ODTÜ'de alternatif proteinlerle sürdürülebilir gıda için kollar sıvandı
ANKARA (AA) - ODTÜ Gıda Mühendisliği Öğretim Üyesi Prof. Dr. Mecit Halil Öztop'un ekibiyle hazırladığı ve sürdürülebilir gıda üretimi alanında alternatif protein kaynaklarının geliştirilmesi ile bu alanda araştırmacı yetiştirilmesini amaçlayan APRISE, Avrupa Komisyonuna başvurusu yapılan 117 proje arasında kabul alan 13 projeden biri oldu.
APRISE, üniversitenin Ufuk Avrupa Programı kapsamında kazandığı ilk konsorsiyum koordinatörlüğü olma özelliği de taşıyor.
Prof. Dr. Öztop, AA muhabirine, projeyle Türkiye'de eksiklik olarak nitelendirilebilecek alternatif protein alanında araştırmacılar yetiştirmeyi ve 4 yılın sonunda bu araştırmacıların sahada yeni araştırmalara öncülük etmelerini amaçladıklarını söyledi.
Dünyada birçok araştırmacının iklim değişikliğini etkileyen faktörler üzerinde çalıştığının altını çizen Öztop, gıda sistemleri açısından bakıldığında iklim değişikliğine neden olan en önemli etmenlerden birisinin de hayvansal gıdalara bağlılık olduğuna dikkati çekti.
İklim değişikliğinde hayvan yetiştiriciliğinin sera gazı emisyonlarına önemli oranda etki ettiğini, bu nedenle gıda bilimi araştırmacılarının bitkilerden ve endüstriyel atıklardan elde edilen yeni alternatif proteinlere yoğunlaştığını belirten Öztop, bunların doğal yollarla modifiye edilip protein miktarını artırarak tekrar alternatif proteinler üretilebildiğini ifade etti.
"Araştırmacılar, yeni proteinlerin üretilmesi sürecinde de görev alacak"
Prof. Dr. Öztop, Ufuk Avrupa Programı kapsamında 2024'te açılan European Research Area (ERA) Talents çağrısı kapsamında sundukları projenin Türkiye'den kabul edilen tek proje olduğunu bildirdi.
Bitki Bazlı Gıdalar Derneği, Türkiye Teknoloji Geliştirme Vakfı (TTGV) ve Türkiye'de süt ürünlerinde öncü bir firmanın da projede yer aldığını anlatan Öztop, bunun yanı sıra Almanya, İsveç, Malta, Yunanistan, İtalya, Polonya, Birleşik Krallık, Kuzey Makedonya, İspanya ve Danimarka'dan da kuruluşlarla projede işbirliği yapıldığını anlattı.
Projeyi yaygınlaştırmak istediklerini vurgulayan Öztop, şöyle konuştu:
"Birey odaklı bu kişileri yetiştirip onların uzun vadede artık Türkiye ekosisteminde araştırma yapmasını, inovasyona öncü olmasını istiyoruz. Bu projede sadece araştırmacıları yetiştirmekle kalmayacağız. Araştırmacılar proje kapsamında farklı ortakları ziyaret edip yeni proteinlerin üretilmesi sürecinde de görev alacak. Zaten bizim amacımız bu süreçte yeni protein kaynaklarını da üretmek. Nohut, mercimek ve baklagiller hali hazırda zaten Türk tüketicisinin aşina olduğu ürünler. Bunlardaki proteinleri daha saf hale getirip başka ürün formülasyonlarında da kullanır hale getirmek istiyoruz."
Alternatif protein alanında politika belgesi oluşturulması hedefleniyor
Prof. Dr. Öztop, alternatif proteinlerin daha çok içeceklerde yaygın görüleceğini belirterek, bitkisel kaynaklı süt ürünlerinin geliştirilmesinde de bunlardan yararlanılabileceği ayrıca hazır gıdalara da entegre edilebileceğini kaydetti.
Bu ürünleri geliştirirken raf ömrünün önemli bir kriterleri olacağına dikkati çeken Öztop, "Protein bakımından zengin gıdalar geliştirmek istiyoruz. Raf ömrü uzun ve protein olarak zengin gıdalar lojistik anlamda açlık çeken bölgeler için çok önemli bir kaynak olacaktır. Bu anlamda da projemizin etkilerini uzun vadede görmemiz mümkün olacak. Sürdürülebilir gıda tasarımı anlamında da katkımızın olacağı kesin." diye konuştu.
Bitki Bazlı Gıdalar Derneği ve TTGV'nin alternatif protein alanında farkındalık üzerine çalışmaları olduğu aktaran Öztop, bu iki kuruluşla birlikte Türkiye için alternatif proteinler alanında bir politika belgesi oluşturma hedeflerinin olduğunu sözlerine ekledi.
Muhabir: Buğrahan Ayhan
