KUDÜS (AA) - ABD Başkanı Donald Trump'ı İsrail parlamentosundaki hitabı sırasında protesto eden iki milletvekilinden bir olan Avde, o gün neler yaşandığını ve İsrail siyasetinde ateşkes sonrası döneme ilişkin görüşlerini AA'ya anlattı.
ABD Başkanı Trump'ın öncülük ettiği sürecin ardından Gazze'de 10 Ekim'de Türkiye, Mısır, Katar'ın garantör olduğu bir ateşkes anlaşması sağlandı.
Trump, söz konusu ateşkesin ardından İsrail ve Mısır'ı kapsayan bir bölge turuna çıktı. Trump'ın İsrail parlamentosunda yaptığı konuşma İsrail içinde ve dünya genelinde yakından takip edildi.
Bu konuşma sırasında iki Milletvekilinin, Meclis Başkanı Amir Ohana'nın emriyle salondan zorla çıkartıldığı görüntüler kameralara yansıdı.
"Herkes Filistin halkını göz ardı ederken bu konuyu gündeme getirmek istedik"Ortak Liste Partisi Milletvekili Eymen Avde, İsrail parlamentosunda bu oturuma katılıp katılmamayı parti üyeleriyle görüştüklerini ancak sonrasında Gazze'ye bombaların yağmasının duracağı bir süreci göz önüne alarak katılma kararı aldıklarını söyledi.
Aynı partiden Milletvekili Ofer Cassif ile Filistin meselesine dikkati çekmek istediklerini aktaran Avde, "Herkes Filistin halkını göz ardı ederken bu konuyu gündeme getirmek istedik. Bu nedenle 'Filistin'i tanı' yazılı bir kağıt kaldırdık. Bizler 'kral çıplak' diyen çocuklar olmak zorunda kaldık. Bu nedenle de Meclisten gelen tepkiler ve Meclis Başkanı'nın emriyle salondan çıkarıldık." dedi.
Avde, uluslararası basının olayı gündeme taşımasıyla "Filistin meselesinin öne çıktığını" böylece yaptıkları protestonun başarılı olduğunu vurguladı.
"Netanyahu ateşkesi bozmaya çalışacak"Gazze'deki saldırıların "her şeyden önce Filistin halkının direnişi sayesinde sona erdiğinin" altını çizen Avde, ikinci olarak da küresel anlamda dünya çapında halkların Filistinlilerin yanında yer almasının ateşkeste etkili olduğunu belirtti.
Ateşkesi desteklediklerini vurgulayan Avde, "Netanyahu attığı her adımda ateşkes anlaşmasını bozmaya çalışacak. (Trump'ın barış planı) Metindeki 19. maddede üstü kapalı biçimde de olsa Filistin Devleti'nin kurulması geçiyor. Bu sebeple her aşamada buna karşı çıkmaya devam edecek." ifadesini kullandı.
Trump'ın niyetinin "halis olmadığını" dile getiren Avde, Netanyahu'nun aşırı sağcı müttefiklerinin anlaşma konusundaki itirazlarında kısık sesli olmasının ise "kendilerine başka sözler verildiğinin" bir göstergesi olduğunu söyledi.
Avde, İsrail'in gelecek dönemde işgal altındaki Batı Şeria'yı ilhak edemeyecek olsa da buradaki Filistin topraklarının gasbına hız vereceği ve buralara kurulan yasa dışı Yahudi yerleşimlerini artıracağı görüşünü paylaştı.
Netanyahu hükümeti, yeni yasama yılına hazırlanıyorİsrail Meclisinde yeni yasama yılı 20 Ekim'de başladı. İsrail'de zamanında yapılması halinde Kasım 2026'da seçime gidilmesi gerekiyor. Dolayısıyla gerek zamanında gerek erken olsun Netanyahu'nun aşırı sağcı partilerle kurduğu koalisyonunun seçimlerden önceki bu son yasama yılı.
Avde, Netanyahu hükümetinin bu dönemde, 7 Ekim 2023'ten önce İsrail'de büyük tartışma, toplumsal ayrışma ve tepki konusu olan yargının yetkilerini kısıtlayacak "yargı düzenlemesi" yasalarını Meclisten geçirmek için çalışacağını ifade etti.
Netanyahu hükümetinin, "1948 Arapları" olarak da tanınan Filistin asıllı İsrail vatandaşlarının haklarını kısıtlamak için girişimlerde bulunacağını kaydeden Avde, İsrail hükümetinin işgal altındaki Batı Şeria'da Filistinlilere karşı yaptırımları ve toprak gasbını da artırmaya çalışacağını vurguladı.
Avde, İsrail vatandaşı Filistinlileri temsil eden siyasi partilerin seçimlerde ittifak yapması için görüşmeleri sürdürdüklerini, Mecliste ve genel olarak İsrail siyasetinde güçlü bir muhalefet ortaya koymak için çalışacaklarını belirtti.
Netanyahu'nun yolsuzluk davalarıİsrail'de hükümete karşı samimi bir muhalefetin bulunmadığına işaret eden Avde, kamuoyu anketlerine göre halkın yüzde 56'sının İsrail vatandaşı Filistinlilerin de zorla yerinden edilmesi görüşüne katıldığına dikkati çekti.
Avde, Netanyahu hükümetinin İsrail iç istihbarat teşkilatı Şin-Bet (Şabak) direktörlüğüne getirdiği David Zini'nin Filistinlilere karşı terör eylemlerini desteklediği için İsrail'de de yasaklanan "Kah" hareketinin görüşlerini savunduğuna işaret etti.
Netanyahu'nun devam eden yolsuzluk davalarından "af" alıp alamayacağı sorulan Avde, İsrail'de bir kişinin hüküm giymeden affedilemeyeceğini, hüküm giymesi halindeyse siyasetten en az 7 yıl men edileceğini belirtti.
Avde, Netanyahu'nun siyaset yasağı almadan affedilmeye çalıştığının altını çizerek İsrail hükümetinin yargıyı yeniden yapılandırma çabasının arkasında da bunun yattığını vurguladı.
Netanyahu hükümetinin kalan ömründe bunu başaramayacağını belirten Avde, İsrail yargısının, kendileri dahil muhalefetin, sivil toplumun buna izin vermeyeceğini dile getirdi.
"Netanyahu hükümeti yargı düzenlemesine devam etmeye çalışacak"Filistinli İsrail Milletvekili Avde, "İsrail'in Orta Doğu'daki tek demokrasi" olduğu savını kabul etmediğini belirterek, şu ifadeleri kullandı:
"İsrail, başka bir halkın toprakları üzerine kuruldu. İsrail, 1948'den itibaren Filistin halkına karşı askeri bir yönetim uyguluyor. Diğer bir deyişle, İsrail başka bir halkı işgal eden tek devlet. Bu nedenle İsrail, bölgedeki tek demokrasi değil demokraside en son ülke."
Filistinli bir çocuğa dahi "İsrail Yüksek Mahkemesi" sorulsa "bunun Yahudi üstünlüğü mahkemesi, faşist bir mahkeme" olduğunu söyleyeceğini aktaran Avde, İsrail Yüksek Mahkemesi'nin geçmişte işgal altındaki Batı Şeria'nın C bölgesinde Filistinlilerin özel mülkünün İsrail tarafından gasbedilmesine karşı, İsrail vatandaşı Filistinlilerin seçimlere katılması gibi "sistemi frenleyen kararlar aldığını" aktardı.
Avde, "İsrail'deki aşırı sağın Yüksek Mahkeme'nin yetkilerini kısıtlama, yargıyı yeniden düzenleme çabasının merkezinde de Filistin meselesi var. Netanyahu'nun sağcı hükümeti bu son döneminde bunu geçirmek için çaba gösterecek." diye konuştu.
Netanyahu'nun İsrail siyasetinde daha önceden de kaybettiğine işaret eden Avde, İsrail vatandaşı Filistinli nüfusun anketlerde yeterince yansıtılmadığının, bu kesimin sandığa gitmesiyle Netanyahu'nun iktidara gelmesinin daha da zorlaşacağının altını çizdi.
Muhabir: Enes Canlı
