İSTANBUL (AA) - AA muhabirinin derlediği bilgilere göre, Brent türü ham petrolün varil fiyatı ile Avrupa'da doğal gaz fiyatları, İsrail'in İran'a yönelik saldırılarıyla başlayan çatışmalardan bu yana geçen sürede dalgalı seyir izledi.
İsrail'in İran'a saldırısından bir gün önce, 12 Haziran'da günü 69,65 dolardan sonlandıran uluslararası referans niteliğindeki Brent türü ham petrolün varil fiyatı, saldırıların başladığı 13 Haziran'da arz ve tedarik endişeleriyle 76,31 dolara kadar yükseldi. Ancak ilk şokun atlatılmasıyla günü 73,67 dolardan tamamladı.
İran'ın balistik füzelerle karşılık verdiği gerilimde, taraflar bazı enerji altyapılarını hedef alsa da arzda kesinti yaşanmaması ve İran'ın nükleer görüşmelere açık olduğuna yönelik haber akışıyla Brent petrol 16 Haziran'da 72,13 dolardan kapandı.
Trump'ın İran'ın başkenti Tahran'ın tahliye edilmesi yönündeki çağrısı sonrası yeniden yükselişe geçen Brent petrol, 17 Haziran'da günü 75,69 dolardan tamamladı.
Brent petrol, piyasaların bölgedeki arz güvenliği ve stratejik petrol rotalarına dair riskleri fiyatlamaya devam etmesiyle 18 Haziran'da 76,13 dolara kadar yükselirken gün sonunda 75,12 dolar seviyesine indi.
Çatışmaların yedinci günü olan 19 Haziran'da ise ABD'nin müdahil olabileceği endişeleriyle tekrar yükselişe geçen Brent petrol gün içinde 77,52 doları gördü. Brent perşembe günü 77,32 dolar, haftanın son işlem günü olan 20 Haziran'da 75,91 dolardan kapandı.
Brent petrol, ABD'nin İran'daki üç nükleer tesisi hedef almasını takip eden ilk işlem günü olan 23 Haziran Pazartesi günü 77,81 dolarla yaklaşık son beş ayın zirvesini test etti. Ancak İran'ın Katar ve Irak'taki ABD üslerine yönelik misillemelerinde can kaybı ya da ciddi hasar oluşmaması fiyatların yeniden düşmesinde etkili oldu. Brent petrol günü önceki kapanışa göre yaklaşık yüzde 8,5 düşüşle 69,48 dolardan tamamladı.
Dün, geriliminin 12'nci gününde Trump'ın duyurduğu ateşkes sonrası çatışma öncesi seviyelerin altına gerileyen Brent petrolün varil fiyatı, günü önceki kapanışa göre yaklaşık yüzde 3,8 düşüşle 66,86 seviyesinde kapattı. Bu seviye, 12 Haziran'daki çatışma öncesindeki 69,65 dolarlık kapanış fiyatının da yüzde 4 altına denk geliyor.
Çatışma süresince 3 ayın zirvesini gören gaz fiyatları ateşkesle sert düştüAvrupa'da derinliği en fazla olan Hollanda merkezli sanal doğal gaz ticaret noktası TTF'de, temmuz vadeli kontratlarda gaz fiyatları İsrail'in İran'a saldırısından bir gün önce, megavatsaat başına 36,17 avrodan kapanırken, saldırının gerçekleştiği 13 Haziran'da 37,89 avroya yükseldi.
Fiyatlar, 16 Haziran'da 37,90 avrodan işlem görürken, 17 Haziran'da 39,30 avroya çıktı. 18 Haziran'da ise hafif bir düşüşle 38,69 avroya geriledi.
Gerilimin tırmandığı ve ABD'nin çatışmalara dahil olabileceği endişelerinin arttığı 19 Haziran'da, doğal gaz fiyatları megavatsaat başına 41,62 avroya ulaşarak çatışmanın başlangıcından bu yana en yüksek seviyeden kapandı. Böylece Avrupa'da gaz fiyatları, 31 Mart'tan bu yana görülen en yüksek seviyeye ulaştı.
Geçen haftanın son işlem günü olan 20 Haziran'da fiyatlar 40,92 avroya gerilerken, haftanın ilk işlem günü olan 23 Haziran'da megavatsaat başına 40,52 avro oldu. Dün Trump'ın duyurduğu İsrail-İran ateşkesinin ardından gaz fiyatları, önceki kapanışa göre yaklaşık yüzde 12,1 düşüşle 35,61 avrodan kapandı. Bu seviye, çatışma öncesi 36,17 avroluk kapanış fiyatının ise yüzde 1,5 altına denk geliyor.
Çatışmaları sonlandırmaya yönelik ateşkes sağlanması, küresel enerji piyasalarındaki arz ve tedarik endişelerini hafifletse de, anlaşmanın her an bozulabileceğine yönelik kaygılar varlığını koruyor.
Muhabir: Firdevs Yüksel,Handan Kazancı
