Çinli yapay zeka girişimi DeepSeek küresel teknoloji hisselerini baskılamayı sürdürüyor

İSTANBUL (AA) - DeepSeek, diğer uluslararası rakiplerine göre daha az çip kullanılarak eğitilmesi, yarı iletken sektöründe talep dengesini ve ABD teknolojik hakimiyetini bozabileceği endişesiyle teknoloji hisseleri öncülüğünde satış baskısını destekledi.

Haftanın ilk işlem gününde ABD endeks vadeli kontratlarında piyasa açılışı öncesi S&P 500 endeksi yüzde 2,4, Nasdaq endeksi yüzde 4,2 ve Dow Jones endeksi yüzde 0,9 değer kaybetti.

Avrupa borsalarında da satıcılı bir seyir öne çıkarken Hollanda merkezli çip makineleri üreticisi ASML'nin hisseleri yüzde 10 geriledi.

Çin'de High-Flyer Capital Management fonunun desteklediği şirketin DeepSeek-R1 modelinin, 2 bin Nvidia çipi kullanılarak ve yaklaşık 5,6 milyon dolar maliyetle geliştirildiği açıklandı.

Analistler, daha az çiple yapay zeka eğitme konusunda verim alınabildiğine ilişkin haber akışının gelecek dönemde talep dengesini bozabileceğini ifade ederken, piyasalarda yarı iletken ve teknoloji sektörü öncülüğünde satış baskısı oluştu.

Google ve OpenAI gibi rakiplerine göre daha kısa sürede, düşük maliyetli ve az sayıda çiple geliştirilen yapay zeka modeli dünya çapında kısa sürede yoğun şekilde kullanılmaya başlandı. Model, uygulama mağazalarında ABD merkezli ChatGPT'yi de geride bırakarak en fazla indirilen yapay zeka uygulaması oldu.

Analistler, ABD hükümetinin çip kısıtlamalarının, DeepSeek'i daha verimli bir şekilde eğitmeye zorladığını ve böylece hala rekabetçi olduğunu belirterek, ortaya çıkan sonucun Çin'in yapay zeka alanında ciddi bir oyuncu olabileceğini desteklediğini belirtti.

Piyasa öncesi işlemlerde ABD'li çip devi Nvidia hisselerinde kayıplar yüzde 11,4'ü bulurken, AMD'nin hisselerindeki düşüş yüzde 6,4 oldu.

Tayvanlı yarı iletken üreticilerinden Taiwan Semiconductor Manufacturing Company'nin (TSMC) hisselerindeki değer kaybı yüzde 10'u aştı.

Hisselerdeki değer kaybı Qualcomm'da yüzde 1,4, Arm'da yüzde 8, Applied Materials yüzde 5,5 ve Micron Technology hisselerinde de yüzde 7,7'nin üzerine çıktı.

Teknoloji şirketlerinden Microsoft'un hisseleri yüzde 5,8, Amazon'un yüzde 4,6 ve Meta'nın da yüzde 4,7 geriledi.

DeepSeek'in daha az maliyetle güçlü yapay zeka modellerinin geliştirilebileceğini gösterdiğini ifade eden analistler, bunun az sayıdaki büyük ölçekli şirketin yüksek harcamalarıyla yönlendirilen tüm yapay zeka tedarik zinciri için yatırım döngüsünü bozabileceğini kaydetti.

Analistler maliyet detaylarına yönelik soru işaretlerinin olduğu belirterek, iddia edildiği gibi bir maliyet farkının olmasının yapay zeka endüstrisinde dengeleri ve yöntemleri değiştirebileceğini kaydetti.

ABD'de yeniden başkan seçilen Donald Trump'ın korumacı ticari tavrı öne çıkarken, önceki hükümetlerin de teknoloji alanındaki üstünlüğe yönelik hassasiyeti ticaret politikalarını etkiliyordu.

Buna göre, aralık ayı başında Biden yönetimi bir dizi kısıtlamayı devreye alarak 24 tip çip üretim donanımı ile yarı iletkenlerin geliştirilmesinde kullanılan 3 kategori yazılıma ihracat kısıtlaması getirmişti.

Çin de ABD'nin çip sektöründeki yeni kısıtlamalarına karşı küresel arzının büyük bölümünü sağladığı kritik madenlerin ABD’ye ihracatına kısıtlama getirmişti.

Söz konusu fiyat dalgalanmaları sonrası ABD'deki yeni yönetimin atacağı adımların yatırımcılar tarafından yakından takip edildiğini ifade eden analistler, teknoloji sektörü öncülüğünde ticaret savaşlarına yönelik endişelerin güç kazanabileceğini söyledi.

Muhabir: Mahmut Çil