İSTANBUL (AA) - Oktay Sinanoğlu, 25 Şubat 1935'te, babası Nüzhet Haşim Sinanoğlu'nun başkonsolos olarak görev yaptığı İtalya'nın Bari kentinde dünyaya geldi.
İkinci Dünya Savaşı'nın başlamasının ardından 1939'da ailesiyle Türkiye'ye dönen Sinanoğlu, çok küçük yaşlarda bilime ilgi duymaya başladı.
Türkiye Eğitim Derneği (TED) Ankara Yenişehir Lisesini birincilikle bitiren Sinanoğlu, 1953'te TED tarafından burslu olarak kimya mühendisliği eğitimi için ABD'ye gönderildi.
ABD'de 1956'da Kaliforniya Üniversitesi (Berkeley) Kimya Mühendisliğini birincilikle bitirerek mezun olan Sinanoğlu, 1957'de Massachusetts Institute of Technology'den (MIT) birincilikle mezun olarak yüksek kimya mühendisi oldu.
Berkeley'de 1959'da "Kuramsal Kimya" üzerine doktora yapan Sinanoğlu, iki yılda tamamladığı doktorası süresince ABD Atom Enerjisi Merkezi'nde araştırmalarda bulundu.
Dünyanın en genç profesörü olduABD'de Harvard ve Yale üniversitelerinde genç yaşta dersler veren Sinanoğlu, yeni buluşlarını verdiği dersler ve yayınlarıyla dünyaya tanıtarak 26 yaşında profesör oldu.
Sinanoğlu, 2 yıl sonra, 1963'te "dünyanın en genç profesörü" ünvanını kazandı ve New York Times gazetesinde "28 yaşında Yale'in en genç kimyacısı" haberiyle adından söz ettirdi.
Türkiye'de kuramsal kimyanın gelişmesinde öncülük eden Sinanoğlu, 1973'te Almanya'nın en önemli bilim ödüllerinden biri olan "Aleksander Von Humboldt Bilim Ödülü''nü kazandı.
Sinanoğlu, 1975'te Japonya'nın Uluslararası Seçkin Bilimci Ödülü'nü kazandı ve aynı yıl özel kanunla kendisine "Türkiye Cumhuriyeti Profesörü" ünvanı verildi.
ABD, Almanya, Fransa, İsveç, Japonya, Hindistan, Rusya, Meksika ve daha pek çok ülkeye bilimsel araştırmalar ve projeler için giden Sinanoğlu, üst düzeyde bilimsel ve devlet nişanları aldı, devlet başkanlarının şeref konuğu oldu.
Orta Doğu Teknik Üniversitesi (ODTÜ) mütevelli heyeti 1962'de, yalnızca Oktay Sinanoğlu'na mahsus olmak üzere "Danışman Profesör" ünvanını verdi.
Dünya bilim literatürüne önemli katkılarda bulunduTürkiye Cumhuriyeti Özel Elçisi olarak 1976'da Japonya'ya gönderilen Oktay Sinanoğlu, Türkiye ile Japonya arasında kültür, bilim ve eğitim ilişkilerinin temellerini attı.
Yale Üniversitesi'ndeki profesörlük görevinden 1993'te emekliye ayrılan Sinanoğlu, aynı yıl Türkiye'ye dönerek Yıldız Teknik Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Kimya Bölümü'nde profesörlüğe atandı. 9 sene bu görevi sürdüren Sinanoğlu, 2002'de emekli oldu.
Amerika Bilim ve Sanat Akademisinin ilk Türk üyesi olan Sinanoğlu, TÜBİTAK Bilim Ödülü, Sedat Simavi Ödülü, Türkiye İlim ve Edebiyat Eseri Sahipleri Meslek Birliği Üstün Hizmet Ödülü ile Yılın Fikir Adamı ve Yılın Bilim Adamı ödüllerini kazandı.
Sinanoğlu, Yıldız Teknik Üniversitesi öğrencilerinin oylarıyla 2005'te "Yılın Yıldızları En Beğenilen Bilim Adamı Ödülü"ne layık görüldü.
Bilim hayatı boyunca kuantum fiziği ve kimyası, moleküler biyoloji ve matematik alanlarında yüzlerce teorem geliştiren Sinanoğlu, dünya bilim literatürüne önemli katkılarda bulundu.
İki kez Nobel kimya ödülüne aday gösterilen Sinanoğlu, canlılara biyolojik kimliğini veren DNA'ların şifresini çözerek, bilinmeyen türden canlılar yaratmanın teorisini kurdu.
Ömrünü Türkçe öğretimine adadıOktay Sinanoğlu, 1980'li yıllarda Türk siyasetindeki sorunlar, eğitim ve dil bilimi gibi konularla ilgilendi, kendisini Türkçe öğretimine adadı.
Sinanoğlu, birçok röportajında, konferansında ve makalesinde "Türkçe giderse Türkiye gider. Yabancı dille eğitim ile Türkiye gider" düşüncesini savundu.
Türkçenin bilim dili olması gerektiği fikrini savunan Sinanoğlu, her konuşmasında dilin önemine dikkati çekerek, "Dilini kaybeden bir millet, kimliğini de kaybeder." ifadeleriyle Türkçeye verdiği önemi gözler önüne serdi.
Sinanoğlu, bir başka konuşmasında ise Türkçe ve kültüre ilişkin, "Gönlü yüzdüren dildir. Toplumun diline de kültür deriz. Bunun tarifini de biz yaptık. Kültür toplumun gönlüdür. Herkesin de gönlü vardır. Bizim Türkçe de dünyanın en eski dillerindendir. Matematik gibi yapısı vardır." değerlendirmesinde bulundu.
Sinanoğlu "Adam", "Göçmen Hamamı", "Bye Bye Türkçe", "Hedef Türkiye", "Dayatmalar Kabusu", "İlerisi İçin", "Ne Yapmalı", "Büyük Uyanış", "Türkçe Giderse Türkiye Gider", "2050'ye 5 Kala: Dünyanın 105 Yıllık Tarihi" ve 3 ciltlik "Yeni Bilim Ufukları" isimli kitapları kaleme aldı.
Sinanoğlu, 19 Nisan 2015'te, ABD'nin Miami kentinde, solunum yetmezliğine bağlı olarak tedavi gördüğü hastanede hayata veda etti.
Naaşı Türkiye'ye getirilen Sinanoğlu, İstanbul'daki Karacaahmet Mezarlığı'nda toprağa verildi.
Muhabir: Hamdi Dindirek
