PARIS (AA) - Elysee Sarayı'ndan yapılan açıklamada, Fransa Kralı 10. Charles'ın 17 Nisan 1825'te aldığı bir kararnameyle Haiti'nin bağımsızlığını resmen tanıdığı ancak bu tanımanın çok ağır bir mali yük karşılığında gerçekleştiği belirtildi.
Açıklamada, bu kararla genç bir milletin özgürlüğünü büyük bir bedelle elde ettiği ve bu bedelin "tarihin adaletsiz gücü" tarafından şekillendirildiği ifade edilerek, bu olayın üstünden 200 yıl geçtiğini, artık tarihle yüzleşmenin zamanı geldiği vurgulandı.
"Tarihi gerçekliği kabul etmek, unutmayı ve silmeyi reddetmek demektir. Bu aynı zamanda Fransa için Haiti açısından acı verici olan ve 1825'te başlayan bir hafızanın inşasında kendi payına düşen gerçeği üstlenmek anlamına geliyor." ifadesi kullanılan açıklamada, Fransa ve Haiti'nin ortak geçmişini araştıracak bir tarih komisyonu kurulduğu belirtildi.
Söz konusu komisyonun çalışmalarını tamamladıktan sonra, gerekli derslerin alınması ve sükunet içinde bir gelecek inşa edebilmek adına her iki hükümete tavsiyelerde bulunacağı kaydedilen açıklamada, komisyonun her iki ülkenin tarihçilerinden oluşacağı ve 1825'te Haiti'ye dayatılan "tazminatın" etkilerini de araştıracağı aktarıldı.
Açıklamada, komisyonun eş başkanlığının tarihçi Yves Saint-Geours ve tarihçi Gusti-Klara Gaillard Pourchet tarafından yürütüleceği belirtilirken, iki ülke arasındaki diyaloğun samimi ve açık bir şekilde yürütülmesi beklentisine yer verildi.
Haiti'nin hürriyeti için Fransa'ya ödediği "tazminat"Haiti, 1 Ocak 1804'te Fransız sömürgesinden ayrılarak bağımsızlığını ilan etmişti.
Fransa Kralı 10. Charles, Haiti'nin bağımsızlığını kabul etmenin karşılığında 17 Nisan 1825'te aldığı kararnameyle yeni kurulan ülkeye 150 milyon frank tazminat dayattı.
Daha sonra 90 milyon franka indirilen "tazminat" için Haiti, 20. yüzyılın başlarına kadar ödeme yapmak zorunda kalmıştı.
New York Times gazetesinin, 2022'de yayımladığı haberde, Eyfel Kulesi'nin yapımını finanse eden Fransız bankası Credit Industriel et Commercial'ın (CIC), Haiti'den "bağımsızlık bedeli" adı altında para aldığı iddia edilmişti.
Haberde, Haiti'nin 64 yıl boyunca Fransa'ya yaptığı ödemelerin takip edildiği ve söz konusu ödemelerin bugün yaklaşık 560 milyon dolar değerinde olduğu belirtilmişti.
Muhabir: Esra Taşkın
