BRÜKSEL (AA) - Belçika'nın başkenti Brüksel'de AB'nin 27 üyesinin devlet veya hükümet başkanlarının katılımıyla yarın AB Liderler Zirvesi düzenlenecek.
Yaz dönemi sonrasında düzenlenen ilk resmi zirveye, AB Konseyi Başkanı Antonio Costa başkanlık edecek.
Zirveye, AB Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen ile AB Dış İlişkiler ve Güvenlik Politikası Yüksek Temsilcisi Kaja Kallas da katılacak.
Üst düzey bir AB yetkilisinden alınan bilgiye göre zirve, liderlerin Costa'nın başkanlığında Avrupa Parlamentosu Başkanı Roberta Metsola ile yapacağı görüşmeyle başlayacak.
Liderler daha sonra Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy ile bir araya gelerek Ukrayna’daki son gelişmeleri ve AB’nin desteğini nasıl sürdürebileceğini ele alacak.
Zelenskiy’nin katıldığı bölümün ardından, liderler öğle yemeği sırasında Ukrayna konusundaki istişarelerine devam edecek. Bu oturumda ayrıca Avrupa savunması ve güvenliği dosyaları da gündemde olacak.
Öğleden sonraki oturumlarda ise AB’nin rekabet gücü masaya yatırılacak. Liderler, "ikiz dönüşüm" olarak adlandırılan yeşil ve dijital geçiş, dijital egemenlik ve bürokrasinin azaltılması konularını tartışacak.
Zirvenin akşam oturumunda ise "Euro Zirvesi" düzenlenecek. Toplantıya Avrupa Merkez Bankası (ECB) Başkanı Christine Lagarde ve Eurogroup Başkanı Paschal Donohoe da katılacak.
UkraynaUkrayna başlığında liderlerin ana gündeminde Budapeşte'de yapılması planlanan ABD-Rusya zirvesi öncesinde Kiev yönetimine sağlanacak askeri ve diplomatik destek yer alacak.
AB ve üye ülkeleri bugüne kadar Ukrayna'ya 63,2 milyar avrosu askeri destek olmak üzere toplam 177,5 milyar avro kaynak sağladı.
Ancak, Ukrayna’nın savaşı sürdürebilmesi için devamlı mali destek alması gerekiyor.
Bu noktada, liderler, Rusya'nın dondurulmuş varlıklarından Ukrayna'ya sağlanacak "tazminat kredisi" planını değerlendirecek.
Savaşın başlamasından bu yana AB ülkeleri yaklaşık 200 milyar dolarlık Rus varlığını dondurdu. AB Komisyonu, Rusya'nın dondurulmuş varlıklarının Ukrayna'ya sunulacak bir krediye teminat olarak kullanılması önerisi üzerinde çalışıyor.
Plan kapsamında Ukrayna'ya 140 milyar avro kredi sağlanacak, Ukrayna bu krediyi, sadece Rusya'nın savaş tazminatı ödemesi halinde geri ödeyecek.
ECB, daha önce Rusya Merkez Bankasının dondurulan varlıklarına yönelik AB Komisyonunu uyarmıştı. ECB, Rus varlıklarına veya bunların gelirlerine el koymanın, avronun küresel para birimi olarak konumuna ve finansal istikrara zarar verebileceği konusundaki hassasiyete dikkati çekmişti.
Özellikle AB'nin tek taraflı hareket etmesi durumunda büyük miktarda döviz rezervine sahip diğer merkez bankalarının avrodan çıkabileceğine işaret eden ECB, avro cinsinden varlıklardan uzaklaşılabileceğini ve Avrupa ülkelerinin finansman maliyetlerinin yükselebileceğini belirtmişti.
AB liderleri, dondurulmuş Rus varlıklarının Ukrayna'ya için kullanılması fikrinde görüşlerini paylaşacak.
Liderlerin, AB'nin Rusya'ya yaptırımlardaki son durumu da değerlendirmesi bekleniyor.
AB, Rusya'nın sıvılaştırılmış doğal gazını (LNG), bankaları, kripto işlemleri ve petrol taşıyan gölge filoyu hedef alan 19’uncu yaptırım paketi teklifini hazırladı ve bir ay önce onaylanmak üzere üye ülkelere sundu. Yürürlüğe girmesi için AB üyesi 27 ülkenin oy birliği gereken yeni paket konusunda görüşmeler halen devam ediyor.
Liderlerin, AB Komisyonuna Rusya'nın dondurulmuş varlıklarının Ukrayna'ya sağlanacak krediyi finanse etmek için kullanılmasına ilişkin yasal düzenleme teklifi hazırlama talimatı vermesi bekleniyor.
SavunmaSavunma başlığında liderlerin, AB'nin acil ihtiyaçları doğrultusunda "Avrupa Savunma Hazırlık Hedefi 2030" kapsamında atılacak adımlar konusunda uzlaşmaya varması bekleniyor.
Zirvede, savunma politikalarının "360 derece" yaklaşımıyla ele alınması, stratejik bağımlılıkların azaltılması ve Avrupa’nın teknolojik ile endüstriyel temelinin güçlendirilmesi konuları ön planda olacak.
Ayrıca sade ama etkili bir yönetişim yapısı kurulması, siyasi gözetimin güçlendirilmesi ve savunma bakanlarının bu süreçte daha etkin bir rol üstlenmesi hedefleniyor.
Somut projelerin net biçimde tanımlanması da gündemde.
Özellikle anti-dron sistemleri ve hava savunma kapasitesinin geliştirilmesine yönelik çalışmaların hızla uygulamaya konması planlanıyor.
Bu tartışmaların, Brüksel’de kabul edilecek sonuç bildirgesinde yer alması bekleniyor.
Böylece mali araçların hayata geçirilmesinin, savunma hedeflerinin netleşmesinin ve öncelikli projelerin tanımlanmasının sağlanması hedefleniyor.
Zirve sonrasında, "savunma hazırlığı" hedefinin hızlı şekilde uygulamaya geçmesi ve Avrupa’nın 2030 yol haritasında rekabetçilik ile teknolojik dönüşümle ilerlemesi öngörülüyor.
Orta DoğuZirvenin ana gündeminde yer almasa da Gazze'deki gelişmelerin de ele alınması bekleniyor.
Ateşkesin ardından sahadaki durumun kırılgan olduğu ve ateşkesin korunmasının büyük önem taşıdığı belirtiliyor.
Bu çerçevede AB, kısa vadede insani yardımlar aracılığıyla bölgedeki acil ihtiyaçlara yanıt vermeyi, uzun vadede ise istikrar, yeniden yapılanma ve toparlanma süreçlerinde aktif rol üstlenmeyi planlıyor.
AB Komisyonu, Konsey'e 10 Eylül'de İsrail'e karşı yaptırım paketi önermişti.
Neredeyse iki yıllık eylemsizliğin ardından gelen bu adımla ilgili, "ateşkesin ardından rafa kalkacağı" endişesini doğurdu.
Bazı üye ülkelerin İsrail'e karşı yaptırım tehdidinin canlı tutulması, hatta savaş suçları hakkında hesap verebilirliğin sağlanması konularını da gündeme getirmesi bekleniyor.
RekabetçilikAB liderleri, Birliğin ekonomik durumunu ve rekabetçiliğin nasıl artırılabileceğini de görüşecek. Bu kapsamda, bürokratik işlemleri sadeleştirme, yeşil ve dijital dönüşümü hızlandırma konularına odaklanılacak.
Toplantıda, AB’nin iklim hedeflerine uyumlu biçimde sanayinin nasıl desteklenebileceği ve dijital altyapının nasıl güçlendirileceği tartışılacak.
Avrupa ülkelerinde son yıllarda yaşanan konut krizine karşı neler yapılabileceği de liderler tarafından ele alınacak.
Uygun fiyatlı konut AB ülkelerinde büyüyen bir sosyal ve ekonomik sorun halini aldı.
AB Komisyonu mevcut durumda uygun fiyatlı konut sağlamak üzere bir plan üzerinde çalışmalar yapıyor.
Bu kapsamda AB Komisyonunun konut konusunda ihtiyaç duyulan özel ve kamu yatırımlarının harekete geçirmek için bir fon kurmayı teklif etmesi bekleniyor.
Liderler, konut konusunda ulusal, bölgesel ve yerel düzeylerdeki çabaları desteklemek için Avrupa düzeyinde neler yapılabileceğini ele alacak.
AB liderleri, Avro Zirvesinde ise ekonomik ve parasal birliğin nasıl geliştirilebileceğini, avronun uluslararası rolünün nasıl güçlendirilebileceğini ve dijital avro çalışmalarında gelinen son noktayı ele alacak.
Muhabir: Selen Valente Rasquinho,Ata Ufuk Şeker
