ANKARA (AA) - Ülkenin enerji sepetinde önemli bir yeri bulunan petrole yönelik 90 yılı aşan sondaj ve keşif çalışmalarıyla tespit edilen rezerveler son yıllarda ciddi miktarlara ulaştı. İlk sondaja 1934'te Baspirin-1 kuyusuyla ev sahipliği yapan Şırnak, Gabar'da yapılan rezerv keşifleriyle petrol şehri olarak anılmaya başlandı.
AA muhabirinin derlediği bilgilere göre, Türkiye Petrolleri Anonim Ortaklığının (TPAO) enerjide dışa bağımlılığın azaltılması ve yerli kaynakların kullanımının azami seviyeye çıkarılması hedefi doğrultusunda yaptığı çalışmalar sonucu Gabar Dağı'nda 10 Mayıs 2021'de Şehit Esma Çevik-1 arama kuyusunda 36 API graviteye sahip petrol keşfi gerçekleştirildi.
Sahadaki rezerv açılan üretim kuyularıyla 2022 sonlarında üretime alınırken, Nisan 2023'te Şehit Aybüke Yalçın Sahası'nda 41 API gravite değerine sahip 600 milyon varillik petrol rezervi bulunduğu açıklandı ve aynı ay deneme üretimlerine de başlandı. Bu keşif Cumhuriyet tarihinin en büyük petrol keşfi olarak kayıtlara geçti.
Hazine ve Maliye Bakanlığı ile Strateji ve Bütçe Başkanlığınca hazırlanan "2025 Yılı Cumhurbaşkanlığı Yıllık Programı"nda yer alan verilere göre, Şehit Esma Çevik, Şehit Teğmen Akdeniz, Şehit Aybüke Yalçın, Mehmet İrfan Güler, Bülent Sadioğlu ve Bulmuşlar sahalarında keşfedilen petrol rezervlerinin toplamı 867 milyon varile ulaştı.
Gabar "en verimli saha" statüsündeGünlük yaklaşık 1 milyon varil petrol tüketimine sahip Türkiye'de yapılan keşifler sayesinde tüketimde yerli üretimin payı artırılırken, Gabar, kısa sürede Türkiye'nin en verimli sahası haline geldi.
Maden ve Petrol İşleri Genel Müdürlüğü verilerine göre, Türkiye'nin günlük petrol üretimi 1999'da yaklaşık 59 bin varil iken 2020'de 64 bin varile, 2021'de 69 bin varile ve 2022 sonu itibarıyla 80 bin varile ulaştı. Gabar'daki rezervlerin hızla üretime dönüştürülmesiyle, buradan elde edilen üretim 81 bin varili aştı. Diğer bölgelerdeki petrol kuyuları da dahil edildiğinde Türkiye'nin toplam üretimi ise 135 bin varilin üzerine çıktı.
Türkiye'nin yerli petrol üretiminin tüketimin yüzde 15'inden fazlasını karşıladığı değerlendiriliyor. Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı verilerine göre, Gabar sahasında yıllık üretim 2,3 milyar dolarlık ekonomik kazanç sağlarken artan üretim sayesinde petrol ithalatı da azalıyor.
Gabar'da petrol üretiminin bu yıl 100 bin varile ulaşması planlanıyor. Bu hedef doğrultusunda yapılan çalışmalarla sahada işletilen toplam kuyu sayısı 99'a ulaştı.
Petrol keşifleri istihdama da olumlu yansıdıKeşifler, Şırnak'ın kalkınmasında da önemli rol oynuyor. Bölgede yapılan yatırımlarla 540 kilometreyi aşan yol ağı hayata geçirilirken, 3 bin 200'ü aşkın personel istihdam edildi.
Şırnak, petrol üretiminin getirdiği yatırımlar sayesinde göç alan bir şehir haline geldi. Gabar'da öngörülen 25 yıllık petrol üretimi takvimi sayesinde istihdamda artış ve ekonomik kalkınmanın uzun yıllar devam etmesi bekleniyor.
Türkiye'nin petrol sektöründe lider olan TPAO da Gabar keşiflerine yenilerini eklemek için çalışmalarına aralıksız sürdürüyor. Şirketin planlamasına göre, Gabar çevresindeki bölgeler ve çeşitli illerde aramalar sürecek ve bu yıl karada 269, denizde 10 kuyu kazılacak.
Yerli petrol üretimi yerli teknolojiyle destekleniyorGabar'da petrol üretiminin yerli teknolojiyle yapılması konusunda adımlar atılırken, bu kapsamda yerli imkanlarla geliştirilen sondaj kuleleri çeşitli sahalarda devreye alındı.
Petrotek Global firması tarafından Konya'da üretilen ve 5 bin metre derinliğe sondaj yapma kapasitesi bulunan "TP1500" model 2 kule kullanıma alındı. Kulelerin Koca Yusuf adlı ilk ürünü Gabar'a sevk edilirken, "Seyit Onbaşı" adı verilen 2. ürünü ise Diyarbakır'a gönderildi.
Muhabir: Fuat Kabakcı
