Küresel piyasalar haftaya pozitif seyirle başladı

İSTANBUL (AA) - ABD'nin ticaret ortaklarına yönelik karşılıklılık esaslı tarifeleri 90 gün süreyle askıya almasına rağmen Çin'e toplamda yüzde 145 oranından tarife uygulaması, dünyanın en büyük iki ekonomisi arasındaki restleşmenin nereye varacağına dair endişeleri artırırken, konuya ilişkin haber akışı yatırımcılar tarafından yakından takip ediliyor.

ABD İç Güvenlik Bakanlığına bağlı ABD Gümrük ve Sınır Koruma Kurumu tarafından yayımlanan düzenlemeye göre, bilgisayarlar, akıllı telefonlar, çipler, çip üretiminde kullanılan makineler, işlemciler, modemler, güneş panelleri gibi ürünler karşılıklılık esaslı tarifeler yerine mevcut tarifelere göre değerlendirilecek.

Söz konusu düzenleme, 5 Nisan itibarıyla ithal edilen veya antrepodan çekilen bu ürünler için geçerli olacak. Konuya ilişkin açıklamalarda bulunan ABD Başkanı Donald Trump, herhangi bir tarife istisnası olmadığını belirterek, Ulusal Güvenlik Tarife İncelemeleri kapsamında yarı iletkenler ve tüm elektronik tedarik zincirini ele alacaklarını ifade etti.

Hiç kimsenin, özellikle de ABD'ye açık ara en kötü davranan Çin'in ülkesine karşı kullanılan haksız ticaret dengeleri ve parasal olmayan tarife engellerinden "kurtulmadığını" vurgulayan Trump, cuma günü herhangi bir tarife "muafiyeti" açıklanmadığını kaydetti.

Trump, söz konusu ürünlerin fentanil krizi nedeniyle uygulanan mevcut yüzde 20 oranındaki tarifelere tabi olduğunu ve sadece farklı bir tarife kategorisine taşındıklarını aktardı.

Öte yandan, Beyaz Saray Sözcüsü Karoline Leavitt, cuma günü yaptığı açıklamada, ABD Başkanı Trump'ın Çin ile tarifeler konusunda bir anlaşma yapabileceği konusunda "iyimser" olduğunu söyledi.

ABD Merkez Bankası (Fed) yetkililerinin sözle yönlendirmeleri de piyasaların yönü üzerinde etkili olmaya devam ediyor. Geçen hafta cuma günü Boston Fed Başkanı Susan Collins, Fed'in finansal piyasalarda düzensizlik yaşanması durumunda istikrarı sağlamak için elindeki araçları kullanmaya hazır olacağını belirtti.

New York Fed Başkanı John Williams da Trump yönetiminin mevcut ticaret politikalarının bu yıl enflasyonu hızlandıracağını, Fed'in uzun vadeli enflasyon beklentilerinin kontrolden çıkmasını önlemesinin önem taşıdığını vurguladı.

St. Louis Fed Başkanı Alberto Musalem ise kısa vadede enflasyonun artarken iş gücü piyasasının zayıflayabileceği yönünde bir risk bulunduğunu, gelen verilerin dikkatle izlenmesi gerektiğini kaydetti. Tarifelerin enflasyonist etkilerinin bazı durumlarda kalıcı olabileceği konusundaki endişesini belirten Musalem, uzun vadeli enflasyon beklentilerinin sabit tutulmasının önemli olduğunu aktardı.

New York Borsası'nda cuma günü, Nasdaq endeksi yüzde 2,06, S&P 500 endeksi yüzde 1,81 ve Dow Jones endeksi yüzde 1,56 değer kazandı. ABD'de endeks vadeli kontratlar yeni güne pozitif bir seyirle başladı.

Söz konusu gelişmeler sonrasında ABD'nin 10 yıllık tahvil faizi yüzde 4,47'de dengelendi. Dolar endeksi yüzde 0,5 düşüşle 99,6 seviyelerinden işlem görürken söz konusu seviye Temmuz 2023'ten bu yana en düşük seviye oldu.

Analistler, Trump'ın ticaret hamlelerinin yatırımcıların ABD varlıklarını elden çıkarıp diğer küresel "güvenli liman" varlıklara yönelmesine neden olduğunu kaydetti. Altının ons fiyatı cuma günü 3 bin 245 dolar seviyesini görerek rekor tazelemesinin ardından günü yüzde 2 yükselişle 3 bin 239 dolardan tamamlamıştı. Haftanın ilk işlem gününde düşüş eğiliminde bir seyir izleyen altının ons fiyatı şu sıralarda yüzde 0,2 azalışla 3 bin 231 dolardan işlem görüyor

Brent petrolün varil fiyatı ise şu sıralarda yüzde 0,2 değer kaybıyla 64,1 dolar seviyesinde bulunuyor.

Avrupa borsalarında cuma günü bölge için tarifelerin geleceğine yönelik belirsizliklerin etkisiyle İngiltere hariç negatif bir seyirle kapanırken, Avrupa Birliği (AB) Komisyonu Ticaretten Sorumlu üyesi Maros Sefcovic, tarifelerle ilgili görüşmeler yapmak üzere bugün Washington'a gidecek.

AB Komisyonu Sözcüsü Olof Gill, cuma günü Brüksel'de düzenlenen basın toplantısında açıklamalarda bulundu. Gill, AB'nin ABD ile karşılıklı olarak faydalı anlaşma yapmaya istekli olduğunu ifade etti. Gill, Atlantik'in her iki yakasına ve küresel ekonomiye zarar verecek herhangi bir gerginlikten kaçınılması gerektiğini, Sefcovic'in Washington'a iyi niyetle ve herkese fayda sağlayabilecek çözümler bulmak üzere seyahat edeceğini söyledi.

Sefcovic'in ABD Ticaret Bakanı Howard Lutnick ve ABD Ticaret Temsilcisi Jamieson Greer gibi üst düzey yetkililerle görüşmesi bekleniyor.

Analistler, müzakere adımlarının hem Avrupa ekonomisi hem de ABD ekonomisi için yüksek önem taşıdığını kaydederek, anlaşmaya varılması durumunda küresel risk iştahının bu durumdan olumlu etkileneceğini vurguladı.

Resesyon endişelerinin gölgesindeki Avrupa'da yüksek ticaret tarifelerinin imalat sanayi aktivitesindeki zayıflamayı artırabileceğini vurgulayan analistler, özellikle otomotiv sanayi gibi önemli sanayi kollarında ABD'ye ihracat yapan AB'nin 90 günlük süre dolmadan bir anlaşmaya varmasının beklendiğini söyledi.

Cuma günü, İngiltere'de FTSE 100 endeksi yüzde 0,64 yükselirken, Almanya'da DAX 40 yüzde 0,92, Fransa'da CAC 40 endeksi yüzde 0,30, ve İtalya'da FTSE MIB 30 endeksi yüzde 0,73 düştü. Avrupa'da endeks vadeli kontratlar yeni güne pozitif bir seyirle başladı.

Asya borsalarında son tarife düzenlemeleri ve müzakerelere yönelik iyimserliklerin etkisiyle pozitif bir seyir izlenirken, bölgede teknoloji hisseleri öncülüğündeki yükseliş dikkati çekiyor.

ABD tarafının yarı iletkenler ve teknoloji ürünlerinin karşılıklılık esaslı tarifeler yerine mevcut diğer tarifelere göre değerlendirileceğine ilişkin açıklamaları sonrası bölge endeksleri satıcılı geçen bir haftanın ardından haftanın ilk işlem gününde toparlanmaya başladı.

Bölgedeki ekonomi yetkililerinin sözle yönlendirmeleri de yakından takip edilirken, bugün açıklamalarda bulunan Japonya Merkez Bankası (BoJ) Başkanı Kazuo Ueda, ABD'nin gümrük tarifeleri politikası nedeniyle küresel ve yerel ekonomik belirsizliğin keskin bir şekilde arttığını kaydetti.

Ueda , "ABD'nin gümrük vergileri muhtemelen çeşitli kanallar aracılığıyla küresel ekonomi ve Japon ekonomisi üzerinde aşağı yönlü baskı yaratacaktır." dedi. Para politikasına ilişkin de konuşan Ueda, "BoJ, yüzde 2'lik enflasyon hedefine sürdürülebilir bir şekilde ulaşılması açısından para politikasını uygun şekilde yönlendirecek ve ekonomik, fiyat ve finansal gelişmeleri herhangi bir ön yargı olmaksızın inceleyecek." dedi.

Bugün bölgede açıklanan verilere göre Japonya'da şubat ayına ilişkin sanayi üretimi aylık bazda yüzde 2,3 artışla beklentilerin altında gerçekleşirken, aynı döneme ilişkin kapasite kullanım oranı yüzde 1,1 azaldı.

Çin'de ise mart ayına ilişkin dış ticaret dengesi 102,6 milyar dolar fazla vererek tahminleri geride bıraktı. Bu gelişmelerle, kapanışa yakın, Japonya'da Nikkei 225 endeksi yüzde 2, Güney Kore'de Kospi endeksi yüzde 1, Hong Kong'da Hang Seng endeksi yüzde 2,2 ve Çin'de Şanghay bileşik endeksi yüzde 0,8 yükseldi.

Yurt içinde cuma günü alış ağırlıklı bir seyir izleyen Borsa İstanbul'da BIST 100 endeksi, günü yüzde 0,45 değer kazanarak 9.380,95 puandan tamamladı. Borsa İstanbul Vadeli İşlem ve Opsiyon Piyasası'nda (VİOP) BIST 30 endeksine dayalı nisan vadeli kontrat ise cuma günü akşam seansında yüzde 0,3 değer kazancıyla 10.419,00 puana çıktı.

Haftanın ilk işlem gününde gözler açıklanacak şubat ayına ilişkin ödemeler dengesi verilerine çevrilirken, AA Finans'ın beklenti anketine katılan ekonomistler cari işlemler hesabının şubat ayında 4 milyar 325 milyon dolar açık verdiğini öngördü. Ekonomistler 2025 yılında ise cari işlemler açığının 21 milyar 970 milyon dolar olarak gerçekleşeceğini tahmin etti.

Dolar/TL, cuma günü yüzde 0,4 yükselişle 38,0580'den kapanırken, bugün bankalararası piyasanın açılışında önceki kapanışının yüzde 0,1 altında 38,0150 seviyesinden işlem görüyor.

Analistler, bugün yurt içinde cari işlemler dengesinin takip edileceğini yurt dışında ise veri gündeminin sakin olduğunu belirterek, teknik açıdan BIST 100 endeksinde 9.500 ve 9.600 puanın direnç, 9.200 ve 9.100 seviyesinin destek konumunda olduğunu kaydetti.

Piyasalarda bugün takip edilecek veriler şöyle:

10.00 Türkiye, şubat ayı cari işlemler dengesi

Muhabir: Mahmut Çil