İçişleri Bakanı Yerlikaya, motosiklet kazalarının önlenmesine yönelik eylem planını açıkladı

İSTANBUL (AA) - İçişleri Bakanı Ali Yerlikaya, İstanbul Fuar Merkezi'ndeki MOTOBIKE İstanbul 2025 Fuarı'nın açılış töreninde, İçişleri Bakanlığınca "Bir Kural 1 Ömür" mottosuyla hazırlanan motosiklet kazalarının önlenmesine yönelik eylem planını açıkladı.

Bu kapsamda, motosikletlerin dahil olduğu kazalara ve motosiklet sürücülerine uygulanan cezai işlemlere ilişkin emniyet ve jandarma verilerini de paylaşan Yerlikaya, motosikletin büyük bir tutku olduğunu, kendisinin de motosiklet kullanmayı sevdiğini söyledi.

Türkiye genelinde 675 bin personelle ülkenin huzurunu sağlamaya çalıştıklarını belirten Yerlikaya, trafikte huzurun sağlanmasına yönelik de çalışmalar yaptıklarını ifade etti.

Bu konuda eğitimden denetime kadar her alanda var olduklarını dile getiren Yerlikaya, Türkiye'de 31,3 milyon motorlu taşıt, 6,3 milyon da motosiklet bulunduğunu belirtti.

Trafikte güvenlik için motosiklet sürücülerine seslenen Yerlikaya, "2019'da 3,3 milyon olan motosiklet sayısı 2024'te 6,3 milyona ulaşmış. Toplam motorlu taşıtların sayısını 2024'te 31,3 milyon ile kapattık, bunların yüzde 20'si, yani her beş araçtan biri iki teker, yani motosiklet." ifadesini kullandı.

Yerlikaya, ülkedeki motosiklet sayısının 2023'te 2022'ye kıyasla 1 milyon artarak 5,1 milyon, 2024'te ise 1,2 milyon artışla 6,3 milyon olduğunu söyledi.

Motosiklet sayılarının artmasını normal karşıladıklarını ancak kural ihlali sebebiyle kazaların artmasına ve can kayıplarının yaşanmasına rıza gösteremeyeceklerini vurgulayan Yerlikaya, devriye ve ekip sayısını artırdıklarını, böylelikle trafik denetimlerinde sayısal bir artış yaşandığını anlattı.

Trafikteki denetimlerin son 6 yıllık seyrine ilişkin bilgi veren Yerlikaya, "Motosiklet denetim sayısı 2024'te 2023'e nispetle yüzde 114 arttı. Cezai işlem sayısı maalesef yüzde 101 arttı, kaskla ilgili de maalesef yüzde 115 işlem sayımızın arttığını görüyoruz." dedi.

Yerlikaya'nın sunumunda, 2019'da 1 milyon 470 bin 113 olan motosiklet denetim sayısının 2024'te 8 milyon 177 bin 983'e ulaştığı, 2019'da 858 bin 169 olan cezai işlem sayısının 2024'te 3 milyon 260 bin 421, yine 2019'da 341 bin 797 olan kask cezası işlem sayısının 2024'te 1 milyon 326 bin 208 olduğu bilgisi yer aldı.

Son 6 yılda motosiklet kazalarında hayatını kaybedenlerin sayısını da paylaşan Yerlikaya, "Biz son 6 yılda denetimlerimizi yüzde 114, işlem sayılarını da yüzde 101 artırmamıza rağmen ölüm sayıları günlük 3,6'dan (2023) 4,3'e (2024) artmış." diye konuştu.

Sunumda yer alan verilere göre, motosiklet kazalarında hayatını kaybedenlerin sayısının 2019'da 866, 2020'de 913, 2021'de 957, 2022'de 1002, 2023'te 1307 ve 2024'te 1584 olarak kayıtlara geçtiği görüldü.

Motosikletlerin şehir içindeki kazalara karışma oranını da açıklayan Yerlikaya, şöyle konuştu:

"Ülkemizde meydana gelen her iki kazadan birine motosikletlerin karıştığını görüyoruz. Türkiye'de trafikteki araçların yüzde 20'si motosiklet, 5'te biri. Motosikletlerin kazaya karışma oranı yüzde 53. Motosikletlerin ölümlü kazaya karışma oranı 37,5. Bu oran çok yüksek. Yine motosiklet sürücülerinin şehir içindeki kazalarda kusur oranlarını incelediğimizde ülkemizde meydana gelen her üç kazadan ikisinde maalesef motosiklet sürücülerinin kusurlu olduğunu görüyoruz, bu oran yüzde 67,3."

Yerlikaya, 2019'da 866 kişinin hayatını kaybettiği 44 bin 729 motosiklet kazası meydana geldiğini, 2024'te ise 123 bin 712 motosiklet kazasında 1584 kişinin yaşamını yitirdiğini söyledi.

Açıkladığı her rakamın "bir hayat" olduğunun altını çizen Yerlikaya, "Bir Kural 1 Ömür" demeye devam edeceklerini dile getirdi.

Ölümlü kazaya karışan motosiklet sürücülerinin yaş dağılımına değinen Yerlikaya, "Geçen sene 16-20 yaşta 363 can kaybı var, hayatının baharında olan 21-25 yaştaki kardeşlerim 309, 26-30 yaşta 207." dedi.

Sunumunda motosiklet sürücülerinin kusurlu olduğu kazalardaki can kayıplarının 2024 dağılımına da yer veren Yerlikaya, geçen yıl kazalarda 1228 motosiklet sürücüsü, 199 motosiklet yolcusu, 112 yaya ve 54 diğer araç sürücüsü ve yolcusunun hayatını kaybettiğini belirtti. Yerlikaya, geçen sene trafik kazalarındaki en büyük kusurun "hız ihlali" olduğunu kaydetti.

Motosiklet sürücülerinin en fazla ihlal ettiği trafik kurallarını verilerle ortaya koyan Yerlikaya, "Kask kullanmama tahmin ettiğiniz gibi birinci husus. 2023'te cezai işlem sayısı 593 bin imiş, 2024'te yüzde 112 artırmışız (1 milyon 261 bin 162). Toplam ceza içindeki oranı yüzde 39. Sürücü belgesiz, yetersiz sürücü belgesiz yüzde 15,5. Yüzde 96 artırmışız, 255 binden yarım milyona çıkmış. Trafik işaretlerine uymama, motosiklet sürme kurallarına uymama, 'dur' ihtarına uymama, kırmızı ışık ihlali. Yıl 2025, kırmızı ışıkta durmuyoruz." dedi.

Trafik cezalarını söylemekten keyif almadığını dile getiren Yerlikaya, şöyle devam etti:

"Denetim yapmak zorundayız. Denetim yapmazsak trafikte güvenli bir hayat süremeyiz. Bunu yaparken de cezaların caydırıcılığını tekrar masaya yatırdık. Kask kullanmamanın cezası 993 lira. Biz birincisinde 1500 lira, bu taslak tabii, ikincisinde 3 bin, üçüncü kez ve fazlasında 9 bin lira ama her üçünde de trafikteki arkadaşlarımız kaskı olmayan motosikletliyi durdurduğu zaman o kask gelene kadar oradan göndermiyor. 'Akrobatik hareket yapma' diye yeni bir madde getiriyoruz. Cezası 47 bin lira, 60 gün ehliyetini alıyoruz, aracı 60 gün trafikten men ediyoruz. Akan trafikte yarış yapıyorsa 47 bin lira, iki yıl ehliyetini alıyoruz, 60 gün trafikten motoru men ediyoruz. Çünkü bu iki trafik ihlali en riskli alan. Bu şekilde kimseye ceza yazmak istemiyoruz ama artık bu ihlallerin cezası artık caydırıcı. Sürücü belgesiz araç kullanmanın cezası mevcut haliyle 18 bin 677 lira. Bu rakamı aynen koruyoruz ama sürücü belgesi geçici geri alındığı halde araç kullanıyorsa bunun 10 katını yazıyoruz, 186 bin lira, hiç kusura bakma. Sürücü belgesi iptal edilmiş kişiye de ki bu çok nadirdir 10 katı ceza (186 bin lira) uygulanır."

"Dur" ihtarına uymayanlara daha önce 2 bin 167 lira cezai işlem uygulandığını ifade eden Yerlikaya, "Bu rakamın caydırıcılığı yok. Güncelleme yapmamız lazım. 'Dur' ihtarına uymayanlara 47 bin lira, 60 gün ehliyetini alırız, 60 gün aracı men ederiz. Psiko-teknik değerlendirme ve psikiyatri uzmanlarına muayene zorunluluğu getiriyoruz." dedi.

Kırmızı ışık ihlali yapanlara uygulanması talep edilen cezalara da değinen Yerlikaya, şunları kaydetti:

"Kırmızı ışıkta geçenlere 2 bin 167 lira cezai işlem uygulanıyordu. 'Bir yıl içinde üç ihlal yapıldığında 30, altı ihlal yapıldığında 45, dokuz ihlal yapıldığında 60 gün sürücü belgesi geri alınıyor.' deniliyor. Biz caydırıcılıkla ilgili taslağımızda kırmızı ışıkta geçmenin cezasını birincisinde 5 bin, ikincisinde 10 bin, üçüncüsünde 15 bin ve 30 gün sürücü belgesini alma, dördüncüsünde 20 bin ve 60 gün, beşincisinde 30 bin ve 90 gün, eğer bir yıl içinde 6'ncı defa düşüyorsa ehliyet iptal, rakam da 80 bin lira. Hem de göz doktoruna gönderiyoruz muayene olsun. Yıl 2025, halen kırmızı ışıkta durmamakla ilgili bir ölçüm yaparsak biz bu öz güveni bu şekilde sınamak istiyoruz. Bir yılda 6 kez olduğu zaman ehliyetini alıyoruz, sıfırdan gitsin ehliyetini alsın."

Motokuryelere yönelik bir düzenlemenin de planlandığını belirten Yerlikaya, söz konusu düzenlemenin ilerleyen günlerde Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Abdulkadir Uraloğlu tarafından açıklanacağını dile getirdi.

Yerlikaya, 2024'te motokuryelerin karıştığı 22 bin 545 trafik kazasında 76 kişinin hayatını kaybettiğini sözlerine ekledi.

Messe Frankfurt İstanbul Yöneticisi Tayfun Yardım da programda konuşma yaptı.

Konuşmaların ardından Bakan Yerlikaya ve Tayfun Yardım ile İstanbul Valisi Davut Gül, Emniyet Genel Müdürü Mahmut Demirtaş, Jandarma Genel Komutanı Orgeneral Ali Çardakçı, İstanbul Emniyet Müdürü Selami Yıldız ve İstanbul İl Jandarma Komutanı Tümgeneral Yusuf Kenan Topcu fuarın açılış kurdelesini kesti.

Yerlikaya, daha sonra İçişleri Bakanlığı standını ziyaret etti. Trafik polisi üniforması giyen Yerlikaya, motosiklet kaskıyla fotoğraf çektirdi. Yerlikaya, fuar alanındaki bazı stantları da gezdi.

Fuar alanında da gazetecilere eylem planına dair benzer değerlendirmelerde bulunan Yerlikaya, eylem planını yakın zamanda Meclis’e göndereceklerini söyledi.

Fuar, 15 Mart'a kadar motosiklet tutkunlarını ağırlayacak.

Muhabir: Kaan Bozdoğan