi etkileyen Matthew Kasırgası ise yaklaşık 900 kişinin hayatını kaybetmesiyle sonuçlandı.

Özellikle başkent Nassau çevresinde ciddi altyapı hasarına yol açan Matthew, ülkede yaklaşık 600 milyon dolarlık hasar bıraktı.

Eylül 2019'da ise Kategori 5 seviyesindeki Dorian Kasırgası, Bahamalar ve ABD'nin güney Atlantik kıyılarında etkili oldu.

Bahamalar'da binlerce kişiyi evsiz bırakan ve 3,4 milyar dolarlık zarara yol açan Dorian Kasırgası nedeniyle en az 73 kişi öldü, yüzlerce kişi kayboldu.

Kırılgan ekonomik yapı

Uluslararası Para Fonu (IMF) ve Dünya Bankası verilerine göre, Bahamalar, Karayipler'in en fazla turist çeken bölgelerinden biri olmasına rağmen ekonomisi yapısal olarak yüksek kırılganlık sergiliyor.

Ülkede, gayrisafi yurt içi hasılanın (GSYH) yaklaşık yüzde 60'ını turizmin oluşturması, ülkeyi dış şoklara ve doğal afet kaynaklı gelir dalgalanmalarına açık hale getiriyor.

Enerji maliyetlerinin yüksekliği, ithalat bağımlılığı ve sürekli meydana gelen kasırgaların yıkıcı etkileri, mali sürdürülebilirliği sınırlayan temel yapısal zafiyetler olarak değerlendirilirken, ülkenin kamu borç oranı GSYH'nin yaklaşık yüzde 78,8'ini oluşturuyor.

Bahamalar'ın iklim adaleti arayışı

ABD ve Karayipler arasındaki stratejik konumuyla öne çıkan Bahamalar, Birleşmiş Milletlerin (BM) iklim zirvelerinde de sık sık gündeme geliyor.

Ada yönetimi, iklim finansmanı ve adalet talebiyle uluslararası kamuoyunun dikkatini çekmeye çalışıyor.

Bahamalar Başbakanı Philip Davis, 27 Eylül 2025'te BM Genel Kurulu 80. Oturumu'ndaki konuşmasında iklim değişikliğine ilişkin acil eylem çağrısı yaptı.

İklim değişikliğinin kritik, acil ve varoluşsal krizlere neden olduğunun altını çizen Davis, "Bahamalar gibi ülkeler için karşılaştığımız en büyük zorluklar ve krizler bizden kaynaklanmıyor. Yine de etkilerini en çok hisseden biziz." diye konuştu.

Davis, ayrıca Bahamalar'ın hiçbir zaman savaşa girmediğini ancak uzak yerlerdeki çatışmaların ülkede ciddi ekonomik şoklara neden olduğunu vurguladı.

Muhabir: Elif Gültekin Karahacıoğlu

Orjinal Habere Git