ANKARA (AA) - AA muhabirinin Uluslararası Enerji Ajansı (IEA) verilerinden yaptığı derlemeye göre, 2022 ve 2023'teki küresel arz şokunun ardından doğal gaz piyasaları geçen yıl kademeli olarak dengelenerek yapısal büyüme eğilimine geri döndü.
Geçen yıl küresel gaz talebi tüm zamanların en yüksek seviyesine ulaşırken bu büyümenin dörtte üçünden fazlası gelişmekte olan ekonomilerden kaynaklandı.
Buna göre, geçen yıl küresel gaz talebi yüzde 2,7 artışla yaklaşık 4,4 trilyon metreküpe çıktı.
Bu artış, 2010-2019 dönemindeki yıllık ortalama yüzde 2 ve Kovid-19 sebebiyle küresel enerji krizinin yaşandığı 2019-2023 dönemindeki yaklaşık yüzde 1'lik büyümenin belirgin şekilde üzerinde oldu.
Asya'daki gelişmekte olan ülkelerde ekonomik büyümenin etkisiyle doğal gaza olan talep de arttı.
Talep artışında ana unsur sanayi ve elektrik üretimiKüresel doğal gaz talebindeki büyüme, büyük ölçüde artan sanayi ve elektrik üretimi tarafından desteklendi. Bu iki sektör 2024'teki artan gaz talebinin yaklaşık yüzde 75'ini oluşturdu.
Bu durum, Asya'daki hızla büyüyen pazarların ekonomik genişlemesi ve Avrupa'nın sanayi üretiminde gaz talebindeki kısmi toparlanmayla desteklendi. Ancak Avrupa'daki talep, kriz öncesi seviyenin altında kaldı.
Geçen yıl, elektrik üretiminde doğal gaz talebi Kuzey Amerika, Asya ve Avrasya'da yüksek olurken Avrupa'da daha düşük seviyelerde gerçekleşti.
Çin, Hindistan ve ABD'deki aşırı sıcak havalar geçen yıl elektrik sektöründe gaz tüketiminin artmasında önemli rol oynadı. Sadece aşırı sıcaklıklar, küresel doğal gaz talebindeki artışın yaklaşık beşte birini oluştururken, konut ve ticari binalardaki gaz talebi ise yüzde 1 civarında arttı.
Doğal gaz, politikalar, düzenlemeler ve piyasa dinamikleri sayesinde çeşitli sektörlerde petrole kıyasla daha fazla tercih edildi.
Asya küresel talep artışının yüzde 40'ını oluşturduDoğal gaz talebi bölgesel açıdan incelendiğinde Asya'nın gaz ihtiyacı 2024'te yüzde 6 arttı. Bu büyüme küresel gaz talep artışının yüzde 40'ını oluşturdu.
Bölgede artışın ana kaynağı Çin ve Hindistan oldu. Her iki ülkede de yılın ilk yarısındaki düşük LNG fiyatları ve ikinci-üçüncü çeyrekteki şiddetli sıcak hava dalgaları gaz talebini artırdı.
Çin'de doğal gaz talebi yüzde 7'nin üzerinde artarken, Hindistan'da sağlam makroekonomik ortam, genişleyen gaz şebekeleri ve yüksek sıcaklıklar nedeniyle elektrik üretiminde gaz kullanımının artmasıyla talep yüzde 10 yükseldi.
Bölge bölge doğal gaz talebiKuzey Amerika'da geçen yıl doğal gaz tüketimi yüzde 1,8'e denk gelen yaklaşık 20 milyar metreküplük artış gösterdi
Bu artışın ana itici gücü, elektrik üretimindeki gaz talebi oldu. Konut ve ticari sektördeki tüketim 2023'ün altında kaldı. Sanayi talebi ise 2023'e kıyasla çok az arttı.
ABD'de gaz talebi elektrik üretimi kaynaklı gaz talebi yüzde 1,9 büyüdü.
Elektrik üretimindeki artışla birlikte gaz tüketimi yüzde 1,6 artışla 2 milyar metreküp düzeyinde gerçekleşti. Bu, LNG ithalatını yüzde 17 artırırken, bölge ülkeleri arasında farklılıklar görüldü.
Brezilya ve Kolombiya'da ise şiddetli kuraklıklar hidroelektrik üretimini düşürerek, gaz kaynaklı elektriğe bağımlılığı artırdı.
Avrupa Birliği'nin doğal gaz tüketimi ise 2024'te yüzde 1 artış kaydetti. Birliğin elektrik üretiminde yenilenebilir enerji alanında yaşanan güçlü büyümenin etkisiyle gaz talebi yüzde 5 düştü.
Orta Doğu'da ise elektrik ve sanayi sektörlerindeki artışla gaz talebi yüzde 2 büyürken, Afrika'da düşük üretim faaliyetleri nedeniyle talep artışı yüzde 1'in altında kaldı.
Muhabir: Fuat Kabakcı
