DIYARBAKIR (AA) - Hurri-Mitanniler, Bit-Zamani Krallığı, Asurlular, Urartular, Medler, Persler, Büyük İskender, Selevkoslar, Tigran Krallığı, Romalılar, Bizanslılar, Sasaniler, Emeviler, Abbasiler, Mervaniler, Selçuklular, Nisanoğulları, Artuklular, Eyyubiler, Akkoyunlular, Safeviler ve Osmanlı'nın da aralarında yer aldığı birçok medeniyete ev sahipliği yapan höyükte, Kültür ve Turizm Bakanlığının izniyle Dicle Üniversitesi (DÜ) Sanat ve Tasarım Fakültesi Dekanı Prof. Dr. İrfan Yıldız başkanlığında 2018'de başlatılan kazı çalışması sürüyor.
Yıldız, kazı alanında gazetecilere yaptığı açıklamada, Kültür ve Turizm Bakanlığı ile Dicle Üniversitesi işbirliğiyle Amida Höyük'te yürütülen Diyarbakır İçkale Artuklu Sarayı kazı çalışmalarının "Geleceğe Miras Projesi" kapsamında devam ettiğini söyledi.
Bu yıl sarayın kuzey tarafında bulunan ve Alay Meydanı olarak adlandırılan bölümde kazı çalışma yürüttüklerini anlatan Yıldız, şunları kaydetti:
"Şimdiye kadar toplam 5x5 metre ölçülerinde 26 açmada arkeolojik kazı çalışmaları yapıldı. Toplam 650 metrekarelik bir alanın arkeolojik kazısı tamamlandı. Özellikle Alay Meydanı açık hava toplantılarının, törenlerin yapıldığı mekandı. Buranın çevre düzenlemesinin yapılması amacıyla ağırlıklı olarak Alay Meydanı'nda çalışma yürütüldü. Alay Meydanı'nda yaptığımız çalışmalarda Diyarbakır surlarının en eski kısmı olan Hurriler döneminde yapıldığını düşündüğümüz, yaklaşık 100 yıldır toprak altında bulunan surun 135 santimetre yükseklik ve 17 metre uzunluğundaki kısmı ortaya çıkarıldı."
Ortaya çıkarılan kısmın Diyarbakır surlarının ilk bölümü olduğunu vurgulayan Yıldız, aynı zamanda o dönemde surların yapıldığı teknik ve kullanılan taşlar hakkında da bilgi verdiğini belirtti.
Surlarda büyük ebatlı blok ve düzgün kesme taşların kullanıldığını bildiren Yıldız, şunları aktardı:
"Temel kısmında daha küçük boyutlu kırma taş malzemesinin kullanılması da dikkat çekicidir. Yapılan kazı çalışmalarında aynı zamanda Osmanlı döneminde bu surların hemen önüne çeşitli mekanların eklendiğini de görüyoruz. Bu mekanlara ait şu anda iki kemerin başlangıç seviyesi olduğu kısımlar ortaya çıkarıldı. Alan Cumhuriyet döneminde çok yoğun bir şekilde kullanıldığından dolayı aynı zamanda betonarme yapılara ait izler de var."
Ana kayaya ulaşacak seviyeye kadar kazı çalışmalarının devam ettiğini dile getiren Yıldız, bu yıl yapılan çalışmalarda 4 metre 45 santimetre derinlikte Diyarbakır'ın altını kaplayan zemin kayalığa da ulaşıldığına işaret etti.
Yıldız, "İlk çağlarda o zemin kayalıktan taşların kesilmesi dikkat çekicidir. Anlıyoruz ki aslında ilk insandan günümüze kadar insanlar teknolojiyi kullanmış ve bulunduğu alanda o teknolojiden yararlanarak yapılar inşa etmişlerdir." dedi.
Amida Höyük ve Artuklu Sarayı'nın bölge için çok önemli bir lokasyon olduğunu anlatan Yıldız, bölgenin yıllarca yönetildiği bir merkez konumunda bulunduğunu ifade etti.
Yıldız, konuşmasını şöyle tamamladı:
"Şu ana kadar yaptığımız çalışmalarda 10 bin yıllık kesintisiz yaşamıyla Amida Höyük, Filistin'in Eriha kentinden sonra kesintisiz yaşamın devam ettiği dünyanın en eski ikinci kent konumundadır. Açık hava müzesi konumunda olan Diyarbakır Arkeoloji Müzesi, İçkale ile aynı lokasyonda olması Amida Höyük ve Artuklu Sarayı kazısının önemini daha da arttırıyor dolayısıyla burada yapılan bir kazı çalışması, ortaya çıkan veriler aynı zamanda Arkeoloji Müzesi'nin bulunduğu alanda da olduğundan dolayı Diyarbakır turizminin daha ivme kazanmasını sağlayacaktır. Alay Meydanı'nda düzenlemeler devam ediyor. Kazının bitimi ile çevre düzenlemesi yapılacak. Burası aynı zamanda Diyarbakır için açık hava etkinlik alanı olacak. Binlerce yıl toplantı, bayramlaşma, tahta çıkış törenlerinin yapıldığı Alay Meydanı aynı zamanda Diyarbakır için tekrar toplantıların yapıldığı bir alan haline gelecek."
Muhabir: Aziz Aslan
