İSTANBUL/SVALBARD (AA) - Kacır, sosyal medya hesabı X'ten yaptığı paylaşımda, 5'inci Ulusal Arktik Bilimsel Araştırma Seferinin başarıyla tamamlandığını belirterek, "12 kişilik bilim heyetimiz, oşinografi ve biyoloji, kimya ve atmosfer bilimleri, meteoroloji ve uydu sistemleri odağında 19 bilimsel proje üzerinde çalıştı." açıklamasında bulundu.
Kutup Araştırmaları Proje Yarışmasında birinci olan 3 lise öğrencisinin projelerini Arktik'in zorlu şartlarında test ettiklerini ve Türkiye'nin kutup bilim araştırmalarına katkı sunduklarını aktaran Kacır, "Arjantin, Bulgaristan ve Ekvador'dan bilim insanlarının da dahil olduğu seferle uluslararası işbirliğimizi bir adım daha öteye taşıdık." değerlendirmesini yaptı.
Bakan Kacır, şunları kaydetti:
"Cumhurbaşkanlığımızın himayelerinde, TÜBİTAK MAM Kutup Araştırmaları Enstitüsü koordinasyonunda yürüttüğümüz, bir ay süren sefer boyunca, Arktik Okyanusu'nda atmosfer, oşinografi, biyolojik çeşitlilik ve çevresel etkileşimlere dair kapsamlı veriler toplandı. Elde edilen veriler, Arktik bölgesinde iklim değişikliği, insan kaynaklı etkiler ve ekosistem dinamikleri üzerindeki sonuçları bilim dünyasına sunulacak. İnsanlığın müreffeh geleceği için bilimsel faaliyetlere katkı sunmaya, ülkemizin kutuplardaki varlığını artıracak, sözümüzü ve etkimizi güçlü kılacak adımlar atmaya devam edeceğiz."
"5. Ulusal Arktik Bilimsel Araştırma Seferimizi tamamladık"
Bu yıl 5'incisi düzenlenen Ulusal Arktik Bilimsel Araştırma Seferi'nin (TASE-V) tamamlanmasının ardından sefer ekibi, İstanbul'a döndü.
Sefere ilişkin İstanbul Havalimanı'nda AA muhabirine değerlendirmede bulunan 5. Ulusal Arktik Bilimsel Araştırma Seferi Lideri kaptan Doğaç Baybars Işıler, 5. Ulusal Arktik Bilimsel Araştırma Seferini tamamladıklarını bildirdi.
Işıler, Oslo'dan aktarmayla İstanbul'a vardıklarını, yaklaşık bir ay süren bu sefer kapsamında da toplam 3 bin deniz mili yol katederek 70 farklı örnekleme istasyonu sayısına ulaştıklarını söyledi.
GNSS ölçümlerini gerçekleştirdiklerini belirten Işıler, "Sediman örneklerini aldık. Su örneklerimizi aldık. DNA analizlerimizi başlattık. Bunlarla birlikte meteorolojik ölçümlerimizi de gerçekleştirerek Türkiye'ye geri döndük." ifadelerini kullandı.
Işıler, bu yıl toplam 12 kişilik ekiple 5. Ulusal Arktik Bilimsel Araştırma Seferini gerçekleştirdiklerini, bu 12 kişi içerisinde Arjantin, Bulgaristan ve Ekvador'dan üç farklı yabancı araştırmacıyı da seferlerinde misafir araştırmacı olarak konuk ettiklerini ve ortak bilimsel çalışmalar gerçekleştirdiklerini belirtti.
Arktik ve Antarktika'ya düzenlemiş oldukları Cumhurbaşkanlığı himayelerinde Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı sorumluluğunda ve TÜBİTAK MAM Kutup Araştırmaları Enstitüsü koordinasyonunda her iki kutup bölgesine her sene Türkiye olarak bilim seferleri düzenlediklerinin altını çizen Işıler, şunları kaydetti:
"Bu bilim seferleri yalnızca ülkemizin bilimsel gücünü uluslararası alanda gösterilmesi değil; Aynı zamanda bilim diplomasisi ile ikili iş birlikleri hususunda da gerçekleştirdiğimiz çalışmalarla Türkiye'nin dünyada bütün varlığıyla birlikte gücünü her iki kutupta da göstermesinin önünü açıyor. Bu bağlamda 5. seferimizi başarıyla tamamladık. Yurda döndük.
Artık ertesi gününden itibaren bir sonraki sefere hatta 6 ay sonra gerçekleştireceğimiz 10. Antarktik Bilim Seferi'ne çalışmalarını hızlandıracağız ve bir sonraki senenin hazırlıklarına başlayacağız. Çünkü bu kutup bilim seferleri lojistik olarak zorlu süreçlerden geçtiği için hazırlık süreci bir önceki seferin bittiği günün akşamına başlıyor. Bizler Türkiye'ye döndük. Hemen akabinde bilimsel yayınlarımız için çalışmalara laboratuvarlarda incelemelere ve bir sonraki seferinde çalışmalarına başlayacağız."
Işıler, sefer tarihinde en fazla örnekleme istasyon sayısına ulaşarak büyük bir başarı gerçekleştirdiklerini aktardı.
Temel amaçlarının her zaman olduğu gibi iki kutup bölgesinde de Türkiye'nin varlığını güçlendirmek, akademik yayınlarının sayısını arttırmak olduğunu belirten Işıler, "Bununla birlikte ülkemizdeki kutup araştırmaları alanındaki ekosistemin genişlemesine, büyümesini ve daha da çok bilimsel çıktı üretmesini sağlamak." şeklinde konuştu.
"12 araştırmacı 19 ayrı proje icra etti"
5. Ulusal Arktik Bilimsel Araştırma Seferi Bilimden Sorumlu Sefer Lider Yardımcısı Doç. Dr. Erhan Arslan ise 12 araştırmacının 19 ayrı proje icra ettiğini belirtti.
Arslan, "Farklı disiplinlerden araştırmacılar deniz bilimleri adına 60'dan fazla istasyondan örnek alarak çalışmalarını yürütmektedirler. Deniz bilimleri adına, CTD profilleri ve farklı derinliklerden alınan su ve sediment örnekleri analiz ediliyor." şeklinde konuştu.
Uluslararası alanda kutup bilimleri görünürlüğünü artıracak çalışmalar literatüre de katkı sunacağını dile getiren Işıler, sözlerini şöyle sürdürdü:
"Buzulların erimesiyle, deniz ekosistemini nasıl değiştiğini anlamak amacıyla yapılan çalışmaların analizlerinin ülke adına uluslararası alanda bir envanter sağlamış. Ayrıca atmosfer birileri ve GNSS ölçümleriyle de bu çalışmaları yürütmekteyiz. Deniz mendireğine kurduğumuz otomatik meteoroloji gözlem istasyonuyla sefer boyunca meteorolojik ölçümler gerçekleştirmekteyiz. Bu da önümüzdeki seferlerde bize meteorolojik ölçümler hakkında bilgi sağlayacaktır."
Bilimsel çalışmalar, 70 örnekleme istasyonunda gerçekleştirildi
Seferde, TÜBİTAK, Seyir Hidrografi ve Oşinografi Dairesi Başkanlığı, İstanbul Üniversitesi, İstanbul Teknik Üniversitesi, Ortadoğu Teknik Üniversitesi, Karadeniz Teknik Üniversitesi, Dokuz Eylül Üniversitesi ve Anadolu Ajansı gibi kurumlardan katılımcılar yer aldı.
Bilimsel çalışmalar, Svalbard Adası ve çevresindeki alanlarda, 70 örnekleme istasyonunda gerçekleştirildi. Ekip, Vanuatu bayraklı Sola adlı 44 metrelik araştırma gemisiyle yaklaşık bir ay süren sefer boyunca, Arktik Okyanusu'nda atmosfer, oşinografi, biyolojik çeşitlilik ve çevresel etkileşimlere dair kapsamlı veri topladı.
Güzergah boyunca yapılan ölçümlerle elde edilen verilerin, Arktik bölgesinde iklim değişikliği, insan kaynaklı etkiler ve ekosistem dinamikleri üzerindeki sonuçları bilim dünyasına sunulacak.
5.Ulusal Arktik Bilimsel Araştırma Seferi kapsamında, bilim insanları oşinografi, atmosfer bilimleri, deniz biyolojisi, meteoroloji ve uydu sistemleri gibi farklı alanlarda çalışmalar yürüttü. Svalbard Adası ve çevresinde 70 örnekleme noktasında, iletkenlik, sıcaklık ve derinlik (CTD) profilleri, su ve sediment örnekleri, mikroplastik analizleri ile tuzluluk-sıcaklık dağılımlarına ilişkin veriler toplandı.
Ayrıca, GNSS ile atmosfer gözlemleri yapıldı, meteorolojik ölçümlerin sürdürülebilirliği için istasyon kurulumları gerçekleştirildi. Elde edilen verilerin, iklim değişikliğinin Arktik bölgesindeki etkilerini ortaya koyması ve kutup ekosistemine ilişkin bilimsel literatüre katkı sunması bekleniyor.
Disiplinler Arası Katılım, Genç Bilim İnsanları ve Uluslararası İş Birlikleri Sefer kapsamında yürütülen 19 projede yalnızca üniversitelerden ve araştırma kurumlarından değil, aynı zamanda liselerden ve yurtdışından katılımcılar da yer aldı. TÜBİTAK 2204-C ve 2204-D programlarının finalistlerinden oluşan üç lise öğrencisi, sosyal bilimlerden sürdürülebilirliğe uzanan farklı başlıklardaki projelerini Arktik'te test etme fırsatı buldu.
Sefere katılan öğrenciler; kutup kültürüne sanat yoluyla bakış, doğal malzemelerden biyo-eko ambalaj üretimi ve yapay zeka destekli hava kalitesi ölçümü gibi projelerle iklim ve çevre odaklı yenilikçi çalışmalar gerçekleştirdi. Öğrencilerin projeleri, bilimsel çeşitliliğin ve genç katılımın sahadaki önemini vurguluyor.
Ulusal ekip dışında, Arjantin, Ekvador ve Bulgaristan’dan araştırmacılar da ikili işbirlikleri kapsamında sefere katıldı. Misafir bilim insanları, Arktik deniz mikrobiyotası, direnç genlerinin analizi, kutuplar arası mikrobiyal karşılaştırmalar ve çevresel DNA teknikleri üzerine araştırmalar yaptı.
Muhabir: Gökhan Yıldız,Şebnem Coşkun
