İsrail'in, Gazze'deki saldırılar için kullandığı "yapay zeka fabrikası"nın geçmişi eskiye uzanıyor

ANKARA (AA) - WP, İsrail tarafından geliştirilen yapay zeka fabrikası hakkında bilgi sahibi olan çok sayıda kişiyle görüştü.

Gazetenin kaynaklardan edindiği bilgiye göre İsrail, Gazze'nin yıkımında kullandığı yapay zeka teknolojisini 10 yıldan uzun süredir geliştirdi.

Aralarında İsrail ordusunda çalışanların da bulunduğu WP'ye konuşan kişiler, İsrail ordusunun daha büyük ölçekte saldırılar yapabilmek ve daha fazla hedef vurabilmek adına sivil kayıp sayısını ciddi şekilde artırdığı görüşünde.

İsrail ordusunun Gazze'ye saldırılarında hedeflerini yapay zeka ile seçtiği ortadayken 2020'den itibaren İstihbarat Birimi 8200'ün başındaki Yossi Sariel öncülüğünde yapay zeka kullanımı yoğunlaştı.

2019'da ABD'de eğitim alan Sariel, 2021'de yayımlanan yapay zekaya ilişkin kitabında, dijital izler sayesinde binlerce şüphelinin isimleri, konumları ve hareketlerini içeren "hedef veri tabanları" oluşturabileceğini ifade etti.

Sariel, kitabında, yapay zekanın özellikle savaş zamanında faydalı olacağını ve hedef oluşturma sürecini hızlandırabileceğini yazdı.

Yapay zekanın büyük bir destekçisi olan Sariel, 2020'de İsrail'e dönmesinin ardından Birim 8200'ün başına getirildi. Ancak, WP'ye konuşan iki kişi, bazı komutanların Sariel'in görev süresindeki "yapay zekaya karşı körü körüne bağlılığı" hakkındaki endişeleri olduğunu söyledi.

Sariel, başa gelmeden önce de Birim 8200, 7 yılı aşkın süredir veri bilimi üzerine çalışmalar yapıyordu. Birim ne kadar verileri elde etse de bu bilgileri anlamlandırmak için farklı yollara ihtiyaç duyuluyordu.

İsrailli köşe yazarı Ben Caspit'e göre, o dönemde istihbarat birimleri genellikle savaş alanındaki askerlerle bilgi paylaşımı yapmıyordu. Bu tür bilgi akışındaki kopuklukları önlemek için, Mossad ve Birim 8200, tüm askeri istihbaratı tek bir depoda barındıracak bir veritabanı olan "havuz"u geliştirdi.

Sariel ise bu çalışmaları hızlandırarak İsrail'in Nevatim Hava Üssü'ndeki merkezlerde yer alan ve komutanların "yapay zeka fabrikaları" olarak adlandırdığı yeniden yapılanmayı destekledi.

Bu kapsamda İsrail ordusu, Hizbullah ile çatışmaları için yeni bulut teknolojilerine yatırım yaptı. "Hunter" adlı uygulamayla savaş alanındaki askerler doğrudan istihbarat bilgilerine erişim sağladı.

Birim 8200, bu sayede Hamas ve Hizbullah hedeflerinin koordinatlarını hatta daire numaralarını içeren bir "hedef bankası" oluşturdu.

Programa aşina olan üç kişiye göre, bulguların en az iki bağımsız kaynakla doğrulanması ve bilgilerin sürekli güncellenmesi gerekiyordu.

İsrail istihbarat birimi, yeni hedeflerden oluşan bir veri tabanı hazırlamak için yapay zekayı eğitmeye başladı. İlk olarak İHA'lar, savaş uçakları, yer altı sismik monitörlere yerleştirilen sensörlerden elde edilen milyarlarca sinyaller toplandı. Daha sonra bu bilgiler, telefon numaralarını, sosyal medya profillerini, sohbet gruplarını ve dahili belgeleri içeren veri tabanlarıyla eşleştirildi. Toplanan bilgiler, kimlerin veya nelerin hedef alınabileceği hakkında tahminler yapabilen yazılımlara aktarıldı.

Tel Aviv merkezli " 912" ve Local Call'a konuşan İsrail istihbarat görevlileri, İsrail’in hedef belirlemek için "Lavender", "Gospel" ve "Alchemist" isimli farklı yapay zeka araçları geliştirdiğini ifade etti.

Gazze’de çoğu kadın ve çocuklardan oluşan 45 binden fazla kişinin ölümüne yol açan İsrail'in saldırılarında bu yapay zeka programlarının kullandığı belirtiliyor.

Sariel altında yapay zeka teknolojisini ön plana çıkarmak için yeniden yapılandırılan Birim 8200, Arapça uzmanlarının yerine çalışanlarının yüzde 60’ı mühendislik ve teknoloji alanında çalışan kişilerden oluşacak hale getirildi.

Eski İsrail ordusu yetkilisi, "Yapay zeka fabrikası kuruldu, insanların yerini makineler aldı." değerlendirmesinde bulundu.

Birim, Gospel adlı yapay zeka uygulamasının geliştirilmesinde büyük rol oynadı.

Gazze Şeridi'ne yönelik saldırılarında hedef belirlemek için kullandığı Gospel, sivil altyapının kasıtlı olarak vurulmasında kullanıldı.

Gazze'ye yönelik saldırılarda "insan hedefi" belirlemek amacıyla "Lavender" adlı yapay zeka programından faydalanıldı.

Lavender'in Gazze'deki yaklaşık 2,3 milyon insan hakkında topladığı verileri belirsiz kriterlere göre analiz ederek, kişilerin Hamas ile bağlantılarının bulunma olasılığını değerlendirdiğini belirtti.

Yapay zeka teknolojisinin yanı sıra İsrail'in 2021'deki saldırısında Alchemist sistemini de kullanıldığı kaydedildi.

Muhabir: Ecem Şahinli Ögüç,Dilara Karataş