İzmir'de 117 kişinin yaşamını yitirdiği depremin üzerinden 5 yıl geçti

İZMIR (AA) - Ege Denizi'nde saat 14.51'de 16,54 kilometre derinlikte kırılan fayın neden olduğu 6,6 büyüklüğündeki deprem, yaklaşık 15 saniye sürdü.

Sığacık Mahallesi'nde küçük çaplı tsunamiye neden olan depremin yıkıcı etkisi, merkez üssüne yaklaşık 70 kilometre mesafedeki Bayraklı ve Bornova ilçelerinde görüldü. Alüvyon zemine sahip alanda depremin hemen ardından 8 bina yıkıldı.

İhbarlar sonrası bölgeye çok sayıda polis, itfaiye, sağlık ve arama kurtarma ekibi yönlendirildi.

Arama kurtarma ekiplerinin enkazlarda gece gündüz gerçekleştirdiği özverili çalışmada, Bayraklı ilçesinde yıkılan Rızabey, Doğanlar, Yağcıoğlu ve Yılmaz Erbek apartmanlarıyla Emrah Sitesi'ndeki iki bina ve Barış Sitesi'nin 3 blokundan 107 kişi sağ çıkarıldı, 117 kişi hayatını kaybetti.

Enkazdan günler sonra çıkarılan 3 yaşlarındaki Ayda Gezgin ve Elif Perincek, 14 yaşındaki İdil Şirin, 16 yaşındaki İnci Okan ve 15 yaşındaki Günay Özışık ise depremin ardından umudun simgeleri haline geldi.

Depremin etkisiyle Seferihisar'ın Sığacık Mahallesi'nde oluşan küçük çaplı tsunamide ise sokakları deniz suyu bastı. İlçede 1 kişinin yaşamını yitirdiği olayda balıkçı barınağı ve marinaya bağlı irili ufaklı çok sayıda tekne battı, sahil şeridindeki ev ve iş yerlerinde hasar oluştu.

AFAD koordinasyonunda, arama kurtarma faaliyetlerinden binalardaki hasar tespit çalışmalarına, depremzedelerin acil ihtiyaçlarının giderilmesinden psikososyal desteğe uzanan uygulamalar hızla devreye alındı.

AFAD, AKUT, Jandarma arama ve kurtarma timleri, sivil toplum kuruluşları ve belediyelerden ekiplerin yer aldığı 7 binin üzerinde görevli, enkaz altındakileri kurtarmak için adeta zamanla yarıştı. Türk Kızılay tarafından acil barınma ihtiyacının karşılanabilmesi amacıyla geçici barınma merkezleri oluşturuldu, yemek dağıtımı yapıldı.

Depreminin ardından yaraların hızla sarılması için bütün ülke adeta tek yürek oldu. Türkiye'nin birçok kentindeki sivil toplum kuruluşlarının topladığı yardım malzemeleri ve paralar Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı'nın (AFAD) aracılığıyla kentte gönderildi.

Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği İl Müdürlüğü verilerine göre, felaketin ardından kent genelinde yaklaşık 1500 teknik personelle 213 bin 762 binada hasar tespit çalışması yapıldı.

Bu binalardan 9 bin 79 yapının depremden etkilendiği belirlenirken, bunlardan 99 yapının acil yıkılacak, 632 yapının ağır hasarlı, 580 yapının orta hasarlı, 7 bin 768 yapının ise az hasarlı olduğu tespit edildi. Acil yıkılmasına karar verilen binaların yıkımı gerçekleştirildi.

Zarar gören binaların alanı ile şehir hastanesi yakınında oluşturulan konut rezerv alanında yeni binalar yapıldı. Toplu Konut İdaresi Başkanlığı (TOKİ) tarafından yapım ihalesi gerçekleştirilerek inşaatı tamamlanan iki büyük konut projesiyle toplam 5 bin 61 konut ve 357 iş yerinin teslimi yapıldı. Ev ve iş yerleri zarar gören depremzedelerin tamamı yeni yerlerini aldı.

Felaketin yaraları sarılsa da kaybedilen canların acısı dinmedi.

Yıkılan binalarla ilgili aralarında müteahhit, sürveyan, inşaat mühendisi, mimar, yapı denetim şirketi yetkilileri, bina yöneticileri ve izinsiz tamirat işlemi yapan sanıklar hakkında bilinçli taksirle birden fazla insanın ölümüne ve yaralanmasına neden olmak suçundan dava açıldı.

Depremde 36 kişiyle en çok can kaybının olduğu, 20 kişinin yaralandığı Rızabey Apartmanı'na ilişkin davada 20 sanığın yargılanması devam ediyor.

Yağcıoğlu Apartmanı B Blok ile ilgili davada mahkeme, sanıklar müteahhit Şerafettin Ağar ve bina fenni mesulü Orhan Ayber'in "bilinçli taksirle birden fazla kişinin ölümüne ve yaralanmasına neden olma" suçundan 12 yıl 6'şar ay hapis cezasına çarptırılmasına karar verdi. İstinafta 13 yıl 4'er aya çıkarılan ceza, Yargıtay'da onandı.

Doğanlar Apartmanı B Blok ile ilgili davada ise tutuklu sanıklardan yapı müteahhidi Çetin Doğan 15 yıl, proje müellifi Mehmet Sedat Boyacı ise 6 yıl 8 ay hapisle cezalandırıldı. Tutuksuz sanık sürveyan Gündüz Uysal'a ise 7 yıl 9 ay 10 gün hapis cezası verildi. Yapı fenni mesulü firari Bedriye Işıldak'ın dosyası ise ayrıldı. Bedriye Işıldak'ın yurt dışında olduğu öğrenildi.

Yılmaz Erbek Apartmanı B Blok ile ilgili davada mahkeme heyeti, davanın tek tutuklu sanığı olan binada dükkanların da bulunduğu bazı yapıların sahibi Mustafa Yılmaz'a 15 yıl hapis cezası verdi. Binanın inşaat mühendisi Ali Özsoy'a 10 yıl, yapı denetim şirketi yetkilileri Binay Bükey ve Eşref Pervis Toğulga ile fenni mesul Nurettin Bozdoğan'a da 7'şer yıl 6 ay hapis cezaları verildi, 6 sanık beraat etti. Yargılama sürecinde 2 sanık vefat etti. Bornova Belediyesi'nde görev yapmış 7 sanığın ise dosyası ayrıldı, yargılama sürüyor.

Emrah Apartmanı'nda 30 kişinin ölümü ve 8 kişinin yaralanmasına ilişkin davada fenni memur ve müteahhit olan 2 sanık, 14'er yıl 5'er ay hapis cezasına çarptırıldı. 10 kişinin yaralandığı Cumhuriyet Sitesi C Blok'a ilişkin tutuksuz 3 sanığın yargılandığı davada, yapı denetçisi ile fenni mesule hapis cezası verildi.

Depremde ölüm ve yaralanmaların yaşandığı Barış Sitesi'ne ilişkin ise şüphelilerin hayatta olmaması ve kimlik tespiti yapılamaması nedeniyle dava açılamadı. İnşaat, yenileme ve tadilat ruhsatı işlemlerini yaptığı iddia edilen 6 belediye görevlisi hakkında "bilinçli taksirle adam öldürme ve yaralama" suçundan açılan dava sürüyor.

Muhabir: Gökhan Düzyol,Tezcan Ekizler