Küresel savunma ve havacılık şirketleri geçen yıl yatırımcısını sevindirdi

İSTANBUL (AA) - Rusya-Ukrayna savaşının ardından özellikle Avrupa'da şirketler savunma alanına yönelirken, analistler, savaşın başlamasıyla birlikte Avrupa'da savunma sanayisinin daha önemli hale geldiğini, şirketlerin de yatırım planlarını buna göre şekillendirdiğini bildirdi.

Avrupalı hükümetlerin askeri harcamalarındaki artış kararı da savunma ve havacılık şirketlerinin hisselerindeki yükselişte önemli rol oynadı.

Avrupa Birliği (AB) ise yeni organizasyonlar, kararlar ve fonlarla hem kurumsal olarak Birliğin hem de devletlerin savunma kapasitesini artırmayı hedefliyor.

Öte yandan yapılan anlaşmalar, kazanılan ihaleler, bilançoların iyi gelmesi, satın almalar, Avrupa, ABD ve Asya merkezli savunma ve havacılık şirketlerinin hisseleri için destekleyici unsur oldu.

2024 yılında özellikle yapılan iş birliği anlaşmaları savunma ve havacılık şirketlerinin borsa performanslarına olumlu yansıdı.

Bu arada dünyanın en büyük 100 savunma şirketi 2023'te satışlarını yüzde 4 artırarak 632 milyar dolara çıkardı. ABD'li toplam 41 şirket, 2023'te 317 milyar dolarlık silah satışı yaparak, reel olarak bir önceki yıla göre yüzde 2,5 artışla tüm satışların yüzde 50'ini karşıladı.

Analistler, savunma ve havacılık şirketlerinin 2023 yılındaki bu satış performansının da şirketlerin 2024 yılındaki hisse performansına olumlu etkide bulunduğunu belirtti.

Geçen yıl borsalarda Japon Mitsubishi Heavy yüzde 169,7, Güney Koreli Hanwha Aerospace yüzde 153,5, Alman Rheinmetall AG yüzde 115,3, İtalyan Leonardo yüzde 61,2, ABD'li RTX Corporation yüzde 37,5 değer kazandı.

Yatırımcısına, Avrupa merkezli çok uluslu havacılık şirketi Airbus yüzde 10,7, Fransız Dasasult Aviation yüzde 10, ABD'li Lockheed Martin yüzde 7,2, Fransız Thales yüzde 3,5, Birleşik Krallık merkezli BAE Systems yüzde 3,4, ABD'li General Dynamics yüzde 1,5 kazandırdı.

Japonya'da meclis, geçen yıl İngiltere ve İtalya ile savaş uçağı geliştirme projesi kapsamında ortak koordinasyon kurulu oluşturulması için hükümete yetki vermişti.

Projede ana üstleniciler olan Japonya'dan Mitsubishi Heavy, İngiltere'den BAE Systems ve İtalya'dan Leonardo'dan uzmanların koordinasyon kurulunda yer alması kararlaştırılmıştı.

Aralık 2022'de kamuoyuna duyurulan küresel savaş hava programı kapsamında, 2027'ye kadar savaş uçağının dizaynının tamamlanması ve 2035'e kadar askeri üslere konuşlandırılması hedefleniyor.

Mitsubishi Heavy Industries'in ayrıca yeni nesil nükleer reaktörünün tasarımını neredeyse tamamladığına ve üretim tesisi için inşaata başlayabileceğine dair haberler de şirketin hisse fiyatını olumlu etkiledi.

Öte yandan şirketin bir parçası olan Mitsubishi Shipbuilding, Japonya'nın ilk metanol yakıtlı RORO kargo gemileri için Toyofuji Shipping ve Fukuju Shipping şirketlerinden sipariş aldı.

Hanwha Aerospace ise Ukrayna'daki savaş ve artan ihracat talepleriyle küresel savunma pazarında önemli bir konuma geldi.

Güney Kore merkezli savunma şirketi "LIG Nex1" Irak'a karadan havaya orta menzilli "Cheongung-II" füze savunma sistemi tedarik edecek. Sistem içerisinde "LIG Nex1" füze ve entegre ekipmanları, Hanwha Aerospace ise fırlatma rampalarını üretiyor.

Rheinmetall AG de 2024 yılında Alman ordusundan 8,5 milyar avro değerinde topçu mühimmatı siparişi aldı. Alman silah üreticisinin satışlarının 2026'ya kadar yıllık ortalama 5'te 1 oranında artması bekleniyor.

2026'da 13 milyar ila 14 milyar avro satış geliri ve yüzde 15'in üzerinde faaliyet karı hedefleyen Rheinmetall, 2024 yılı için de 7,4 ila 7,6 milyar avro gelir öngörmüştü.

Şirket ayrıca Düsseldorfer EG buz hokeyi kulübü ve Almanya 1. Futbol Ligi (Bundesliga) takımlarından Borussia Dortmund'la sponsorluk anlaşması imzaladı.

Rheinmetall'ın hisse fiyatı, İtalyan hükümetinden 20 milyar avroluk sipariş alacağına yönelik haberlerle de yükseldi.

İtalyan Leonardo şirketinin Rheinmetall ile ortak şirket kuracağına yönelik haberler iki şirketin borsa performanslarını olumlu etkiledi.

ABD'li RTX Corporation'ın hisseleri şirketin güçlü mali performansından olumlu etkilendi. Avustralya hükümeti, geçen yıl ABD'den 7 milyar Avustralya doları (4,7 milyar ABD doları) değerinde orta ve uzun menzilli füze satın alacağını açıklamıştı. Söz konusu füzelerin RTX tarafından üretileceği bildirilmişti.

Lockheed Martin ise söz konusu dönemde havacılık firması Firefly Aerospace'ten 25 roket fırlatma aracı satın almak için bir anlaşma gerçekleştirdi. Şirket ayrıca Suudi Arabistan Yatırım Bakanlığı ve Askeri Sanayii Genel Kuruluyla Bölge Yüksek İrtifa Hava Savunması (THAAD) sistemi parçalarının üretiminin yerelleşmesi amacıyla anlaşma yaptı.

Ağustos ayında Lockheed Martin ve General Dynamics, katı yakıtlı roket motorlarının üretimi için stratejik ortaklık anlaşması imzaladıklarını duyurdu. Öte yandan şirket, havacılık ve savunma sanayilerine yönelik uydu tabanlı çözümler sunan Terran Orbital'i 450 milyon dolarlık anlaşmayla satın alacağını açıkladı.

BAE Systems ise Avustralya Kraliyet Donanmasının ilk Hunter sınıfı ağır fırkateyninin inşasına başladı. Şirket ayrıca geçen yıl şubat ayında yeni Amfibi Muharebe savaş aracını test için ABD Deniz Piyadelerine teslim etti.

Bu arada, geçen yıl temmuz ayında Uluslararası havacılık şirketleri, İngiltere'de düzenlenen Farnborough Uluslararası Havacılık Fuarı'nda, Siemens ve BAE Systems mühendislik ve üretim teknolojilerinde inovasyon için 5 yıllık işbirliği yaptı. Anlaşma, BAE Systems'in havacılık sektöründeki araştırma ve geliştirme şirketi FalconWorks aracılığıyla mühendislik ve üretim süreçlerini dönüştürmek için Siemens Xcelerator açık iş platformunu kullanacak.

Thales de Ukrayna'ya hava savunma sistemi sağlanmasına ilişkin Ukrayna ile sözleşme imzaladı.

Öte yandan Airbus, kasım ayında 84 ticari uçağın müşterilere teslim edildiğini duyurmuştu.

Bu arada, 2024 yılında yatırımcısına ABD'li şirketler L3 Harris Technologies yüzde 0,8, Northrop Grumman yüzde 0,3, Boeing yüzde 32 kaybettirdi. Alman Lufthansa'nın hisseleri ise geçen yıl yüzde 23,7 azalış kaydetti.

AB Komisyonu, 2024 yılı temmuz ayında Kovid-19 salgını sırasında Lufthansa'ya sağlanan 6 milyar avroluk Alman devlet yardımına ilişkin soruşturma başlatmıştı.

Uçakların güvenliğine ilişkin devam eden sorunlar Boeing'in hisse performansını olumsuz etkilemeye devam ediyor.

ABD Ulusal Ulaşım Güvenliği Kurulu (NTSB), "Boeing 737 MAX 9" tipi yolcu uçağının gövdesinden bir parçanın koptuğu olaydaki kamuya açık olmayan soruşturma bilgilerini medyaya vererek kurulun soruşturma yönetmeliklerini ihlal ettiği gerekçesiyle Boeing şirketine yaptırım uyguladı.

Şirket temmuz ayında "737 Max" tipi iki yolcu uçağının düşmeleriyle ilgili davadan kaçınmak için 243,6 milyon dolarlık ödemeyi kabul etti.

Ayrıca ABD Federal Havacılık İdaresi (FAA), Boeing'in 737 sınıfı 2 bin 612 yolcu uçağının "oksijen maskesi problemi" gerekçesiyle denetleneceğini duyurmuştu.

Boeing'in kötü gelen bilançoları da hisse performansını olumsuz etkiledi. Şirket ayrıca iş gücünü yüzde 10 azaltma planı kapsamında 396 çalışanını işten çıkaracağı bildirmişti.

Ekonomik sorunlar da Boeing'in hisselerindeki düşüşü tetikledi. Şirket, nakit akışını durdurmak için en az 10 milyar dolarlık hisse satacağını duyurmuştu.

Öte yandan, Jeju Air hava yolu şirketine ait Boeing 737-800 yolcu uçağının 179 kişinin ölümüne neden olan kaza sonrasında Güney Kore'de, söz konusu modeldeki uçakların denetlenmesi talimatı verilmesi Boeing hisselerinin sert düşmesine neden oldu.

Dünyanın önde gelen savunma ve havacılık şirketlerinin hisselerinin 2024 yılındaki getirileri (yüzde) şöyle:

Muhabir: Burhan Sansarlıoğlu