BURSA (AA) - Osmanlı'nın dördüncü hükümdarı Yıldırım Bayezid tarafından 1396-1399 yıllarında yaptırılan abidevi eser, Evliya Çelebi'nin Seyahatnamesi'nde "Bursa'nın Ayasofya'sıdır. Bütün camilerin ulusudur" ifadesiyle anlatılıyor.
Yerli ve yabancı birçok turistin ziyaret ettiği camide Mısır'ın fethiyle elde edilen kutsal emanetler ile İstanbul'a getirildikten sonra Yavuz Sultan Selim tarafından Ulu Cami'ye hediye edilen 500 yıllık Kabe'nin kapı örtüsü de sergileniyor.
"Hat sanatları müzesi"Erken dönem Osmanlı sanatının tüm özelliklerini yansıtan Ulu Cami, duvarlarını süsleyen, farklı hattatlar tarafından yazılmış hat levhaları ve duvar yazılarıyla "hat sanatları müzesi" olarak anılıyor.
Cami içinde 13 ayrı yazı karakteriyle 41 ayrı hattat tarafından duvara yazılmış 87, levha halinde ise 110 olmak üzere 192 hat yazısı bulunuyor. Bu hatlarda sure, ayet, Ayet'el-Kürsi, hadis, Esma'ül-Hüsna yazıları, Hazreti Muhammed ve İslam büyükleri ile Allah'ın isimleri yer alıyor.
Caminin içini adeta hat müzesine çeviren ayaklarda ve duvarlardaki yazılar Abdülfettah Efendi, Kazasker Mustafa İzzet Efendi, Sami Efendi, Mehmed Şefik Bey gibi meşhur hattatlara ait.
Camide II. Mahmud'a ait bir levha da yer alıyor. Hat sanatının özgün örnekleri olarak gösterilen yazılar arasında "vav" harflerinin çokluğu dikkati çekiyor.
"Ecdadımızın yazdıklarıyla yeni neslimizi buluşturmayı amaçladık"Bursa Ulu Cami Onarım Donatım ve Bakım Derneği Başkanı Hilmi Şanlı, AA muhabirine, Ulu Cami'nin tarihi mimarisinin yanında içindeki hat sanatlarıyla da insanın gönlünü büyüleyen bir yapıya sahip olduğunu söyledi.
Şanlı, Ulu Cami'yi ziyarete gelen vatandaşların bilgiyi kaynağından öğrenmeleri amacıyla dernek olarak buradaki hatların bilimsel olarak çalışmasını yaptırdıklarını ifade etti.
Yapılan çalışmaların sonucunda ortaya çıkan bilgilerin sesli, yazılı ve görsel olarak dijital ortama aktarıldığını belirten Şanlı, şöyle konuştu:
"Caminin üç kapısının girişindeki ekranlara karekod (QR) koymak suretiyle camide bulunan 110 hattın tamamının kimler tarafından yazıldığını, anlamının ne olduğunu tarihçesiyle birlikte dijital ortamda hazırladık. Çağımız teknoloji çağı. Hem Ulu Cami'yi teknolojiyle buluşturmak hem de gençlerimiz Ulu Cami'ye girdiklerinde camideki bu hat sanatlarını sadece seyretmekle kalmasın istedik. Ecdadımızın yazdıklarıyla yeni neslimizi buluşturmayı amaçladık. Bu amaçla ziyaretçiler 110 hat yazımızın tarihçesini, anlamını Türkçe sesli olarak da dinleyebildikleri gibi yazılı olarak da bunu görebilecekler."
"Üniversite hocalarımızın bilimsel olarak hazırladığı bir çalışma"Yabancı turistlerin de camiyi yoğun şekilde ziyaret ettiğini, yakın zamanda bu çalışmaya İngilizce ve Arapça gibi yabancı dil desteği de ekleyeceklerini vurguladı.
Bu çalışmanın örnek teşkil ettiğine dikkati çeken Şanlı, başta Sultan Ahmet, Ayasofya-i Kebir Cami-i Şerifi ve Selimiye camileri olmak üzere içinde hat eserleri olan camilerde de bu çalışmanın yapılması tavsiyesinde bulundu.
Şanlı, Ulu Cami'ye gelemeyenlerin de bu bilgilere internet üzerinden ulaşabileceğini vurgulayarak, sözlerini şöyle tamamladı:
"Bu çalışmayla birçok hurafenin, uydurma bilgilerin veya bilgi kirliliğinin önüne geçmiş olacağız. Tamamen üniversite hocalarımızın bilimsel olarak hazırlamış olduğu bir çalışmadır. Ulu Cami'de çok çeşitli hatlar var. Ulu Cami, Türkiye hatta dünyada hat müzesi olarak en büyük müzelerinden bir tanesidir. Yabancı turistlerin burayı ziyaretlerinde en fazla dikkat ettikleri şeyler yapının mimarisi ve hat eserleri oluyor. Biz de dernek olarak böyle bir çalışmayı düşündük. Ali Haydar Yıldırım da ekibiyle birlikte bize yardımcı oldu ve bu eser ortaya çıktı."
Muhabir: Cem Şan
