İSTANBUL (AA) - Kakao fiyatlarında sert hareketler devam ediyor.
ABD'de faaliyet gösteren emtia borsası Intercontinental Exchange'de işlem gören kakaonun ton başına fiyatı, bu yıl yüzde 34'ün üzerinde değer kaybederek 7 bin 613 dolar seviyelerine kadar geriledikten sonra kayıplarının bir kısmını telafi ederek 11 bin doların üzerini test etti.
Kakaonun ton başına fiyatı, 2024 sonuna göre yüzde 5'in üzerinde değer kaybetmesine karşın nisan ayına göre yüzde 24 civarında artış kaydetti. Fiyatlar, bu ay 11 bin 280 dolara kadar yükseldi.
Kakaonun üretim maliyetinin oldukça üzerinde işlem görmesi, bu yılın başlarında ürüne talebin azalmasına neden olmuştu. Kakao piyasasında tekrar arz fazlası oluşacağına yönelik beklentiler de fiyatların düşmesine yol açmıştı.
Böylece iyileşen arz görünümüyle kakao fiyatları baskı altında kaldı. Nijerya'da bu ürünün ihracatının artması da arza yönelik endişelerin azalmasına katkıda bulunan başka bir faktör oldu.
Talebe yönelik endişeler de kakao fiyatlarını olumsuz etkiledi. Çikolata üreticileri Hershey ve Mondelez'in yöneticilerinin "yüksek fiyatların talebi olumsuz etkilediği" konusunda uyarıda bulunması talep endişelerini ortaya koydu.
Son zamanlarda ise kakao fiyatları, bu yıla sert düşüşlerle başlamasına karşın bu ay yüzde 20'nin üzerinde yükselerek tekrar 11 bin dolar seviyelerinin üzerine çıkarken, bu durum "acaba kakao fiyatları tekrar rekor tazeler mi?" sorularına da neden oldu.
Kakaonun ton başına fiyatı geçen yıl 12 bin 931 dolarla rekor seviyeyi test etmişti.
Arz endişeleri kakao fiyatlarının tekrar yükselmesine neden oluyorKakaodaki son yükselişlerin nedenlerine bakıldığında Fildişi Sahili'nde kakao ihracatının hızının yavaşlamasının arz endişelerini tekrar öne çıkarması olarak görüldü.
Batı Afrika'daki hava durumu endişeleri de kakao fiyatlarını keskin bir şekilde yukarı iten nedenler arasında yer aldı. Afrika Sel ve Kuraklık Gözlemevi'ne göre, Batı Afrika'daki son yağışlara rağmen Gana ve Fildişi Sahili'nin üçte birinden fazlası hala kuraklık altında bulunuyor.
Fildişi Sahili'nde hasadı yapılan kakaonun kalitesine yönelik endişeler de fiyatların yükselmesinde etkili oldu.
Vadeli işlem ve emtia piyasaları uzmanı Zafer Ergezen, AA muhabirine yaptığı değerlendirmede "Kakao fiyatlarında son dönemdeki yükselişin en büyük nedenlerinden bir tanesi Fildişi Sahili diyebiliriz." dedi.
Dünya kakao üretiminin yüzde 70'inin Batı Afrika ülkeleri tarafından üretildiğini belirten Ergezen, bunun da yüzde 60'a yakınının Fildişi Sahili ve Gana tarafından üretildiğini ifade etti.
Ergezen, "Geçtiğimiz dönem içerisinde özellikle Fildişi Sahili'nde yağışların düşük olması nedeniyle kakao rekoltesinde düşüş yok ama kakao kalitesinde düşüş var." diye konuştu.
Fildişi Sahili'ndeki kakaonun uzun vadeli kakao altında Avrupa'daki büyük çikolata üreticilerine gittiğini aktaran Ergezen, son teslimatlarda ciddi bir kalite endişesinin yaşandığının görüldüğünü dile getirdi.
Ergezen, kalitenin düşük olması nedeniyle bu ürünlerin geri iade edildiğini belirterek, şu değerlendirmelerde bulundu:
"Böyle olunca piyasada rekolte düşük olmasa bile ki şunun hemen bir parantez açayım; 'Bu seneki rekolte geçtiğimiz seneye göre yaklaşık yüzde on daha fazla.' buna rağmen Fildişi Sahilindeki bu kalite düşüklüğü nedeniyle fiyatların düşeceği beklenen ürünlerde arzın azalacağı endişesi oluştu. Çünkü yeterli kalitede kakao olmadığı anlaşıldı. Bu da doğal olarak fiyatları yukarıya doğru iten unsurlardan bir tanesi."
"Eğer kakaoda kalite düşük kalmaya devam ederse yani rekoltede yüzde 10, yüzde 20 civarında kayıplar olduğu görülürse kakao fiyatlarında yeni zirveler görülebilir." ifadesini kullanan Ergezen, bunun için kakaodaki durumun bir miktar daha izlenmesi gerekeceğini sözlerine ekledi.
Muhabir: Burhan Sansarlıoğlu
