Kültür ve Turizm Bakanlığının "Geleceğe Miras Projesi" kapsamında çalışma yapılan antik kentte, doğal afetler sonucu yıkılan, Roma dönemine ait, boyu 9 metreyi bulan mermer sütunlarıyla dikkati çeken stoa yapı bulunduğu belirlendi.
Bartın Üniversitesi (BARÜ) Arkeoloji Uygulama ve Araştırma Merkezi Müdürü Prof. Dr. Fatma Bağdatlı Çam başkanlığında 2 bin 850 metrekare alanda yürütülen çalışmalarla, yapının bazı sütunları ayağa kaldırıldı.
Korint (antik mimaride sütun düzeni) düzeninde inşa edilen yapı, orijinal parçalar kullanılarak gerçekleştirilen titiz çalışmalarla aslına uygun restore ediliyor.
Kültür ve Turizm Bakanlığı Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğünün izni ve Türkiye Petrolleri Anonim Ortaklığının destekleriyle gerçekleştirilen çalışmalara, BARÜ'nün yanı sıra birçok üniversiteden alanında uzman bilim insanı ve öğrenci katılım sağlıyor.
"2026 sonu veya 2027 başında alanın ziyarete açılmasını planlıyoruz"
Prof. Dr. Fatma Bağdatlı Çam, AA muhabirine, Kum Mahallesi'nde okul inşaatı sırasında 2017'de tarihi kalıntılara rastlanmasının ardından koruma altına alınan bölgede 2022'de kurtarma kazılarının başladığını ve stoa yapısının ortaya çıktığını söyledi.
Geçen yıl 3 sütunu ayağa kaldırma çalışmaları yaptıklarını, bu sene de diğer 4 sütun ile buna ait bloklar, tavan kasetleri ile mimari parçaların tamamının gün yüzüne çıkarıldığını anlatan Çam, bunların "anastylosis (antik yapının her bir taşına kadar birebir şekilde restorasyonu)" uygulamasıyla ayağa kaldırıldığını dile getirdi.
Çam, "Geçen yıl ayağa kaldırılan 3 sütunun hemen batısındaki 4 sütun da ayağa kaldırıldı ve yerine yerleştirildi. Diğer mimari bloklar da sergileme alanında ziyaretçilerin beğenisine sunulmuş durumda. Bundan sonraki aşamada da alanın batı yönünde yer alan ve daha önce keşfettiğimiz yeni stoa yapısını da gün yüzüne çıkararak, 2026 sonu veya 2027 başında alanın ziyarete açılmasını planlıyoruz." dedi.
Bu yapının, antik kentin de görkemini gözler önüne serdiğini dile getiren Çam, şunları kaydetti:
"Ortaya çıkardığımız yapı, milattan sonra 2. yüzyıl ortalarına tarihlenen Roma portikosu (üstü örtülü, önü sütunlu açık galeri). Hem ölçüleri hem mimari bezemeleriyle yapının anıtsallığı bize Karadeniz Bölgesi'nde bulunan yegane stoa yapısı olduğunu gösteriyor. Ortaya çıkan yapının yanı sıra daha önce batı yönünde de keşfettiğimiz yapı, alanın bir agora (kent meydanı, çarşı, pazar yeri) olduğunu göstermekte. Burada yeni stoa alanını açmak için batı yönünde kazı çalışmalarımız devam edecek ve kısmi olarak ziyarete açılacak. Sonraki aşamada diğer yönlerdeki yapıların da ortaya çıkmasıyla alan tamamen ziyarete açılabilecek. Asıl amacımız, Amastris Antik Kenti'nin ören yeri statüsü almasıdır. Bu yöndeki çalışmalarımız devam etmekte. Amasra, Batı Karadeniz'in nadide liman kentlerinden biri olması ve son yıllarda kruvaziyer turizminin de gelişmesiyle dikkati çeken merkezlerden biri. Bu kültürel mirasın, antik kentin Amasra'nın merkezinde yer alması ve hızla ayağa kalkıyor olması da turizme katkı sağlayacaktır."
Prof. Dr. Çam, alanda önceki yıllarda yapılan çalışmalarda Büyük İskender başı, Nymphe (su perisi), Lares (ev tanrısı) heykelleri ile amulet (tılsımlı muska), farklı dönemlere ait sikkeler ve yazıt parçalarının bulunduğunu da bildirdi.
"Amastris'in binlerce yıllık geçmişini aydınlatmaya devam edeceğiz"
Bartın Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Ahmet Akkaya da ilgili kurumlarla işbirliği içinde dünya mirası eserlerin gün yüzüne çıkarılması için çalışmaların titizlikle sürdürüldüğünü vurguladı.
Akkaya, Anadolu ve dünya tarihi adına ciddi bulguların elde edildiği bu çalışmalarla kültürel mirası korumaya ve geliştirmeye katkı sunduklarını belirterek, şu ifadeleri kullandı:
"Karadeniz'in en önemli antik yerleşimlerinden biri olan Amastris'in binlerce yıllık geçmişini aydınlatmaya devam edeceğiz. Çalışmalarımızdaki destekleri dolayısıyla Kültür ve Turizm Bakanımız Mehmet Nuri Ersoy'a, bölgesel kalkınma noktasında bizleri motive eden yaklaşımları için YÖK Başkanımız Prof. Dr. Erol Özvar ile YÖK üyelerimize, Arkeoloji Uygulama ve Araştırma Merkezi Müdürümüz Prof. Dr. Fatma Bağdatlı Çam ve kazı ekibine teşekkür ediyorum."
Muhabir: Selim Bostancı
