İSTANBUL (AA) - AA muhabirinin derlediği bilgilere göre soya fasulyesi, hem ABD hem de Çin için ekonomik açıdan stratejik bir tarımsal ürün olarak öne çıkıyor.
Dünyanın en fazla soya fasulyesi tüketen ülkesi Çin'in uzun yıllardır en büyük tedarik kaynağı ABD oldu.
ABD Başkanı Donald Trump’ın Beyaz Saray’a yeniden gelmesinde çiftçiler önemli bir paya sahipken soya fasulyesi üretimi yapan çok sayıda üretici tarafından yönetimin bu ürün için uygulayacağı politikalar yakından takip ediliyor.
Öte yandan Trump'ın göreve gelmesinden bu yana Çin, soya fasulyesi ithalatını sadece ABD'den yapmama ve çeşitlendirme politikası izlemeye başladı.
Çin’in soya fasulyesi tedarikinde yaşadığı sıkıntılar sürerken, Brezilya’daki yüksek fiyatlar alıcıları caydırdı.
Bu durumun Pekin’i kısa vadeli ihtiyaçlarını karşılamak için devlet rezervlerini kullanmaya yöneltebileceğine ilişkin haber akışı soya fasulyesi piyasasını etkiledi.
Çin tarafından, devam eden yoğun alımlar sonrası ülkede soya fasulyesinde ticari stokların 44 milyon ton civarına ulaştığı tahmin ediliyor.
Brezilya da soya fasulyesinde öne çıkan ülkeler arasında. Bu ülkenin yılın ilk 9 ayında soya fasulyesi ihracatı 102 milyon tonu aşarken bu rakam 2023 yılının tamamında 101 milyon ton oldu. Söz konusu rakamlarda Çin’in alım iştahı ise büyük rol oynadı.
Brezilya’nın ihraç ettiği her 100 tonun 79 tonu Çin tarafından alındı.
ABD Başkanı Donald Trump, Çin Devlet Başkanı Şi Cinping ile Güney Kore'deki görüşmesi sonrasında birçok konuda hemfikir olduklarını belirterek, Çin'in büyük miktarlarda kendilerinden soya fasulyesi ve diğer tarım ürünleri satın alacağını söyledi.
Görüşmeden çıkan bu olumlu sonuç sonrasında soya fasulyesinin kilo başı fiyatı 11 doların üzerine çıktı.
"Dünya soya fasulyesi üretiminin yüzde 80'inden fazlası yem ve yağ sanayisinde kullanılıyor"Vadeli işlem ve emtia piyasaları uzmanı Zafer Ergezen, soya fasulyesinin özellikle yem sektöründe beslenme tarafında öne çıkan ürünlerden biri olduğunu belirtti.
Soya fasulyesinin içeriğinde çok fazla yüksek protein ve yağ bulunduğunu ifade eden Ergezen, "Bu da bu ürünün hayvancılık sektöründe, yem sektöründe, yağ sanayisinde önemli bir yere gelmesine yol açıyor. Dünya soya fasulyesi üretiminin yüzde 80'inden fazlası yem ve yağ sanayisinde kullanılıyor. Bu da çok ciddi bir rakam." dedi.
Ergezen, bu yüzden hayvancılığın yüksek olduğu ülkelerde soya fasulyesi talebinin de yüksek seyrettiğine dikkati çekti.
Zafer Ergezen, şunları kaydetti:
"Çin'in soya fasulyesi talebinde dünyanın en önemli ülkelerinden biri olduğunu söyleyebiliriz. Küresel soya fasulyesi talebinin yüzde 60'tan fazlasını Çin tek başına gerçekleştiriyor Soya fasulyesi bu ülke için stratejik bir öneme sahip. Ancak Çin soya fasulyesinde üretim tarafında oldukça sınırlı. Çin soya fasulyesi üretiminin sadece yüzde 5'ini gerçekleştirebiliyor. Buna mukabil ABD dünya soya fasulyesi üretiminin yüzde 30'unu gerçekleştiriyor."
Ergezen, ABD, Brezilya ve Arjantin'in soya fasulyesi üretimini domine eden ülkeler olduğunu belirterek, ABD-Çin ilişkilerinde soya fasulyesinin öne çıkmasını normal karşılamak gerektiğini ifade etti.
ABD'nin soya fasulyesinde pazar payını da artırmaya çalıştığını dile getiren Ergezen, "Brezilya bu anlamda soya fasulyesi konusunda ABD'nin önemli rakiplerinde biri. ABD, Brezilya'ya karşı en yüksek tarifeleri uyguladı. Soya fasulyesinde Çin ile anlaşmaya gidip Brezilya'nın ihracat pazarından pay kapmaya çalıştığını söyleyebiliriz." diye konuştu.
Muhabir: Burhan Sansarlıoğlu
