İSTANBUL (AA) - NASA'dan yapılan açıklamaya göre keşif aracı Perseverance, SuperCam cihazının mikrofonuyla iki Mars yılı boyunca yaptığı 28 saatlik kayıtta toz hortumları ve toz fırtınasıyla ilişkili 55 elektrostatik boşalma tespit etti.
Bilim insanları, bu kayıtlardaki elektriksel boşalmaları "mini yıldırım" olarak değerlendirdiklerini belirtti.
Araştırmanın baş yazarı, Fransız Astrofizik ve Gezegen Bilimi Araştırma Enstitüsünden gezegen bilimci Baptiste Chide, Mars’ın ince atmosferindeki elektriksel olayların ilk kez kanıtlandığını vurgulayarak, "Bu (elektriksel) boşalmalar, Mars’ın atmosferinin yapısı, iklimi, yaşanabilirliği ve gelecekteki robotik ya da insanlı görevler için doğrudan önem taşıyan büyük bir keşiftir." ifadelerini kullandı.
Mars atmosferinin kuru, tozlu ve türbülanslı yapısının elektriklenmeye elverişli olduğunu belirten Chide, "Dünya’da çöllerde toz elektriklenmesi görülse de genellikle kıvılcıma dönüşmez. Mars’ta ise ince karbondioksit atmosferi nedeniyle küçük bir kıvılcım oluşması için gereken elektrik yükü çok daha düşük." değerlendirmesinde bulundu.
"Bir tokat sesi ya da çıtırtıya benziyordu"Johns Hopkins Üniversitesi Uygulamalı Fizik Laboratuvarı’ndan çalışmanın ortak yazarı Ralph Lorenz ise tespit edilen etkinliğin klasik anlamda yıldırım olmadığını vurgulayarak, "Birkaç milimetre uzunluğunda küçük bir kıvılcım. Bir tokat sesi ya da çıtırtıya benziyordu." ifadelerini kullandı.
Araştırmacılara göre bu tür elektriksel boşalmalar, toz taneciklerinin birbirine sürtünmesiyle meydana geliyor.
Fransa merkezli Ulusal Bilimsel Araştırma Merkezinden (CNRS) bilim insanı Franck Montmessin de olayı "halıda yürüyüp metal kapı koluna dokunduğunuzda oluşan elektriklenmenin benzeri" şeklinde tanımladı.
Mars'ın atmosferindeki elektriklenme, uzun süredir tahmin ediliyordu ancak doğrudan ölçülememişti. Mars, böylece Dünya, Satürn ve Jüpiter gibi atmosferinde elektriksel etkinlik tespit edilen gezegenler listesine eklendi.
Muhabir: Nuri Aydın
