ANKARA (AA) - AA muhabirinin Hazine ve Maliye Bakanlığı verilerinden derlediği bilgiye göre, vergilemede etkinlik ve denetim artırılarak, kayıt dışılıkla mücadele kararlılıkla sürdürülüyor.
Bu çerçevede, kayıt dışı faaliyetlere artırımlı cezalar getirilirken usulsüzlükle mücadele cezaları yükseltildi. Akaryakıt sektöründe kayıt dışılığı önlemek için Ulusal Taşıt Tanıma Sistemi bu yıl devreye alındı. Vergi incelemeleri ve saha denetimlerinde çok kaynaklı veriler yapay zeka destekli programlarla analiz edilirken tespit edilen riskli alanlara yoğunlaşıldı.
Bu yılın 10 ayında yaklaşık 50 bin mükellef incelendi. Bu incelemelerde önerilen vergi ve ceza tutarı 220 milyar lirayı aştı. 2025'te devreye alınan e-İnceleme Sistemi ile vergi incelemeleri dijital, güvenli ve hızlı şekilde yürütüldü. Bu kapsamda, 83 bin izaha davet işlemi yapılırken 6 milyar lira vergi tahakkuk ettirildi.
Belge düzeni ve KDV oranlarının kontrolü için 1,1 milyon saha denetimi yapıldıGeçen yıl kurumlar vergisi beyannamelerine yönelik "Beyanname Gözetim Programı" başlatıldı. 40 bin mükelleften 17 bin 437'si matrahlarını 32 milyar lira artırdı.
"Yüksek Gelir Grupları Gözetim ve Uyum Programı" ile daha önce herhangi bir gelir bildirmeyen 10 bin şirket ortağı riskli mükellef olarak belirlendi ve 2 bin 843'ü 15 milyar lira matrah artışı yaptı.
Mekansal Veri Analizi Programı ile gayrimenkullerin gerçek alım satım bedelini tespit için yapılan çalışmalar sonucu son 6 ayda mükelleflerce ilave 1,2 milyar lira harç beyan edildi ve ödendi.
Belge düzeni ve KDV oranlarının kontrolü için 2024'te 1 milyon 125 bin, 2025'in 9 ayında 1 milyon 110 bin saha denetimi gerçekleştirildi. 2024'te yasalaşan hasılat tespiti uygulaması da bu yıl fiilen uygulamaya alındı. Bu kapsamda yılın 9 aylık döneminde 253 bin denetim yapıldı.
Bu yıl 473 bin mükellef ilk kez beyanname verdiBeyanname sayılarında ve beyan edilen gelirlerde de artış sağlandı. 2024 yılına ait kira, ücret, menkul sermaye iradı ile diğer kazanç ve iratlara ilişkin beyanname sayısı yüzde 24 artışla 2 milyon 248 bin oldu. Hesaplanan vergi 2 katına çıktı. Bu yıl 473 bin mükellef ilk kez beyanname verdi. 2022'de 2 milyon 250 bin olan gayrimenkul sermaye iradı mükellef sayısı yaklaşık 1 milyon artarak Eylül 2025 itibarıyla 3 milyon 200 bine ulaştı.
Ticari, zirai ve serbest meslek kazancı gelir vergisi mükelleflerinin beyanname sayısı 2,7 milyon aştı ve beyan edilen vergi tutarı yüzde 90 artışla 143,7 milyar liraya çıktı.
2022'de 3,8 milyon ve 2023'te 4,4 milyon olan gelir vergisi beyanname sayısı 2024 yılında 5 milyona ulaştı. Program döneminde her sene hesaplanan vergi iki katına çıktı.
Öte yandan, mükellef haklarının korunması amacıyla vergi incelemelerinde uygulanacak denetim standartlarına ilişkin çalışmalar tamamlanırken bu çalışmalar gelecek günlerde yayımlanacak.
Muhabir: Hülya Ömür Uylaş,Mert Davut
