ŞAM (AA) - Devrik rejimin 21 Ağustos 2013'te Doğu Guta'da kimyasal silahla 1400'den fazla sivili öldürdüğü saldırının üstünden 12 yıl geçti.
Hafızalardan silinmeyen bu katliamda, çoğu kadın ve çocuk binlerce sivil zehirli gazlardan etkilenerek hayatını kaybetti.
Kimyasal saldırının ardından 5 yıl boyunca kuşatma altında kalan ve 2018'de ülkenin kuzeyindeki İdlib'de çadır kamplara sığınan siviller, 8 Aralık 2024'te Baas rejiminin devrilmesinin ardından, zorla terk ettikleri Doğu Guta'ya geri dönmeye başladılar.
Ailesinden 11 kişiyi kimyasal saldırıda kaybeden Abdülkadir Kabbaz da Guta'ya dönenler arasında yer alıyor.
"Sadece bir oğlum hayatta kaldı"
Saldırıda yaşadıklarını AA muhabirine anlatan Kabbaz, saldırının yapıldığı gün sokağının cesetlerle dolu olduğunu söyledi.
Gazdan etkilenen kadın ve çocukların yerlerde yattığını belirten Kabbaz, "Kim çatılara kaçıyorsa ölüyordu. Eşim, oğlum ve oğlumun çocukları bu saldırıda hayatını kaybetti. Sadece bir oğlum hayatta kaldı. Gazın yoğunluğu nedeniyle ailemi hastaneye yetiştiremediler." ifadelerini kullandı.
Kabbaz, sadece kendi evinde 5 kişinin hayatını kaybettiğini, 6 yaşındaki kızının dışarı çıkmaya çalışırken boğularak kapıda öldüğünü anlattı.
"Kimyasal saldırıda ailemden 11 kişiyi kaybettim"
Saldırının evinin sadece 10 metre uzağında yapıldığını kaydeden Kabbaz, "Kızım, torunumun hareket etmediğini söyledi. Yanına koştum, ağzından bir şeyler geliyordu. Diğer torunum da aynı durumdaydı. Kaçmaları için seslendim ama birkaç metre sonra yere düştüler. Komşularım da yardım etmeye çalışırken hayatını kaybetti. Eşim ve oğlumu evden çıkarmaya çalıştım ama onlar da kurtulamadı. Kimyasal saldırıda ailemden 11 kişiyi kaybettim. Ben de gazdan etkilendim gözlerimi açtığımda hastanedeydim." diye konuştu.
Saldırının ardından zorla yerinden edilerek İdlib'deki çadır kamplara sığındığını belirten Kabbaz, geçmişi geri getiremeyeceğini ancak adaletin sağlanabilmesi için bu saldırıların sorumlularının mutlaka cezalandırılması gerektiğini kaydetti.
"Çocuklarımı kendi ellerimle gömdüm"
Doğu Guta'ya bağlı Zemelka bölgesinde 60 yıldır mezarlık görevlisi olarak çalışan Mahmut Acüz, iç savaş boyunca binlerce kişiyi defnettiğini ancak kimyasal saldırılarda kaybettiği ailesini toprağa vermenin, yaşadığı en büyük acı olduğunu aktardı.
13 yılda yaklaşık 16 bin kişiyi defnettiğini aktaran Acüz, "Kızım, damadım ve torunlarım kimyasal saldırıda hayatını kaybetti. Çocuklarımı kendi ellerimle defnettim, torunlarımı da şehitlerin yanına gömdüm." dedi.
Ailesini toprağa vermenin acısının tarif edilemez olduğunu dile getiren Acüz, "Kimyasal saldırıdan sağ kurtulan oğlum da iki yıl sonra düzenlenen bir hava saldırısında hayatını kaybetti." ifadelerini kullandı.
Kimyasal saldırıda kendisinin de gazdan etkilendiğini belirten Acüz, 20 gün boyunca görme kaybı yaşadığını söyledi.
Gazın etkilerinin hala sürdüğünü anlatan Acüz, şöyle devam etti:
"O günden bu yana birçok ameliyat geçirdim, hala tedavi görüyorum. Güneşe bile bakamıyorum. Ölenlerin ruhlarının huzura kavuşması için adaletin tesis edilmesi, suçluların da hesap vermesi gerekir. İki bacanağımı ve amcamın çocuklarını da saldırılarda kaybettim. Eve döndüğümde torunumu kızımın yanında uyuyor sanmıştım. Meğer annesinin kucağında can vermiş. Daha küçücük bir çocuktu, ağzında köpükler vardı. Bu manzara tarif edilemezdi. Sevdiklerimi hastane hastane aradım, oradan oraya koştum. O gün sadece acı vardı. Unutulmaz, inanılmaz bir gündü."
Doğu Guta katliamı
Esed rejimi, 21 Ağustos 2013'te başkent Şam’ın Doğu Guta bölgesinde kimyasal silaha başvurarak, 1400'den fazla sivili öldürmüştü.
Hafızalardan silinmeyen bu katliamda çoğu kadın ve çocuk binlerce sivil de zehirli gazlardan etkilenmişti.
Katliamın ardından Doğu Guta, 2018'de de Beşşar Esed rejiminin en sıkı ablukasını uyguladığı, neredeyse tüm silahları kullandığı bölge haline gelmişti.
Bölgedeki muhalifler, Esed rejimi ve Rusya ile yaptıkları mecburi anlaşma neticesinde Nisan 2018'de Doğu Guta'yı boşaltmak zorunda kalmıştı.
Suriye İnsan Hakları Ağının raporuna göre, Esed rejimi, Suriye'de iç savaşın başlamasının ardından muhaliflerin kontrolündeki yerleşimlere 217 kez kimyasal silah saldırısı gerçekleştirdi.
Muhabir: Ömer Koparan,Muhammed Karabacak
