ANKARA (AA) - AA muhabirinin derlediği bilgilere göre, kadına yönelik şiddetle mücadele kapsamında 2007'den bu yana beş ulusal eylem planı hayata geçirildi. Bu çerçevede 2007-2010 yıllarını kapsayan 1. Ulusal Eylem Planı, 2012-2015'te 2. Ulusal Eylem Planı, 2016-2020'de 3. Ulusal Eylem Planı, 2021-2025'te ise 4. Ulusal Eylem Planı ve son olarak 2026-2030 yıllarını kapsayacak 5. Ulusal Eylem Planı uygulamaya konuldu.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, 2026-2030 yıllarını kapsayan Kadına Yönelik Şiddetle Mücadele 5. Ulusal Eylem Planı'nı 25 Kasım Kadına Yönelik Şiddete Karşı Uluslararası Mücadele Günü'nde açıkladı.
"Şiddetsiz Toplum" vizyonu doğrultusunda hazırlanan yeni dönemin şiddetle mücadele yol haritası, 5 ana hedef, 15 strateji ve 130 faaliyet şeklinde yapılandırıldı.
Buna göre, ana hedefler, "Şı̇ddetsı̇z Yaşam ve Saygı Kültürü", "Etkı̇n Hukukı̇ Koruma ve Adalete Erı̇şı̇m", "Rı̇sk Odaklı ve Uzmanlaşmış Müdahale", "Psı̇kolojı̇k İyı̇ Oluş ve Sosyoekonomı̇k Güçlenme", "Davranışsal Dönüşüm ve Toplumsal Katılım" olarak belirlendi.
Şiddet mağduru kadınların çocuklarına yönelik özel stratejiEylem planında ilk kez hayata geçirilecek stratejiler öne çıktı. Bu kapsamda, şiddet mağduru kadınların korunmasının ötesinde, psikolojik olarak güçlenmeleri ve yaşamlarını sosyoekonomik olarak yeniden yapılandırmalarını destekleyen bir yaklaşım benimsenecek. Ayrıca şiddet mağduru kadınların çocuklarına yönelik özel strateji de oluşturuldu.
Planda, yalnızca şiddete maruz kalan kadınların korunması ve güçlenmesine değil, aynı zamanda şiddet uygulayanlara yönelik müdahalelere de özel bir başlık ayrıldı.
Türkiye'de Kadına Yönelik Şiddet Araştırması yapılacakPlanda, "Şı̇ddetsı̇z Yaşam ve Saygı Kültürü" ana hedefi, toplumun tüm kesimlerinde saygı kültürünü değer ve davranış biçimi haline getirmek, kadınlara yönelik şiddeti önlemede farkındalık, duyarlılık ve sorumluluğu güçlendiren, şiddetsiz yaşamı teminen kanıta dayalı ve çok sektörlü politikalarla güvenli fiziksel, sosyal ve dijital alanların inşasını sağlama stratejileri etrafında toplandı.
Bu stratejilerin uygulanacağı faaliyetler arasında, Kadına Yönelik Şiddetle Mücadele Almanağı'nın hazırlanması, kadına yönelik şiddet alanında bilimsel çalışma yürüten akademisyenler ile düzenli istişare toplantılarının gerçekleştirilmesi, Türkiye'de Kadına Yönelik Şiddet Araştırması'nın yürütülmesi ve kamuoyunun kadına yönelik şiddet farkındalığının artırılarak, toplumsal duyarlılık ve sorumluluk anlayışının geliştirilmesi üzere kampanya yürütülmesi yer alıyor.
"Etkı̇n Hukukı̇ Koruma ve Adalete Erı̇şı̇m" hedefinde de kadına yönelik şiddetle mücadele mevzuatını bütüncül bir şekilde ele alarak, mevzuatın geliştirilmesine katkı sağlamak, adalete erişim mekanizmalarını güçlendirmek ve koruyucu-önleyici tedbirlerin uygulanmasında etkinliği artırmak gibi stratejiler bulunuyor.
Bu hedef kapsamında gerçekleştirilmesi planlanan eylemlerden bazıları şöyle:
"6284 sayılı Kanun'un uygulanmasından sorumlu ihtisas mahkemeleri ve
cumhuriyet başsavcılıkları bünyesindeki Aile İçi ve Kadına Yönelik Şiddet Soruşturma Bürosu sayısı artırılacak, afet ve acil durumlarda koruyucu ve önleyici tedbirlerin aksamadan uygulanmasına yönelik yönerge hazırlanacak. Ayrıca 6284 sayılı Kanun kapsamında şiddet uygulayanlara yönelik psikososyal müdahalelerin etkin uygulanması için mevzuat gözden geçirilecek ve boşanma ile şiddet olgusu arasındaki ilişkinin incelenmesine yönelik araştırma yapılacak."
"Rı̇sk Odaklı ve Uzmanlaşmış Müdahale" hedefinde uygulamaya konulacak eylemler arasında, "Kadına yönelik şiddetle mücadelede risk odaklı ve uzmanlaşmış müdahale kapasitesini güçlendirerek, şiddet riski taşıyan vakaların erken tespiti, uygun hizmetlerin sunulması ve kurumlar arası koordinasyonla izlenmesi yoluyla hızlı ve bütüncül müdahale mekanizmalarının etkinliğinin artırılması" bulunuyor.
Bu kapsamdaki eylemler arasında, il düzeyinde sosyal hizmet, sağlık, kolluk ve adli birim temsilcilerinin katılımıyla çok paydaşlı "Vaka Yönetim Alt Komisyonu"nun oluşturulması, sağlık kuruluşları tarafından hazırlanan, Kadına Yönelik Aile İçi Şiddet Kayıt Formu'nun bakanlığa aktarılmasına yönelik çevrim içi veri entegrasyonun sağlanması, kadına yönelik şiddetle mücadele kapsamında başvuru mekanizmalarının bilinirliğinin ve Büyükşehirlerde Şiddet Önleme ve İzleme Merkezlerinin (ŞÖNİM) sayısının artırılması yer alıyor.
"Psı̇kolojı̇k İyı̇ Oluş ve Sosyoekonomı̇k Güçlenme" ana hedefi kapsamında şiddete maruz kalan kadınlar ve çocukları için sağlanacak psikolojik, sosyal ve ekonomik desteklerle "çok boyutlu ve sürdürülebilir iyi oluş" ile "güçlenme" ekosisteminin oluşturulması hedefleniyor.
Bu kapsamda uygulamaya konulacak eylemler arasında, "Şiddete maruz kalan kadınlara yönelik psikososyal destek modeli geliştirilmesi, kadına yönelik şiddet sonrası erken dönemde psikolojik ilk yardım uygulamaları standartlaştırılması ve yaygınlaştırılması, şiddete maruz kalan kadınların ihtiyaçlarına uygun özelleştirilmiş sosyoekonomik güçlenme programın geliştirilmesi, şiddete maruz kalan kadınlara ekonomik güçlenme konusunda farkındalık ve becerinin geliştirilmesine yönelik eğitimlerin verilmesi" bulunuyor.
"Davranışsal Dönüşüm ve Toplumsal Katılım" hedefinde uygulamaya konulacak stratejiler ise "şiddet uygulayanların muayene, tedavi ve davranışsal dönüşüm süreçleri ile sonrasında topluma sağlıklı katılımını sağlayacak kapsamlı ve sürdürülebilir müdahalelerle kadına yönelik şiddet döngüsünü kırmak" olarak belirlendi.
Bu hedef kapsamında gerçekleştirilmesi planlanan eylemler ise şöyle belirlendi:
"6284 sayılı Kanun kapsamındaki sağlık tedbirlerinin uygulanmasına ve izlenmesine yönelik iş akışları güncel ihtiyaçlar çerçevesinde revize edilerek ortak izleme-takip mekanizması oluşturulacak. Bağımlılık öyküsü bulunan şiddet uygulayan bireylere yönelik danışmanlık hizmetleri için YEDAM'lar ve ŞÖNİM'ler
arasında vaka yönlendirme prosedürleri hazırlanacak. Şiddet uygulayanlara yönelik yapılandırılmış psikososyal müdahale modeli oluşturulacak. Şiddete maruz kalan kadınların çocukları için sanat ve drama yoluyla psikososyal güçlenme atölyeleri düzenlenecek."
Muhabir: Sefa Bilgitekin
