KUDÜS (AA) - AA muhabiri, İsrail'in İran'a yönelik saldırılarıyla başlayan ve İran'ın misillemeleriyle süren 12 günlük çatışmanın genel bilançosunu resmi açık kaynaklardan derledi.
ABD Başkanı Donald Trump'ın 24 Haziran'da duyurduğu ateşkesin devreye girmesinin ardından çatışmalarda iki tarafta yaşanan kayıplar ve meydana gelen hasar ortaya çıkmaya başladı.
İsrail sansürü, muhtemel askeri kayıpların ortaya çıkmasını önlediİsrail, yerel ve özellikle uluslararası basına yoğun sansür uygulayarak askeri ve güvenlik noktalarına düzenlenen saldırılara ilişkin bilgi ve görüntü paylaşılmasının önüne geçti. Bu nedenle İsrail'in yaşadığı muhtemel askeri kayıpların bilançosu ortaya çıkmadı.
Tel Aviv merkezli Ulusal Güvenlik Araştırmaları Enstitüsü (INSS), İsrail ordusu, Sağlık Bakanlığı, acil yardım servisi Kızıl Davut Yıldızı, Refah ve Sosyal İşler Bakanlığı verilerine göre, 12 günlük İsrail ile İran çatışmasının bilançosunu derledi.
INSS'nin verilerine göre, İran'dan İsrail'e 12 günde toplam 591 füze ateşlendi ve bunların en az 50'si doğrudan bir noktaya isabet etti. İran'ın fırlattığı en az 1050 insansız hava aracından (İHA) 570'i İsrail'e ulaşırken sadece 1'inin önlenemediği ve isabet ettiği kaydedildi.
Ülke genelinde farklı bölgelerde toplam 19 bin 434 kere saldırı uyarı alarmların devreye girdiği belirtilirken İran'dan fırlatılan füzelerin yüzde 85-90'ının, İHA'ların ise yüzde 99'unun engellendiği ileri sürüldü.
İran'ın İsrail'e yaptığı misillemelerde, 29 kişi öldü, sığınaklara kaçarken düşenler ve saldırılardan psikolojik olarak etkilenenler de dahil toplam 3 bin 491 kişi yaralandı.
İran füzelerinin isabet ettiği bölgelerdeki 10 bin 996 İsrailli tahliye edildi, taşınır ve taşınmaz mallara ilişkin 38 bin 700 hasar bildiriminde bulunuldu.
İran'da en az 25 üst düzey komutan ve en az 11 nükleer bilim adamı hayatını kaybettiİsrail'in saldırılarında İran Sağlık Bakanlığına göre 627 kişi hayatını kaybetti, en az 4 bin 870 kişi de yaralandı.
İsrail ordusunun düzenlediği saldırılarda, İran Genelkurmay Başkanı Muhammed Bakıri, Devrim Muhafızları Ordusu Genel Komutanı Hüseyin Selami, Hatemul Enbiya Merkezi Karargahı Komutanı Gulam Ali Reşidi ve Devrim Muhafızları Ordusu Uzay ve Hava Kuvvetleri Komutanı Emir Ali Hacızade ile Reşidi'nin yerine atanan General Ali Şadımani'nin de içinde bulunduğu en az 25 İranlı üst düzey komutan öldürüldü.
İranlı nükleer bilim adamları da İsrail saldırılarının hedefi oldu. İsrail ordusu, en az 15 İranlı nükleer bilim adamının öldürüldüğünü öne sürerken İran tarafı 11'inin ölümünü teyit etti.
İsrail dış istihbarat teşkilatı Mossad da İran içinde özellikle üst düzey isimlere yönelik suikast saldırılarında rol aldı. Mossad, suikast saldırılarına ilişkin daha önce görülmemiş biçimde görüntüler paylaştı.
İsrail ordusunun en az 20 İran şehrinde saldırılar düzenlediği, başkent Tahran'ın yanı sıra Tebriz, Kirmanşah ve Loristan'a yoğun saldırılar gerçekleştirildiği ve İran'ın en doğusundaki şehirlerinden Meşhed'in de saldırıların hedefi olduğu bildirildi.
ABD ve İsrail, İran'ın Fordo, Natanz ve İsfahan nükleer tesislerine hava saldırıları düzenledi. İsrail Başbakanlığı, bu saldırılarla Fordo'nun kullanılamaz hale geldiğini, İran'ın "nükleer silah elde etme becerisinin uzun yıllar sürecek şekilde geriletildiğini" savundu.
İsrail ordusu, İran'da güvenlik kurumlarının yanı sıra sağlık kurumlarını ve alt yapıyı da vurdu. Devrim Muhafızları Ordusu karargahları, İran'ın Besic unsurları, iç güvenlik teşkilatlarına yönelik saldırılara ek olarak İran Kızılayı, Tahran'ın su şebekesi, elektrik dağıtım merkezi de İsrail saldırılarında hasar gördü. İsrail, ayrıca Tahran'da muhalif isimlerin tutulduğu Evin Hapishanesi'ni de hava saldırısıyla hedef aldı.
İran'da, İsrail ile işbirliği yaptığı gerekçesiyle ülke genelinde 700’den fazla kişi gözaltına alındı. Saldırılardaki insansız hava araçlarını üreten ve kontrol edenlerin de yakalandığını bildiren İranlı yetkililer, binlerce dron, mini dron ve kamikaze İHA ele geçirdiklerini bildirdi.
İsrail saldırılarının başlaması ile birlikte daha önce ülkede casusluk suçlaması ile yargılanıp ceza verilen en az 5 kişi idam edildi.
İran en az 3 Hermes İsrail SİHA'sı düşürdüğünü açıkladı ve görüntüleri medya ile paylaştı ancak İsrail düşürülen SİHA sayısını 2 olarak açıkladı.
İran ayrıca, F35 savaş uçağı düşürdüğünü iddia etti ancak bunu doğrulayabilecek veriyi sunmadı, diğer yandan İsrail tarafından da teyit edilmedi.
Ateşkesin yürürlüğe girmesine rağmen İran içinde hala patlama sesleri duyuluyor ve gökyüzünde görülen dronlar nedeniyle hava savunma sistemleri devreye giriyor.
İsrail ordusu, İran'da 1480'den fazla askeri hedefe saldırı düzenlediğini, 20 savaş uçağı, 800-1000 balistik füze, 180 karadan karaya füze rampası ve 80 karadan havaya füze rampasının etkisiz hale getirildiğini iddia etti.
Muhabir: Faruk Hanedar,Haydar Şahin
