ANKARA (AA) - Birleşmiş Milletler (BM) Genel Kurulunun asteroit çarpması halinde atılacak adımlarla ilgili kamuoyunu bilinçlendirmek amacıyla Aralık 2016'da aldığı kararla her yıl 30 Haziran, "Dünya Asteroit Günü" olarak kutlanıyor.
AA muhabiri, asteroitlere ait güncel veriler ve vakaları derledi.
NASA’nın Haziran 2025 verilerine göre, Dünya'ya yakın asteroitler kategorisinde bugüne kadar toplam 38 bin 478 adedi tespit edildi, bunlardan 873'ü 1 kilometreden büyük, 11 bin 294'ü ise 141 metreden büyük asteroitler olarak kayda geçti.
Bu verilere göre 2 Haziran itibarıyla son 365 günde Dünya'nın çevresinden Ay'dan daha yakın uzaklıktan geçen asteroitlerin sayısı 162'ye çıkarken sunulan asteroit gözlem sayısı neredeyse 500 milyona ulaştı.
NASA, her hafta 30 ila 50 yeni asteroit keşfediyor. Şu anda Dünya’ya yönelen büyük bir asteroit bulunmamakla birlikte, bu durumun değişebileceği konusunda da uyarıyor. Uzmanlar, tehlike teşkil edebilecek asteroitlerin yalnızca yaklaşık yüzde 40’ının belirlenebildiğine dikkati çekiyor.
"2024 YR4" Ay'a çarpabilirESA tarafından 17 Haziran 2025’te yapılan açıklamada, "2024 YR4" adlı asteroidin 2032'de Ay’a çarpma ihtimalinin yüzde 4,3 olduğu bildirildi.
Şili'nin Rio Hurtado kentindeki Asteroit Karasal Darbe Son Uyarı Sistemi (ATLAS) teleskobunda 27 Aralık 2024'teki asteroidin keşfinden kısa süre sonra otomatik uyarı sistemleri, 22 Aralık 2032'de Dünya'ya çarpma olasılığının düşük olduğunu belirledi.
Çapı 53 ile 67 metre arasında olan "2024 YR4" konusunda elde edilen son görüntü, asteroidin 22 Aralık 2032'de Ay'a çarpma ihtimalinin yüzde 4 olduğunu ortaya koydu.
Öte yandan asteroit, daha fazla incelenemeyecek kadar uzakta olduğundan dolayı bu olasılık, Haziran 2028'de tekrar görünene kadar değişmeden kalacak.
Asteroit keşfinde gözler, kızılötesi teknolojisi ve simülasyonlara çevrildiESA, 20-21 Mayıs'ta ilk kez kullanılmaya başlayan Flyeye teleskobu ile asteroitleri daha hızlı ve hassas takip edebileceklerini duyurdu.
NASA'nın Eylül 2027’de fırlatmayı planladığı "NEO Surveyor" adlı yeni nesil kızılötesi teleskobu ise 140 metre üzeri cisimlerin daha erken fark edilmesi için geliştirildi.
Ayrıca, NASA’nın 2022 yılında gerçekleştirdiği Çifte Asteroit Yeniden Yönlendirme Testi (DART), bir asteroidin yörüngesini başarıyla değiştirerek "çarpma önleme" konusunda tarihi başarıya imza attı. ESA’nın bu başarıyı değerlendirmek üzere geliştirdiği Hera uzay aracı, 2024 Ekim ayında fırlatılarak DART’ın hedef aldığı asteroit sistemini yakından incelemeye başladı.
2025'in en parlak asteroitleriABD'nin Georgia, Güney Carolina, Tennessee, Kuzey Carolina ile Virginia eyaletlerinde 26 Haziran'da gözlemlenen asteroit parçası, gündüz saatlerinde atmosfere girerek büyük bir patlamayla infilak etti. NASA'nın Meteoroit Çevre Ofisi yöneticisi Bill Cooke, gücünün yaklaşık 20 ton TNT’ye eş değer olduğunu değerlendirirken patlama, bazı bölgelerde binaların sarsılmasına ve bir evde hasara yol açtı.
Aralık 2024 yılı sonunda Van ve çevresinde yaklaşık 1 metrelik asteroit atmosfere girdi. Gece saatlerinde gökyüzünde yoğun ışık yayan meteorun atmosfere girdiği an, sosyal medyada da geniş yer buldu.
NASA ve uluslararası gök bilim gözlem ekiplerinin takip ettiği "2025 EW1", 6 Mart'ta Dünya’ya en yakın konuma geldi. Dünya'ya yaklaşık 820 bin kilometre yaklaşan asteroit, gök bilimciler için önemli bir gözlem fırsatı sunarak araştırmacılara gelecekte olası tehlikelere karşı erken uyarı sistemlerinin geliştirilmesi açısından önemli veriler sağladı.
21 Mayıs'ta ise yaklaşık 37 metre çapındaki "2025 DT2", Dünya’nın 115 bin kilometre yakınından geçti.
Muhabir: Irmak Akcan
