İSTANBUL (AA) - Emtia piyasalarının yönü üzerinde jeopolitik riskler, Fed'in faiz indirimleri ile ticaret gerginlikleri belirleyici olmaya devam ediyor. ABD Başkanı Donald Trump ile Çin Devlet Başkanı Şi Cinping arasında geçen ay Güney Kore'de gerçekleştirilen görüşmeden çıkan olumlu sonuçlar ve Fed'in faiz indirimlerine devam etmesi emtia piyasasını destekleyen önemli unsurlar arasında yer aldı.
Değerli metallerde tarihi zirveler test edildiGeçen ay ons bazında altın yüzde 3,7, gümüş yüzde 4,3, paladyum yüzde 14,3 yükselirken, platin yüzde 0,2 geriledi. Altının onsu 4 bin 381,55 dolarla, gümüşün onsu 54,7 dolarla rekor seviyeyi gördü. Platinin onsu 1734 dolarla Şubat 2013'ten bu yana en yüksek seviyeyi test etti.
ABD ile Çin arasındaki ticari gerilimin yumuşaması, dolar endeksindeki toparlanma ve yatırımcıların kar realizasyonuna yönelmesi altının rekor seviyelerden gerilemesinde etkili oldu.
Yatırımcıların güvenli liman arayışı, güçlü endüstriyel talep ve devam eden arz açığı gümüş fiyatlarının yükselmesinde etkili oldu.
Platinin son dönemdeki yükselişi, azalan üretim ve dirençli talepten kaynaklandı. Bu yükseliş eğilimi, iki önemli gelişmeyle daha da hızlandı. Yüksek altın fiyatları nedeniyle yatırımcıların platine yönelmesi, Çin'den iç mücevher ve yatırım talebini karşılamak için yapılan ithalattaki artış ve olası tarife öncesinde önden satın almalar nedeniyle ABD'ye yapılan önemli girişler de platinde tarihi zirvelerin test edilmesine neden oldu.
Buna karşın değerli metallerdeki aşırı yükselişlerden dolayı platin fiyatlarında düzeltme hareketi görüldü. ABD'nin Rusya'ya yönelik yaptırım kararı paladyumda arz endişelerine neden oldu.
Baz metallerde de yükseliş eğilimi görüldüTezgah üstü piyasada, libre bazında bakır yüzde 5,3, alüminyum yüzde 7,8, çinko yüzde 3,4, kurşun yüzde 1,8 arttı. Nikel libresi ise yüzde 0,3 azaldı.
Talep beklentileri ve devam eden arz sorunları bakır piyasasındaki yükselişlerde önde gelen neden oldu.
Küresel yeşil dönüşümde daha fazla kullanılmaya başlaması da alüminyum fiyatlarını destekliyor. Ülkelerin yenilenebilir enerji ve elektrikli ulaşımı yaygınlaştırmasıyla birlikte küresel alüminyum talebi hızla artıyor. Londra Metal Borsasında stokların azalması çinko fiyatlarında yükselişe neden oldu.
Enerji grubuna bakıldığında ise Brent petrolün varil fiyatı yüzde 2,2 azalırken, New York Ticaret Borsasında işlem gören doğal gazın İngiliz Termal Birimi (MMBtu) cinsinden fiyatı yüzde 24,9 arttı.
Doğal gaz fiyatları da kış aylarına doğru sıcaklıkların düşmesiyle birlikte kuzey bölgelerinde arz sıkıntısı yaşanabileceği endişesiyle yükseldi. Küresel LNG talebi yeniden canlanmaya hazırlanacağına yönelik öngörüler de fiyatlardaki yükselişi destekledi.
Soya fasulyesi yaklaşık 5 yılın en hızlı aylık kazancını sağladıTarım grubunda da soya fasulyesindeki sert yükseliş dikkati çekti. Chicago Ticaret Borsasında kile başına fiyatlar, buğdayda yüzde 5,1, mısırda yüzde 3,9, soya fasulyesinde yüzde 11,3 artarken, pirinçte yüzde 8,1 azaldı.
Soya fasulyesi, Aralık 2020'den bu yana en hızlı aylık yükselişe imza attı. Trump ile Şi Cinping arasında Güney Kore'de gerçekleştirilen görüşmeden olumlu sonuçlar çıkması soya fasulyesi fiyatlarındaki artışta etkili oldu.
Mısır ve buğday da soya fasulyesindeki yükselişten destek buldu. Öte yandan Çin’in buğday talebine ilişkin haber akışı da buğday piyasasını canlı tuttu.
"Soft" emtia piyasasında sadece kahve hatırını saydırdıABD'de faaliyet gösteren emtia borsası Intercontinental Exchange'de libre bazında fiyatlar, kahvede yüzde 4,6 artarken, şekerde yüzde 14, pamuk da yüzde 1 ve kakaoda yüzde 8,9 azaldı.
Kahvenin libresi 4,3795 dolarla tarihi zirveyi görürken, şekerin libresi 0,1407 dolarla Ekim 2020'den bu yana en düşük seviyeyi test etti.
Kahve fiyatları arz endişeleri nedeniyle yükseldi. ABD Başkanı Trump'ın yakında Kolombiya'ya yeni gümrük vergileri getirmesi bekleniyor. Kolombiya, dünyanın en büyük ikinci Arabica kahve çekirdeği üreticisi. Azalan kahve stokları da fiyatların artmasına neden oluyor.
Şeker fiyatlarındaki düşüşte petrol fiyatlarındaki düşüş etkili oldu. Brezilya, Tayland ve Hindistan'daki güçlü üretim öngörüleri şeker fiyatlarındaki düşüşte önemli rol oynuyor. Aynı zamanda, mısır etanolü üretiminin artması, Brezilya'nın biyoyakıt pazarını yeniden şekillendiriyor ve şeker fiyatlarına aşağı yönlü baskı yapıyor.
Mısır bazlı etanolün şeker kamışı etanolünden daha ucuza üretilmesi nedeniyle fabrikalar daha fazla şeker kamışı etanolünü, şeker üretimine yönlendirirken bu durum arzı daha da artırıyor.
Küresel çikolata talebinin düşmesi de kakao fiyatlarında gerilemeye neden oldu.
Saxo Capital Emtia Strateji Başkanı Ole Hansen, AA muhabirine yaptığı değerlendirmede, altının bu yılki olağanüstü yükselişinin soğuma aşamasına girdiğini belirterek, "Kısa vadeli yükseliş ivmesi durmuş olsa da altın tutmanın temel nedenleri hala geçerliliğini koruyor. Bizim görüşümüze göre sadece bir sonraki yükselişin zamanlaması belirsiz." dedi.
Hansen, Fed Başkanı Jerome Powell'ın şu anki ihtiyatlı tavrına rağmen, makro verilerin Fed'in bir sonraki adımının yine gevşeme yönünde olacağını gösterdiğini söyledi.
ABD iş gücü piyasasındaki zayıflama ve nominal büyümedeki yavaşlamanın, 2026 yılına kadar ek faiz indirimlerine yol açarak altının yeniden güçlenmesinin önünü açacağını öngörüsünde bulunan Hansen, rezerv çeşitlendirmeye yönelen gelişmekte olan ülkelerin öncülüğündeki merkez bankalarının altın talebini yüksek tutmayı sürdürdüğünü belirtti.
Muhabir: Burhan Sansarlıoğlu
