İSTANBUL (AA) - Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından yapılan çalışmaların ardından 29 Ekim 2021'de yeni yüzü ve yapısıyla sanatseverlere kapılarını açan AKM, İstanbul'un kültür sanat ritmini yansıtan ana yapı olarak yüzbinlerce sanatseveri ağırlıyor.
Bakanlıktan derlenen bilgilere göre AKM’yi 2022 yılında düzenlenen 1165 etkinlikte 1 milyon 300 bin kişi, 2023’te gerçekleştirilen 1586 etkinlikte 1 milyon 11 bin 100 kişi ziyaret etti. 2024 yılında yapılan 2 bin 575 etkinliğe 3 milyon 309 bin 84 kişi katılırken, bu yıl ise 1 Ocak–27 Ekim tarihleri arasında düzenlenen 1818 etkinliği toplam 2 milyon 227 bin 138 kişi ziyaret etti.
AKM'de 2024-2025 sanat sezonunda 2 bin 390 etkinlik gerçekleştirildi. Bu etkinliklere 624 bin 165 sanatsever katıldı. Güvenlik noktalarından ise 2 milyon 555 bin kişi geçti.
"Sanat disiplinlerinin tüm alanlarına hitap etmeye devam etmektedir"AA muhabirine açıklamalarda bulunan AKM Sanat Yönetmeni Remzi Buharalı, AKM'nin hem İstanbul hem de Türkiye için kültürel, tarihi ve simgesel açıdan büyük bir öneme sahip olduğunu söyledi.
Buharalı, AKM'nin köklü geçmişiyle de İstanbul'un kültür ve sanat yaşamının merkezi noktasında önemli bir yer edindiğini belirterek, "AKM, opera, tiyatro, konser, resim, heykel gibi sanat disiplinlerinin tüm alanlarına hitap etmeye devam etmektedir. Her türlü etkinliğe ev sahipliği yaparak Türkiye'nin en önemli sanat kurumlarından biri olma özelliğine sahip AKM, ilk olarak 1969'da İstanbul'da yaşam bulmuş ve sanatseverlere hizmet etmişti. AKM, uzunca bir aradan sonra 2021 yılında yenilenerek kültür sanat aracılığıyla ülkenin çağdaş yüzüğünün vizyoner bir parçası olmayı başardı." dedi.
AKM'nin yenilenen modern mimarisiyle ve çok amaçlı kullanım alanlarıyla İstanbul'un şehir silüetine de katkı sunduğuna değinen Buharalı, şöyle devam etti:
"AKM, sadece sanatsal bir mekan değil Türkiye'nin kültürel belleğinin çağdaş bir ifadesi olma özelliğine sahiptir. Genç sanatçılara alan açan, sanatsal etkinlikler ile toplumun kültürel hayatını zenginleştiren ve sanatseverlerle sanatçıları bir araya getiren AKM, kıymetli bir değere sahiptir. Sahip olduğu teknolojik sahne donanımı ve seyirci kapasitesi ile dünya genelinde sayılı kültür ve sanat merkezlerinden biri olarak yeni yüzüyle sanat yaşamındaki yerini almıştır. Bünyesinde bulunan İstanbul Devlet Opera Balesi, İstanbul Devlet Tiyatrosu ve Güzel Sanatlar Genel Müdürlüğüne bağlı 8 koro ve topluluk, yıl içerisinde programın ana iskeletini oluşturmaktadır. Yine İstanbul'da faaliyetlerini sürdüren kalite ve kapasiteleri ile göz dolduran orkestralar, sahne sanatlarına bağlı kurumlar, AKM sahnelerinde yer bulabilmektedir."
"AKM insanların buluşma noktasıdır"Remzi Buharalı, AKM'nin aynı zamanda bir yaşam merkezi olduğunun altını çizerek, "Türk Telekom Opera Salonu, tiyatro salonu, galerisi, çok amaçlı salonu, müzik platformu, çocuk sanat merkezi, sinema salonu ve yeme içme alanlarıyla tam bir yaşam merkezi konumundaki AKM, aynı zamanda insanların buluşma noktasıdır. Bu kimliği ile yoğun ziyaretçi akınıyla baş başa olan AKM, dünyaca ünlü ressamların eserlerinin sergilendiği ve dünyaca ünlü sanatçı ve toplulukların yer aldığı bir kültür merkezi olarak dünyada da dikkati çeken bir merkez haline gelmiştir." değerlendirmesini yaptı.
AKM'nin amaçlarından da bahseden Buharalı, sözlerini şöyle sürdürdü:
"Diğer bir taraftan Türkiye'nin kültürel mirasını ve çağdaş sanatını ulusal ve uluslararası platformuna taşıma sorumluluğuna da sahip olan AKM, sanat yoluyla toplumsal diyaloğu güçlendirmek ve İstanbul'un kültürel hayatına sürdürülebilir katkılar sağlamak amacıyla faaliyetlerini sürdürmektedir. Açıldığı günden bugüne kadar yoğun ziyaretçi kabul eden AKM, salonlarında yer verdiği eserler ve sanatçılarıyla geleceğe dönük bir kültür vizyonu ile programlarına devam etmektedir. Bu yönüyle İstanbul ve Türkiye'nin dünya kültür haritasında önemli bir yere sahip bir kültür merkezi olma özelliğine sahiptir."
AKM'nin tarihçesiİlk olarak 1936-1937'de Fransız mimar ve şehir plancısı Henri Prost'un hazırladığı İstanbul imar planına göre Topçu Kışlası ve çevresindeki mezarlıklar parka dönüştürülecek ve Taksim Meydanı'na bir opera binası yapılacaktı. Prost'un önerisiyle Fransız mimar Auguste Perret, opera binası projesi için İstanbul'a geldi, ancak İkinci Dünya Savaşı nedeniyle proje gerçekleştirilemedi.
Projesini mimar Feridun Kip ile mimar Rükneddin Güney'in çizdiği, dönemin İstanbul Valisi ve Belediye Başkanı Lütfi Kırdar'ın katılımıyla 29 Mayıs 1946'da temeli atılan opera binası, ödenek yokluğu nedeniyle tamamlanamayınca, 1953'te Bayındırlık ve İskan Bakanlığına devredildi.
Yapı, uzun süren inşaat ve proje değişikliklerinin ardından yüksek mimar ve mühendis Doç. Dr. Hayati Tabanlıoğlu yönetiminde yeniden şekillendirildi. 12 Nisan 1969'da "İstanbul Kültür Sarayı" adıyla açılan bina, kısa sürede tiyatrodan operaya, baleden konsere kadar pek çok alanda önemli sanat etkinliklerine ev sahipliği yaptı.
Ancak 27 Kasım 1970'te Arthur Miller'in "Cadı Kazanı" adlı oyunu sahnelenirken çıkan yangın, yapının büyük bölümünü kullanılamaz hale getirdi. Uzun süren onarım ve yeniden yapılanma sürecinin ardından bina, 6 Ekim 1978'de Atatürk Kültür Merkezi adıyla yeniden hizmete girdi.
Yıllar içinde teknik ve fiziksel yapısı yıpranan AKM, 2008'de kapsamlı yenileme çalışmaları için kapılarını kapattı. Kasım 2008'de Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından imzalanan protokolle İstanbul 2010 Avrupa Kültür Başkenti Ajansının üstlendiği AKM yenileme projesini hazırlamak üzere Tabanlıoğlu Mimarlık görevlendirildi.
Kültür ve Turizm Bakanlığı, 2012'de binanın mevcut haliyle korunarak yalnızca güçlendirme, tamirat ve tadilat işlemlerinin yapılması için ihale açtı. Ancak söküm işlemlerinin ardından yapılan teknik incelemeler, binadaki tahribatın beklenenin üzerinde olduğunu gösterdi. 6 Kasım 2017'de Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Taksim'de yeniden yapılacak olan AKM projesini kamuoyuyla paylaştı.
Daha sonra 2018'de başlatılan yeni inşa süreciyle Hayati Tabanlıoğlu'nun oğlu mimar Murat Tabanlıoğlu tarafından tasarlanan çağdaş bir yapı ortaya çıktı.
Yeni yüzüyle 29 Ekim 2021'de görkemli bir açılış töreni ile ziyarete açılan AKM'de, 2 bin 40 kişilik opera salonu ve 781 kişilik tiyatro salonunun yanı sıra AKM Galeri, AKM Çok Amaçlı Salon, AKM Çocuk Sanat Merkezi, AKM Müzik Platformu, AKM Müzik Kayıt Stüdyosu, bir bilgi merkezi olarak kurgulanan ve müzik, sanat, mimari, tasarım gibi ihtisas başlıklarına odaklanan AKM Kütüphane, AKM Yeşilçam Sineması ve AKM Tasarım Dükkanı yer alıyor.
Muhabir: Aişe Hümeyra Akgün
