BEYRUT (AA) - İran ile dayanışma mesajları veren Hizbullah’ın bu süreçte nasıl bir rol oynayacağı ise hem siyasi hem güvenlik açısından endişe yaratıyor.
Lübnan henüz 8 Ekim 2023’te başlayan ve 23 Eylül 2024’te geniş çaplı savaşa dönüşen İsrail saldırısının yaralarını saramamışken, yeni bir savaş ihtimali ülkeyi yeniden tedirgin etti.
İsrail'in ihlalleri 27 Kasım 2024’te ilan edilen ateşkese rağmen devam etti ve 216 kişinin ölümüne, 508 kişinin yaralanmasına yol açtı.
Resmi makamlar, Lübnan’ın çatışmalara taraf olmaması gerektiğini savunurken, Hizbullah’ın İran yanlısı açıklamaları bölgedeki tansiyonun Lübnan’a da sıçrama riskini artırıyor.
İsrail'in 13 Haziran’da başlayan, nükleer tesisler, füze üsleri, askeri liderler ile bilim insanlarını hedef alan saldırılarına İran’ın füze ve İHA’larla yaptığı misilleme bölgeyi topyekün bir savaşa sürüklüyor.
Endişeli bekleyişBölgesel gelişmelerin İran üzerindeki yansımalarına ilişkin değerlendirmede bulunan gazeteci Tony İssa, AA muhabirine, ülkesinin Tahran’a yönelik İsrail saldırısının gelişimine dair bir “bekleyiş halinde" olduğunu söyledi.
İssa Lübnan'ın tutumuna ilişkin şunları ifade etti:
“Şu ana kadar bu saldırının bölge genelinde ya da Lübnan özelinde doğurabileceği sonuçlar veya olası yansımalar henüz ortaya çıkmış değil.
Bu nedenle, İran ile İsrail arasındaki askeri ve siyasi durumun hangi senaryolara evrileceği, ayrıca İran ile ABD ve Batı arasındaki ilişkilerde başka aktörlerin de sürece dahil olup olmayacağı gibi ihtimaller açısından bekleyiş sürüyor.”
Lübnanlı siyasi analist Tevfik Şuman da "Lübnan, İsrail’in İran’a yönelik saldırılarından kaynaklanan bir belirsizlik ve bekleyiş halinde." dedi.
Şuman, söz konusu bekleyişin “savaşın seyri ve sonuçlarıyla iç içe geçtiğini" vurgulayarak özellikle İsrail’in 27 Kasım’da ilan edilen ateşkese uymamış olmasının, bu saldırıların Lübnan’a da sıçrama ihtimali konusunda endişeleri artırdığını kaydetti.
Resmi tutum ve farklılaşan yaklaşımlarLübnan Cumhurbaşkanı Joseph Avn, Başbakan Nevvaf Selam ve Meclis Başkanı Nebih Berri gibi üst düzey isimler, Lübnan’ın savaşa dahil olmaması gerektiğini belirtiyor.
Hizbullah ise İran’a desteğini açıkça ilan etti.
Hizbullah Genel Sekreteri Naim Kasım, İsrail’in işgal ettiği Lübnan'ın güney topraklarından çekilmesi için diplomatik girişimlere fırsat tanındığını söylese de İran rejiminin tehdit altına girmesi durumunda bu pozisyonun değişebileceğini imasında bulundu.
"Tarafsızlık" sınavı ve Hizbullah’ın rolüAnalistlere göre, Hizbullah hala İran’la dini ve ideolojik bağları nedeniyle askeri müdahaleye açık bir yapı.
Ancak örgütün zayıflayan askeri ve finansal kapasitesi nedeniyle geniş çaplı bir savaşa girme olasılığı şu aşamada düşük görünüyor.
Tony İssa, Hizbullah’ın artık "zafer kazanabileceği bir savaş" yürütemeyeceğini öne sürerken Hizbullah Genel Sekreteri Kasım ise çatışmaların daha da büyümesi durumunda devreye girebilecekleri tehdidinde bulunuyor.
Lübnan’daki siyasi güçler arasında savaştan uzak durma ve ülkeyi koruma yönünde ortak bir eğilim bulunsa da İsrail’in doğrudan bir saldırı başlatması halinde bu denge bozulabilir.
Gözlemciler, Lübnan’ın diplomatik yollarla hem iç hem dış dinamikleri kontrol altında tutarak olası bir savaştan kaçınmaya çalıştığını ifade ediyor.
İsrail'in İran'a şiddetli saldırılarıyla başlayan çatışmaİsrail, 13 Haziran'da İran’ın çeşitli kentlerindeki nükleer tesisler başta olmak üzere ordunun üst komuta kademesini de hedef alan geniş çaplı saldırılar düzenledi.
İran'da Genelkurmay Başkanı, Devrim Muhafızları Genel Komutanı ve bazı üst düzey komutanlar ile 9 nükleer bilim insanı saldırılarda öldü.
İran Sağlık Bakan Yardımcısı Abdurrahman Rustemiyan, bugün yaptığı açıklamada, İsrail'in İran'a saldırılarında hayatını kaybeden sivillerin sayısının 430'a, yaralı sayısının 3 bin 500'e çıktığını söyledi.
Muhabir: Stephanie Rady
