ABD Başkanı Donald Trump, 1 Kasım’dan itibaren Çin’e yüzde 100 gümrük vergisi uygulanacağını açıklaması sonrası Truth Social hesabından yeni bir paylaşım yaptı.
Çin konusunda endişelenilmemesi gerektiğini ve her şeyin yoluna gireceğini belirten Trump, "Saygıdeğer (Çin Devlet Başkanı Şi Cinping) Başkan Şi sadece kötü bir an yaşadı. O da ülkesinin bunalıma girmesini istemiyor, ben de istemiyorum. ABD Çin'e zarar vermek değil, yardım etmek istiyor." ifadelerini kullandı.
ABD Başkanı Trump, 10 Ekim'de nadir toprak elementlerinin ihracatına kısıtlama getiren Çin'i tarife artışıyla tehdit etmiş, daha sonra da 1 Kasım itibarıyla ABD'nin Çin'e şu anda ödediği tarifeye ek olarak yüzde 100 gümrük vergisi uygulayacağını duyurmuştu.
Trump, "Çin'in bu benzeri görülmemiş tutumu göz önüne alındığında ve benzer tehditlerle karşı karşıya olan diğer ülkeler adına değil, yalnızca ABD adına konuşarak, 1 Kasım'dan itibaren (veya Çin'in alacağı diğer önlemler veya değişikliklere bağlı olarak daha erken bir tarihten itibaren), ABD, Çin'e şu anda ödediği tarife üzerine yüzde 100 oranında gümrük vergisi uygulayacak. Ayrıca, 1 Kasım'da tüm kritik yazılımlara ihracat kontrolü uygulayacağız." ifadelerini kullanmıştı.
Trump’ın bu son hamlesi ile birlikte kripto para birimi Bitcoin‘de bir düşüş daha yaşandı. Bitcoin'in fiyatı, ABD Başkanı Donald Trump'ın Çin'e yönelik tehditlerinin ardından 110 bin doların altına düştü. Bu durum tüm altcoin‘leri de kötü etkiledi. Bitcoin dahil küresel kripto para piyasasının değeri 24 saatte yüzde 10,32 azalarak 3 trilyon 700 milyar dolara geriledi.
Çin Ticaret Bakanlığı, 9 Eylül'de nadir toprak elementleri ve üretim teknolojilerinin ihracatına yönelik yeni kısıtlamalar açıklamıştı.
Bu kapsamda nadir toprak elementlerini çıkarma, eritme, ayırma işlemleri, mıknatıs malzemelerinin imalatı ile bu elementlerin ikincil kaynak olarak kullanımı ve geri dönüşümüyle bağlantılı teknolojilerin ihracatı kısıtlanırken işlendikleri tesislerde montaj hatlarının kurulması, tamir, hata giderme, bakım ve güncelleme işlemlerine ilişkin teknolojilerin transferine de kontrol uygulanacağı bildirilmişti.
Ayrıca, Çin'de üretilen nadir toprak elementlerini ihraç eden yabancı şirketlerin, sivil ve askeri ikili kullanıma sahip ürünlerin ihracatı için Ticaret Bakanlığından lisans alması zorunlu tutulmuştu.
İhracat kontrolü uygulanan kritik mineraller listesine yenileri eklenmiş, batarya imalatında kullanılan malzemeler ile süper sert metaller içeren bazı ürünlere de ihracat kısıtlaması getirilmişti.
Kararın, ABD ile Çin arasında devam eden tarife müzakerelerinin sürdüğü ve iki ülke liderlerinin bu ayın sonunda Güney Kore'de düzenlenecek Asya Pasifik Ekonomik İşbirliği (APEC) Zirvesi kapsamında yüz yüze görüşmeye hazırlandığı dönemde alınması dikkati çekmişti.
Çin, ABD'nin çip sektörü başta olmak üzere teknoloji alanında uyguladığı kısıtlamalara karşılık, küresel arzın büyük bölümünü karşıladığı nadir toprak elementlerine daha önce de kısıtlama ve kontroller getirmişti.
ABD'nin önceki Başkanı Joe Biden'ın Aralık 2024'te çip sektörüne getirdiği ihracat kısıtlamalarına galyum, germanyum ve antimon ihracatını kısıtlayarak karşılık veren Çin, yeniden göreve gelen Başkan Donald Trump'ın şubat ayındaki ilk tarife artışına karşılık tungsten, tellür, bizmut, molibden ve indiyum ihracatını kontrol altına almıştı.
Pekin yönetimi, Trump'ın nisanda duyurduğu "karşılıklı tarifeler" kapsamındaki tarife artışına karşı samaryum, gadolinyum, terbiyum, disprosyum, lütesyum, skandiyum, itriyum ve alaşımlarının olduğu 7 kategorideki nadir toprak elementini ihracat kontrol listesine eklemişti.
Çin ile ticaret geriliminin yeniden alevlenmesi sonrası Çin Devlet Başkanı Şi ile ekim ayı sonunda düzenlenecek APEC Zirvesi'ndeki görüşmesini iptal edip etmediği sorulan Trump, "İptal etmedim ama olup olmayacağını bilmiyorum, yine de orada olacağım." dedi.
ABD Jeolojik Araştırmalar Kurumunun (USGS) verilerine göre 2024'te dünya genelinde nadir toprak elementi üretimi 390 bin tona ulaştı, bunun 270 bin tonu Çin'de üretildi.
17 tür metal oksitten oluşan nadir toprak elementlerinin yaklaşık yüzde 69'unu üreten, işleme kapasitesi küresel pazarın yüzde 85'ine ulaşan Çin, ABD'nin teknoloji kısıtlamaları ve tarife hamlelerine bu alandaki ihracat kontrolleriyle karşılık vererek küresel pazardaki hakimiyetini ekonomik koza çevirme niyetini ortaya koyuyor.
