ANKARA (AA) - Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), 2024 yılına ilişkin "Hizmetlere Erişim ve Ayrımcılık" bültenini yayımladı.
"Hizmetlere Erişim ve Ayrımcılık Modülü" adlı özel konulu çalışma, 2024'te Gelir ve Yaşam Koşulları Araştırması ile birlikte modül olarak uygulandı. Avrupa Birliği ülkeleriyle aynı dönemde uygulanan bu modülle, hanelerin evde bakım hizmetlerine erişimi, resmi çocuk bakım hizmetleri, ayrımcılık ve toplu taşım kullanımına ilişkin bilgilerin tespit edilmesi amaçlandı.
Buna göre, hanelerin yüzde 7,8'i en az 1 üyesi için uzun dönemli fiziksel veya zihinsel hastalık, sakatlık veya yaşlılık nedeniyle sağlık ve evde bakım hizmetlerine ihtiyaç duydu.
Sağlık ve evde bakım hizmetlerine ihtiyaç duyan hane halklarının yüzde 9,6'sı, bu fert veya fertlerin bakımı için profesyonel sağlık ve bakım hizmeti veren kişilerden, hane tarafından ödenmese dahi (devlet tarafından ödeniyorsa) evde ücret karşılığı bakım hizmetlerine erişebildi.
Sağlık ve evde bakım hizmetlerine ihtiyaç duyan hane halklarının yüzde 90,4'ü ise evde sağlık ve bakım hizmeti alamadı.
Çocukların yüzde 74,7'si maddi yetersizlik nedeniyle bakım hizmetine ulaşamadıZorunlu eğitim faaliyeti dışında uzmanlaşmış bir kişi veya kurumdan alınan bakım hizmetine veya bu bakım hizmetinden faydalanıp daha fazlasını almaya ihtiyaç duyan 0-12 yaş arasındaki çocukların oranı yüzde 1,5 olarak tahmin edildi.
Uzmanlaşmış bir kişi veya kurumdan alınan bakım hizmetine ihtiyaç duyan bu çocukların yüzde 74,7'sinin maddi yetersizlik, yüzde 21,4'ünün hizmet alınacak yerin koşullarıyla uyumsuzluğu, yüzde 3,9'unun ise diğer nedenlerle bakım hizmetine ulaşamadığı belirlendi.
Son bir yılda toplu taşıma harcamalarının haneye getirdiği yük incelendiğinde, hane halklarının yüzde 5,3'üne toplu taşıma harcamasının çok yük getirdiği görülürken, yüzde 46,7'sine biraz yük getirdiği, yüzde 33,6'sına ise yük getirmediği tespit edildi. Hane halklarının yüzde 14,4'ünün ise toplu taşıma harcaması olmadı.
Fertlerin yüzde 2,4'ü ayrımcılığa uğradığını hissettiSon 12 ay içinde 15 ve daha yukarı yaştaki fertlerden, herhangi bir kamu kurumunda veya kamu hizmeti alırken (yüz yüze, telefon veya e-posta) bir kez bile olsa ayrımcılık hissedenlerin oranı yüzde 2,4 olarak kayıtlara geçti.
Son 5 yılda konut kiralamaya veya satın almaya çalışırken ayrımcılığa uğradığını hissedenlerin oranı da yüzde 1,1 olarak tahmin edildi.
Son 12 ay içinde ebeveyn, veli veya öğrenci olarak bir eğitim kurumundan biriyle iletişim kurarken, ayrımcılığa uğrayanların oranı yüzde 0,8, kamusal alanlarda (alışveriş merkezi, kafe, restoran) veya eğlence, spor tesislerini kullanırken ayrımcılığa uğradığını hissedenlerin oranı ise yüzde 0,6 oldu.
Muhabir: Mehmet Can Toptaş