SAINT-LOUIS (AA) - Başkent Dakar'a 250 kilometre uzaklıkta, ülkenin kuzeyinde yer alan Saint-Louis, yaklaşık 40 kilometrelik kıyı şeridiyle Senegal'in en önemli balıkçılık faaliyetlerine ev sahipliği yapıyor.
Fransa sömürge döneminde 1895'ten 1902'ye kadar Fransız Batı Afrikası'nın (AOF) siyasi başkenti, 1957'ye kadar da Senegal ve Moritanya'nın başkenti olarak kabul edilen bu tarihi kent, son yıllarda önlenemez bir kaçak göç furyasına tanıklık ediyor.
Saint-Louis, Afrika'dan Avrupa'ya deniz yoluyla kaçak göçün en önemli adreslerinden biri haline gelirken hükümetler, bu fenomeni önlemede yetersiz kalıyor.
Ana geçim kaynağının balıkçılık olduğu Saint-Louis'te kontrolsüz endüstriyel balıkçılık, küresel enerji şirketlerinin deniz üzerindeki faaliyetlerinin geleneksel balıkçılığı olumsuz etkilemesi ve iklim değişikliği gibi nedenler, bölgede gençleri başka arayışlara itiyor.
Kaçak yollarla Avrupa'ya gitmek isteyen göçmenler, Saint-Louis kıyılarından bindikleri derme çatma balıkçı tekneleriyle okyanusta yaklaşık 1300 kilometre ilerleyerek Kanarya Adaları'na ulaşmayı hedefliyor.
Sadece Saint-Louis'ten değil Senegal'in iç bölgelerinden hatta Batı Afrika'nın diğer ülkelerinden de birçok kişi Avrupa'ya ulaşmak için bu yolculuğu göze alıyor.
Saint-Louis'ten 7 adadan oluşan Kanarya Adaları'na ulaşmak, çıkış noktasına bağlı olarak 4-5 gün sürse de teknelerin bir kısmı açık denizde alabora oluyor.
İlk kaçak göçmen teknesi 30 yıl önce ulaştı
Kaçak yollarla ilk kez 2 genç balıkçı tarafından Ağustos 1994'te ulaşılan Kanarya Adaları, 30 yılı aşkındır bu rotadan kaçak göçle mücadele ediyor.
İspanya İçişleri Bakanlığının, geçen yıl yayımladığı verilerde 30 yılda yaklaşık 230 bin kişinin kaçak yollarla adaya ulaştığına işaret ediliyor.
İspanyol sivil toplum kuruluşu Caminando Fronteras (Yürüyen Sınırlar) da Aralık 2024'te yayımladığı raporda, 2024'te en az 10 bin 457 kişinin İspanya kıyılarına kaçak yollarla ulaşmaya çalışırken öldüğünü ortaya koydu.
Raporda, 2024'ün, İspanya'nın modern göç tarihi için "en ölümcül" yıl olduğu vurgulanırken her gün ortalama 30 kişinin İspanya'ya geçmeye çalıştığı sırada denizde öldüğü belirtildi.
AA muhabiri, Afrika'dan Avrupa'ya kaçak göçün en önemli adreslerinden Saint-Louis'te İspanya'ya gitmiş, ardından çeşitli nedenlerle ülkelerine geri dönmüş Senegallilerle konuştu.
İspanya'ya geçişin bedeli kişi başı 500 ile 700 dolar arasında
Saint-Louis merkezli "İspanya'dan Dönen Göçmenler Derneği"nin Başkanı Mamadou Fall, 2014'te kurduğu dernekle hem toplumu bilinçlendirmeye çalışıyor hem de İspanya'ya gitmek isteyen gençleri kalmaları yönünde ikna etmeye uğraşıyor.
Fall, kendisinin de 2006'da kaçak yollarla Kanarya Adaları'na gittiğini ancak adaya ulaştığında teknenin kaptanı olmakla suçlanarak hapse atıldığını söyledi.
Tekneyi kullanmadığı halde kaptana yardım ettiği gerekçesiyle hüküm giyen Fall, Kanarya Adaları'nın en büyük adası Tenerife'de 4 yıl hapis yattıktan sonra ülkesine geri döndüğünü belirtti.
Fall, yaklaşık 10 yıldır derneği aracılığıyla bu tehlikeli yolculuğun nerelere mal olabileceğini anlatmaya çalıştığını dile getirdi.
"Kaçak göç, korkunç boyutlara ulaştı. Hem Senegal'in hem Avrupa'nın hem de Afrika toplumlarının yapması gerekenler var." diyen Fall, hükümetin sanayileşme projelerini hayata geçirerek gençler için iş kolu oluşturması gerektiğini vurguladı.
Fall, "Teknelere binip hayatını riske atanları durdurmaktan öte asıl bu işten binlerce dolar kazanan insan kaçakçılarını durdurmak lazım. Kanarya Adaları'na geçmek için kişi başı 500 ile 700 dolar arasında bir rakam ödemeniz lazım. Bazı teknelerde 150-200 kişi oluyor. İnsan kaçakçılarının sadece tek bir tekneden cebine giren parayı hesap edin. Onlar durmadıkça kaçak göç de durmayacak." diye konuştu.
Afrikalıların gözünde Avrupa'nın hala "cennet" gibi algılandığına dikkati çeken Fall, şöyle devam etti:
"Bazı göçmenler, burada işi olduğu halde Avrupa hayaline kapılarak tekneye biniyor çünkü Kanarya Adaları'na ulaşanlar çok kötü şartlarda yaşasa bile gerçekleri asla ailelerine ve yakınlarına anlatmıyor. Şehrin güzel noktalarının fotoğraflarını atıyor, çok iyi durumda olduğunu söylüyor. Oysa gerçekler hiç de öyle değil. Birçok göçmen sefalet içinde. Avrupa zaten halihazırda birçok sorunla mücadele ediyor. Dernek olarak toplumu bu konuda bilinçlendirmeye çalışıyoruz."
"Milyonlar verseler asla İspanya'ya tekrar tekneyle geçmeye çalışmam"
İspanya'ya 2006'dan giden ve 2011'de ülkesine dönen 45 yaşındaki Abdurahmane Seck de 5 yıl boyunca çeşitli işlerde çalıştığını söyledi.
İspanya'nın çeşitli kentlerinde seyyar satıcılıktan çöp toplamaya kadar birçok iş denediğini kaydeden Seck, oturum izni verilmediği için ülkesine geri dönme kararı aldığını belirtti.
Seck, "Bugün bana milyonlar verseler asla İspanya'ya tekrar tekneyle geçmeye çalışmam. Bu riski almaya değmez. Sağ salim İspanya'ya ulaşsanız bile birçok zorluk sizi bekliyor. Oralarda da artık iş yok." dedi.
Çalışmak isteyene Senegal'de de iş imkanı olduğunun altını çizen Seck, gençlere şu tavsiyelerde bulundu:
"İnsan kaçakçıları sizin canınızla ilgilenmiyor, dertleri para kazanmak. Bir kere sizden para aldılar mı sizin karaya ulaşıp ulaşmamanız zerre umurlarında değil. Siz, onlar için sadece para kazanmak için bir araçsınız. İspanya'ya gitseniz de çok zor şartlarda çalışmanız lazım. Onun yerine ülkenizde kalın, burada çok çalışın. Size para kazandıracak şey bulunduğunuz ülke değil disiplinli çalışmak. Birçok Senegalli göçmen, kendi yiyecek ekmeği olmasa bile bir şekilde ailesine para göndermeye çalışıyor. Bu mücadele ne uğruna? Avrupa'ya seyahat etmek istiyorsanız vize alıp seyahat edin."
Muhabir: Fatma Esma Arslan Özdel