BURSA (AA) - Dağ müfrezesinde görev alanlardan Celalettin Efe ile Osmanlı ordusunda teğmen rütbesiyle görev yapan İbrahim Efendi'nin torunu Mustafa Bakan, dedelerinin hikayeleriyle büyüdü.
Dedesi Celalettin Efe ile yareni olan efelerin Yunan işgaline karşı yürüttüğü mücadeledeki kahramanlıklarının unutulmaya yüz tuttuğunu fark eden Bakan, efelerin yakınları ve bu coğrafyadaki köylerin ileri gelenleriyle yaptığı görüşmeleri "Efelerin İzinde" adını verdiği ve çekimleri halen süren belgeselle kayıt altına aldı.
Dağ müfrezesinin efeleri için yazılmış dönemin türkülerini ve yaşantısının canlandırmalarını da içeren belgeseli çeken Bakan, 2017 yılında Uludağlı Efeler Yörük Türkmen Kültür ve Dayanışma Derneğini kurdu.
Bakan ayrıca ekibiyle Bursa'nın kurtuluşu ve diğer festivallerde sahne alıp, organizasyonlara katılarak kültürü tanıtmaya çalışıyor.
Uludağlı Efeler Yörük Türkmen Kültür ve Dayanışma Derneği Kurucu Başkanı Mustafa Bakan, AA muhabirine, anne ve baba tarafından dedeleri sayesinde hem askeri kanadın hem de milis kuvvetlilerin o dönem yaşadıklarını dinleme şansı bulduğunu belirterek, kendisinin de bu kültürü yaşatmak için çabaladığını söyledi.
Yaşadığı dağ yöresinde Oğuzlar'ın Kayı boyundan Karakeçili aşireti mensubu Yörük Türkmenlerin çoğunlukla bulunduğunu belirten Bakan, Milli Mücadele döneminde bölgeyi düşman işgalinden kurtarmak için Osmanlı subaylarından Binbaşı Haydar Bey tarafından efelerden oluşan 500 kişilik "Dağ Müfrezesi"ni kurulduğunu aktardı.
Mustafa Bakan, önce kendi köyünde araştırmalara başladığını belirterek, şöyle konuştu:
"Köyümde efelik yapmış dedem ve arkadaşlarının faaliyetlerini video çalışmasıyla kayda almaya başladım. Milli Mücadele efelerinin torunlarını bulup köyüme davet ettim. Daha önce çalışmaları olan Ömer Faruk Dinçer hocamızı da davet ederek yaptığımız çalışmayı paylaştık, 'Milli Mücadele'de Dağ Yöresi' adlı bir çalışmayla kendisi kitap yazdı. Aynı zamanda Süleyman Işık abimiz de 'Kuva' isimli romanıyla yöremize böyle bir eser bıraktı."
"Belgeseli en kısa zamanda tamamlayacağız"
Bakan, derneğin başkan yardımcılığını Kabakçı Salih Efe'nin torunu İsmail Gürbüz'ün üstlendiğini kaydetti.
Yöredeki efe torunları olan gönüllülerle derneği kurduklarını anlatan Bakan, şöyle devam etti:
"Keles'te festivallere katılarak projelerimizi sunmaya başladık. İlk projemiz Harmancık ilçesi Akalan köyünden Canip Efe'nin mezarıydı. Harmancık'ın eski Kaymakamı şu an Bingöl Vali Yardımcısı olan Yasin Şahin ile de bu efe mezarını yaparak yöre tanıtımını sağladık. Hala festivallere katılarak projelerimizi sunuyoruz. Halk oyunları çalışmalarımızla kendi yöremizin efe türkülerini, Saadettin Efe Ağıdı'nı, Kabakçı Salih Efe'nin türküsünü söylüyoruz. Kahramanlık oyunu olarak oynanan bıçak oyunu dediğimiz Köroğlu Zeybeği ve Harmandalı'nın araştırmalarımıza göre bölgede var olduğunu tespit ettik. Bunları günümüze taşımak için halk oyunları hazırlıkları ve sunumlar yapıp, oyunlar oynuyoruz. Araştırmaları sürdürürken, belgeseli en kısa zamanda tamamlamak için çalışıyoruz."
Mustafa Bakan, Ege Bölgesi'nde yaygın olarak görülen efe kültürünün Uludağ çevresinde de bulunduğuna dikkati çekti.
Muhabir: Mustafa Yılmaz
