Küresel piyasalar ABD'de açıklanacak istihdam verilerine odaklandı

İSTANBUL (AA) - Dünya genelinde enflasyon ve büyüme gibi temel makroekonomik göstergelere ilişkin soru işaretleri devam ederken, İsrail-İran çatışmasında ateşkesin sağlanması piyasalardaki artan jeopolitik risk algısının yatışmasını sağladı.

Jeopolitik risklerin azalmasının ardından gözler tekrar ABD'deki enflasyonla mücadele ve tarife müzakereleri süreçlerine çevrildi.

ABD Merkez Bankası (Fed) Başkanı Jerome Powell geçen hafta ABD Kongresi'nde yaptığı iki sunumda para politikasındaki gidişata yönelik önemli sinyaller verdi.

Powell, enflasyonun bekledikleri kadar güçlü gelmediğini ifade ederek, bu durumun devam etmesi halinde faiz indirimine daha erken gidilmesinin gerekeceğini söyledi.

İş gücü piyasasının zayıfladığının görülmesinin de daha erken faiz indirimi yapılmasını gerektirdiğini belirten Powell, enflasyonun daha güçlü gelmesi veya iş gücü piyasasının güçlü kalmayı sürdürmesi durumunda parasal gevşemede daha geç hareket edebileceklerini ifade etti.

Bunlara ek olarak, Powell, ekonomide yavaş büyüme ve yüksek enflasyonun bir arada görüldüğü stagflasyon riskinin sorulması üzerine, ülke ekonomisine ilişkin stagflasyon öngörmediklerini vurguladı.

Powell'ın geçen hafta yaptığı açıklamaların ardından para piyasalarında, Fed'in ilk faiz indirimine eylül ayında gideceği fiyatlanmaya devam ederken, temmuz ayında bankanın 25 baz puan faiz indirimi yapabileceği beklentileri de fiyatlamalara dahil oldu.

Analistler, gelecek hafta takip edilecek istihdam verilerinden alınacak sinyallerin yakından takip edileceğini ifade ederek, iş gücü piyasasında beklenti üzeri bir soğumanın ortaya çıkması durumunda ilk faiz indirimi beklentilerinin temmuz ayına çekilmesinin ihtimaller dahilinde olduğunu söyledi.

New York borsasında geçen hafta pozitif bir seyir öne çıktı. Haftalık bazda New York borsasında, Nasdaq endeksi yüzde 4,25, Dow Jones endeksi yüzde 3,82 ve S&P 500 yüzde 3,44 değer kazandı.

Haftanın son işlem gününde tüm zamanların en yüksek seviyelerini gören Nasdaq endeksi geçen yıl aralık ayındaki, S&P 500 endeksi de bu yıl şubat ayındaki kapanış rekorlarını tazeledi.​​​​​​​

Bu gelişmelerin ışığında ABD tahvil piyasalarında geçen hafta alıcılı bir seyir hakim olurken, ABD'nin 10 yıllık tahvil faizi 10 baz puanlık azalışla haftayı yüzde 4,28'den kapattı. Dolar endeksi ise haftalık bazda yüzde 1,3 azalışla 97,4 seviyesinden haftayı tamamladı.

Altının ons fiyatı geçen hafta yüzde 3,28 azalışla 3 bin 274 dolara inerken, Brent petrolün varil fiyatı İsrail- İran arasındaki çatışmaların son bulmasının ardından haftayı yüzde 12,6 azalışla 66,3 seviyesinden tamamladı.

Öte yandan, hisseleri geçen hafta yüzde 9,7 yükselen ABD'li çip şirketi Nvidia, dünyanın en değerli şirketleri sıralamasında Microsoft'u geride bırakarak yeniden ilk sıraya yükseldi.

30 Haziran ile başlayan haftada salı günü JOLTS açık iş sayısı, imalat sanayi Satınalma Yöneticileri Endeksi (PMI) ile ISM imalat sanayi PMI, çarşamba ADP özel sektör istihdamı, perşembe dış ticaret dengesi, tarım dışı istihdam, işsizlik oranı, haftalık işsizlik maaşı başvuruları, hizmet sektörü PMI, fabrika siparişleri ve dayanıklı mal siparişleri takip edilecek.

ABD'de Bağımsızlık Günü nedeniyle cuma günü kapalı olacak New York Borsası, perşembe günü ise erken kapanış yapacak.

Avrupa borsalarında geçen hafta pozitif bir seyir öne çıkarken, Orta Doğu'da gerilimlerin bitmiş olması ve Lahey'de düzenlenen NATO Devlet ve Hükümet Başkanları Zirvesi'nden gelen haber akışı piyasaların yönü üzerinde etkili oldu.

NATO zirvesinde, liderler, savunma harcamalarına ayırdıkları payı 2035 yılına kadar gayrisafi yurt içi hasılalarının (GSYH) yüzde 5'ine çıkarmayı kabul etti. İngiltere Başbakanı Keir Starmer ise bu adımın NATO'yu her zamankinden daha güçlü yapacağını belirterek, ülkesinin savunma harcamalarının 2027'de GSYH'nin en az yüzde 4,1'i olacağını bildirdi.

Öte yandan, geçen hafta Almanya'da Bakanlar Kurulu, ülkenin ekonomisini canlandırmayı ve savunma harcamalarını artırmayı amaçlayan 2025 bütçe taslağını ve 2026 bütçe çerçevesini onayladı.

Buna göre, ülkede savunma harcamalarının 2029’a kadar, gayrisafi yurtiçi hasılanın yüzde 3,5'ine yükselmesi öngörülüyor. Ayrıca, ülkede 2029’a kadar altyapıyı modernleştirmek için 166 milyar avro harcanması planlanıyor.

ABD ile Avrupa Birliğinin (AB) tarife müzakereleri de yatırımcıların odağında kalmaya devam ederken, AB Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen ise AB ülkeleri liderlerine ABD ile yürütülen ticaret anlaşması görüşmelerinin durumu hakkında bilgi verdiğini, ABD ile bir anlaşma yapmak istediklerini ancak uzlaşılamaması durumuna da hazırlıklı olduklarını söyledi.

Geçen hafta Almanya'da DAX endeksi yüzde 2,92, Fransa'da CAC 40 endeksi yüzde 1,34, İtalya'da MIB 30 endeksi yüzde 1,3 ve İngiltere'de FTSE 100 endeksi yüzde 0,28 değer kazandı.

Gelecek haftanın veri takviminde pazartesi İngiltere'de büyüme ve Almanya'da enflasyon, salı bölge genelinde imalat sanayi PMI ve Avro Bölgesi'nde enflasyon, çarşamba işsizlik oranı ve Avrupa Merkez Bankası (ECB) Başkanı Christine Lagarde'ın konuşması, perşembe bölge genelinde hizmet sektörü PMI, cuma Almanya'da fabrika siparişleri ve Avro Bölgesi'nde üretici enflasyonu takip edilecek.

Asya borsalarında Orta Doğu'da sonlanan gerilimler ve teknoloji sektörü hisselerindeki alıcılı seyrin etkisiyle geçen hafta pozitif bir seyir öne çıktı.

Nvidia'nın dünyanın en değerli şirketleri sıralamasında tekrar ilk sıraya yerleşmesinin ardından, Asya endekslerindeki yarı iletken hisseleri yükseliş eğiliminde hareket etti.

Öte yandan, Çin, ABD ile Londra'da yürütülen ekonomi ve ticaret görüşmelerinde varılan mutabakat çerçevesinin uygulanmasına ilişkin anlaşmayı sonuçlandırdıklarını duyurdu. Anlaşma uyarınca Çin, kontrol altındaki ürünlerin ihracatına yönelik başvuruları gözden geçirip onaylamayı, ABD ise Çin'e yönelik bazı kısıtlamaları kaldırmayı taahhüt etti

ABD ile Çin'in ticaret konusunda anlaşma sağlamasına yönelik haber akışı bölgedeki risk iştahını artırırken, makroekonomik verilerden alınan sinyaller yatırımcıların odağında bulunuyor.

Bölgede geçen hafta açıklanan verilere göre, Japonya'da Tokyo Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE) haziranda yıllık bazda yüzde 3,1 arttı. Tokyo'da çekirdek TÜFE de haziranda yüzde 3,1 ile beklentilerin altında yükseldi.

Çin tarafında ise sanayi şirketlerinin karları, ABD ile karşılıklı tarife artışlarıyla tırmanan ticaret geriliminin yarattığı belirsizliğin etkisiyle mayısta düşüş kaydetti.

Ulusal İstatistik Bürosundan (UİB) yapılan açıklamaya göre, yıllık cirosu 20 milyon yuanın (yaklaşık 2,79 milyon dolar) üzerindeki sanayi işletmelerinin toplam karı, Mayıs 2025'te geçen yılın aynı dönemine kıyasla yüzde 9,1 azaldı.

Söz konusu gelişmelerle haftalık bazda Japonya'da Nikkei 225 endeksi yüzde 4,55, Güney Kore'de Kospi endeksi yüzde 1,13, Hong Kong'da Hang Seng endeksi yüzde 3,20 ve Çin'de Şanghay bileşik endeksi yüzde 1,91 yükseldi.

Gelecek hafta pazartesi Çin'de imalat sanayi ve hizmet sektörü PMI, salı Çin'de Caixin imalat sanayi PMI, perşembe Çin'de Caixin hizmet sektörü PMI verileri takip edilecek. Ayrıca, salı günü Hong Kong'da piyasalar tatil sebebiyle kapalı olacak.

Yurt içinde geçen hafta alış ağırlıklı bir seyir öne çıkarken BIST 100 endeksi yüzde 2,19 yükselişle 9.404,89 puandan kapandı. Gelecek hafta ise gözler haziran ayına ilişkin enflasyon verilerine çevrildi.

Öte yandan, Sermaye Piyasası Kurulunun (SPK) cuma günü yayımlanan bültenine göre, Borsa İstanbul AŞ pay piyasalarında açığa satış işlemlerinin yasaklanmasına, halka açık ortaklıkların pay geri alımlarının kolaylaştırılmasına, kredili sermaye piyasası işlemlerinin devamı süresince öz kaynak oranının esnetilerek uygulanmasına ilişkin tedbir ve uygulamalar 29 Ağustos seans sonuna kadar uzatıldı.

Dolar/TL haftayı önceki haftalık kapanışın yüzde 0,6 üzerinde 39,9070'ten tamamladı.

Gelecek hafta yurt içinde pazartesi işsizlik oranı ve dış ticaret dengesi, salı imalat sanayi PMI, perşembe enflasyon ve haftalık para ve banka istatistikleri, cuma reel efektif döviz kuru verileri takip edilecek.

Muhabir: Mahmut Çil