IFC son 10 yılda Türkiye'ye yaklaşık 23,5 milyar dolar yatırım yaptı

İSTANBUL (AA) - Dünya Bankası Grubu üyesi IFC'nin Orta Doğu ve Orta Asya Bölgesel Başkan Yardımcısı Puliti, AA muhabirine yaptığı açıklamada, Türkiye'nin, bölgesinde potansiyeliyle öne çıkan bir ülke olduğunu, dinamik özel sektörü, gelişen iş gücü ve değişen teknolojilere ve küresel trendlere uyum sağlama becerisiyle öne çıktığını söyledi.

Puliti, Türkiye'nin IFC için öncelikli bir ülke olduğunu ve yarım asırdan fazla süredir Türkiye'de özel sektörün gelişimini desteklediklerini ifade ederek, "Sadece geçen 10 yılda yaklaşık 23,5 milyar dolar yatırım yaptık." dedi.

İş ortamı açısından Türk şirketlerinin dayanıklılığı ve çevikliğinin söz konusu olduğunu dile getiren Puliti, bu özellikleriyle Türk özel sektörünün zorluklarla başa çıkmasını ve hızla değişen dünyada yeni fırsatları değerlendirmesini sağladığını belirtti.

Uluslararası Finans Kurumu (IFC) Orta Doğu ve Orta Asya Bölgesel Başkan Yardımcısı Riccardo Puliti, Türkiye'nin yenilikçi finans alanında öncü bir konuma geldiğini vurgulayarak şunları söyledi:

"Biz de bu yolculuğun bir parçası olmaktan gurur duyuyoruz. Geçen aylarda Türkiye İş Bankasının depremden etkilenen bölgelerdeki binlerce küçük işletmeye finansman sağlamak için gerçekleştirdiği Türkiye'nin ilk dijital tahvil ihracına yatırım yaptık. Bu, gelişmekte olan piyasalarda dijital finans konusundaki inovasyon açısından bir dönüm noktasıdır. Ayrıca, iklim uyumu ve sürdürülebilir su yönetimini teşvik etmek amacıyla QNB tarafından Türkiye'nin ilk mavi tahvil ihracına yatırım yaptık."

Riccardo Puliti, son yıllarda Türkiye'nin makroekonomik istikrarı güçlendirme çabalarının ve özellikle enflasyonu azaltmaya yönelik adımlarının özel yatırımlar için daha elverişli bir ortam yarattığını dile getirerek, "Makroekonomik istikrar, özel sektörün uzun vadeli plan yapmasına ve yatırım yapmasına güven sağlıyor." dedi. Tasarrufların üretken yatırımlara yönlendirilmesi için gerekli olan derin ve likit sermaye piyasalarının gelişimini teşvik ettiğini belirten Puliti şu değerlendirmede bulundu:

"Bir Dünya Bankası Grubu çalışmasına göre makroekonomik istikrarın göstergelerinden biri sayılan döviz kuru oynaklığının azaltılması doğrudan yabancı yatırım girişlerini ve ekonomik büyümeyi artırabiliyor. Bu durum, IFC olarak yatırım taahhütlerimizi önemli ölçüde artırmamıza olanak sağladı. Son 2 mali yılda rekor yatırımlar gerçekleştirdik. Bu, Türkiye'nin kalkınma gündemini desteklemek için Dünya Bankası Grubu'nun tüm kurumlarının uzmanlık alanlarıyla katkı sunduğu ortak bir çabanın parçası."

Puliti, IFC'nin özel sektörün potansiyelini açığa çıkarırken, Uluslararası İmar ve Kalkınma Bankasının (IBRD) kamu sektörüyle ortaklıklar kurarak altyapı ve yasal çerçeveye katkıda bulunduğunu ifade etti, IBRD'nin Türkiye'deki yatırım taahhüdünün son 3 yılda iki katına çıktığını dile getirdi.

Diğer bir Dünya Bankası Grubu kuruluşu olan Çok Taraflı Yatırım Garanti Ajansının (MIGA) yatırımları risklerden arındırdığını belirten Puliti, MIGA'nın stratejik sektörlere yabancı sermaye çekerek tamamlayıcı bir rol oynadığını ifade etti.

Puliti, Dünya Bankası Grubu Kalkınma Komitesinin raporunda Türkiye gibi gelişmekte olan ekonomilerin genç ve giderek daha eğitimli nüfusları ve doğal kaynakları sayesinde büyük bir potansiyel barındırdığının belirtildiğini dile getirerek," Önümüzdeki 10 yılda 1,2 milyar genç, küresel iş gücüne katılacak. Bu nedenle, yükselen beklentileri karşılayacak ve kapsayıcı büyümeyi destekleyecek yeterli sayıda kaliteli iş yaratmak büyük bir mesele haline geliyor." dedi.

Son dönemdeki iyileşmelere rağmen Türkiye'de işsizlik oranının özellikle gençler ve kadınlar için hala önemli bir sorun olduğunu söyleyen Puliti, Eylül 2025 itibarıyla ülke genelindeki işsizlik oranının yaklaşık yüzde 8,5 seviyesinde, genç işsizliğin ise yaklaşık yüzde 16 olduğunu ifade etti.

Puliti, Dünya Bankası Grubunun, son "Avrupa ve Orta Asya Ekonomik Güncelleme Raporu: İstihdam ve Refah" çalışmasında Türkiye'de istihdam yaratmanın aciliyetini bir kez daha ortaya koyduğunu belirterek şöyle devam etti:

"Çalışma çağındaki nüfusun artması beklenen Türkiye'de, ticarete konu hizmetler ve lojistik, küresel değer zincirine bağlı üretimin geliştirilmesi, yenilenebilir enerji ve dijital/ICT tabanlı sektörler istihdamı artırmak için fırsatlar barındırıyor. Bu alanlar, yüksek verimli istihdam sağlayarak Türkiye'nin iklim ve rekabetçilik hedeflerine ulaşmasına katkı sunabilir. Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı (UNDP) ve Uluslararası Çalışma Örgütü'nün (ILO) 2023 tarihli bir çalışmasına göre, enerji verimliliği ve yenilenebilir enerjiye yapılacak yatırımlar 2030'a kadar Türkiye'de 300 binden fazla yeni iş yaratabilir."

Puliti, IFC için istihdam yaratmanın ilk adımının toplam istihdamın yaklaşık yüzde 70'ini oluşturan mikro, küçük ve orta ölçekli işletmeler (KOBİ'ler) için finansmanı erişilebilir kılmak olduğunu ifade ederek, 2019'dan bu yana bankacılık sektörü aracılığıyla yürüttükleri KOBİ programlarıyla 100 binden fazla istihdamın desteklenmesini sağladıklarını anlattı.

KOBİ'lerin ötesinde, büyük ölçekte istihdam yaratan sektörlere de yatırım yaptıklarını belirten Puliti, turizm ve lojistik sektöründe, Antalya Havalimanı'nın genişletilmesinin 93 bin civarında doğrudan ve dolaylı istihdamı desteklemesini öngördüklerini söyledi.

Puliti, Türkiye'nin doğal afetler karşısında dayanıklılığını inşa etmenin acil bir öncelik olduğunu belirterek, deprem riskinin yüksek olduğu Türkiye'de gelir kaynaklarını ve ekonomik istikrarı tehdit eden birtakım doğal tehlikelerin söz konusu olduğunu ifade etti.

2024 yılında 1257 aşırı hava olayı kaydedildiğini söyleyen Puliti, şöyle dedi:

"Bu, aynı zamanda son 64 yıl içinde kaydedilen en yüksek ikinci aşırı hava olayı sayısı. 2024 son 50 yılın en sıcak yılı olarak kayda geçti. Öte yandan, 2023 depremlerinden etkilenen bölgede 470 binden fazla özel işletme bulunuyor ve bunların yüzde 99’u KOBİ. Bu üst üste gelen zorluklar ve eğilimler, gelecekteki şoklara dayanabilecek altyapı ve işletmelere olan ihtiyacı daha da acil hale getiriyor. Bu doğrultuda IFC, Türkiye’nin depremlerden sonra toparlanması ve uzun vadeli dayanıklılığı için özel sermayeyi harekete geçiriyor."

Puliti, bu kapsamda yaptıkları yatırımların, depremden etkilenen illerdeki KOBİ’lere finansman sağlamanın yanı sıra dayanıklı üretim ve lojistik altyapısının güçlendirilmesini de içerdiğini belirterek, Antalya Havalimanı'nın genişletilmesinde olduğu gibi sıcaklık ve su stresi gibi sorunlara karşı uyum sağlayacak iklim önlemlerini içeren yatırımları desteklediklerini söyledi.

Yetkililerin, yenilenebilir enerjinin yaygınlaştırılması ve verimliliğin artırılmasının sadece çevresel değil, aynı zamanda ekonomik bir zorunluluk olduğunu açıkça ortaya koyduğunu ifade eden Puliti, "Türkiye, yenilenebilir enerji yatırımlarını artırarak, pahalı enerji ithalatına bağımlılığını azaltabilir, enerji güvenliğini güçlendirebilir ve büyüme için kaynak yaratılmasını sağlayabilir." diye konuştu.

Puliti, bu dönüşümün Türkiye’nin küresel arenadaki rekabet gücüne destek olduğunu, ihracatçıların da Türkiye için Avrupa’nın en büyük pazar olması nedeniyle AB’nin Karbon Sınır Düzenleme Mekanizması (CBAM) gibi yeni karbon düzenlemelerine uyum sağlamasına yardımcı olduğunu dile getirdi.

Türkiye’nin sürdürülebilir kalkınma yolculuğunda, kamu ve özel sektörün çözüm arayışına IFC olarak katkıda bulunduklarını ifade eden Puliti, "Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı, IBRD, IFC ve EBRD’nin ortak çabaları sonucunda kurulan Türkiye Endüstriyel Karbonsuzlaştırma Yatırım Platformu (TIDIP), düşük karbonlu üretim için yaklaşık 5 milyar dolarlık yatırım hedefliyor." dedi.

Puliti, Türkiye için IFC vizyonunun 3 temel sütuna dayandığını belirterek, öncelikle katma değer sağlayan üretim, tarım, turizm ve sağlık gibi kilit sektörlerde istihdam yaratmayı hedeflediklerini ve bunu borç ve öz sermaye finansmanının yanı sıra yerel bankalar aracılığıyla KOBİ’lere finansman sağlayarak gerçekleştirmeyi planladıklarını kaydetti.

İkinci olarak, enerji, ulaşım, su ve belediye hizmetlerinde güçlü ve dayanıklı altyapı inşa etmekte kararlı olduklarını ifade eden Puliti, bu yatırımların hem toplulukların yaşam koşullarını iyileştirmede hem de iş dünyasının rekabetçiliğinin artırılmasına katkıda bulunacağını söyledi.

Puliti, son olarak, finansmana erişimi iyileştirerek, işletmelerin büyümesini ve dolayısıyla ülke genelinde ekonomik kalkınma ile istihdam yaratılmasını desteklemeyi amaçladıklarını kaydetti.

Muhabir: Mahmut Çil