LONDRA (AA) - Bilim insanlarının oluşturduğu World Weather Attribution bünyesinde İngiltere, Malezya, Filipinler, Sri Lanka, İrlanda, Hollanda, İsveç ve ABD'deki üniversiteler ve meteoroloji kurumlarından 21 araştırmacı, Sri Lanka, Malezya ve Tayland'da son dönemde etkili olan şiddetli fırtına ve yağışların iklim değişikliğiyle ilişkisini analiz etti.
Buna göre, bu ülkelerde sellere yol açan aşırı yağışlar iklim değişikliği nedeniyle daha yoğun ve şiddetli hale geldi. Bu afetlerde en az 1600 kişi hayatını kaybetti.
Mevcut iklimde Malakka Boğazı üzerinde Senyar Siklonu'nun tetiklediği kadar yoğun bir yağış döneminin meydana gelme ihtimali yüzde 1,4 ve bu olay 70 yılda bir görülen bir gelişme. Söz konusu oran Ditwah Siklonu için ise yüzde 3,3 ve bu da 30 yılda bir görülüyor.
Ancak bölgede aşırı yağışlar giderek daha yoğun hale geliyor. Tarihsel hava gözlemleri, son yıllarda yoğun yağışlarda Senyar Siklonu'nda yüzde 9-50, Ditwah Siklonu'nda ise yüzde 28-160 artış eğilimi olduğunu gösteriyor.
Kuzey Hint Okyanusu'ndaki deniz yüzeyi sıcaklığı 1991-2020 ortalamasından 0,2 derece daha yüksek seviyede bulunurken, arazi kullanımındaki değişiklikler yağışın yol açtığı tahribatı artırdı. Hızlı kentleşme ve ormansızlaşma, etkileri şiddetlendirerek taşkın yataklarında yoğunlaşmış büyük nüfusları ve kritik altyapıyı sele açık hale getirdi. Geliştirilmiş erken uyarı sistemleri ve sürdürülebilir arazi yönetimi, gelecekteki risklerin azaltılmasında kritik önem taşıyor.
Hollanda Kraliyet Meteoroloji Enstitüsü İklim Araştırmacısı ve raporun baş yazarı Sarah Kew, şiddetli muson yağmurları ve iklim değişikliğinin birleşiminin "ölümcül" etkilere yol açtığını belirterek, "Muson yağmurları bu bölgede normal. Normal olmayan ise bu fırtınaların giderek artan şiddeti, milyonlarca insanı etkilemesi ve yüzlerce cana mal olması." ifadesini kullandı.
Muhabir: Nuran Erkul Kaya
