PARIS (AA) - Kırgızistan'ın UNESCO Daimi Temsilciliği, Paris'teki UNESCO merkezinde ünlü Kırgız yazar, gazeteci, diplomat ve devlet adamı Aytmatov anısına düzenlenen konferansa ev sahipliği yaptı.
TÜRKSOY'un işbirliğinde düzenlenen konferansta, Aytmatov'un hayatını anlatan bir video gösterimi yapıldı.
"Bu karmaşık dönemde, tüm insanlığa yol gösterdiğini düşünüyorum"Kırgızistan'ın UNESCO Daimi Temsilcisi Büyükelçi Sadyk Sher-Niyaz, konferansın açılışında yaptığı konuşmada, insanların Aytmatov'un mirasını hala hissettiğini göstermek adına bu filmin gösterimini yaptıklarını belirtti.
Sher-Niyaz, "Bu filmi izlediğimde evime dönmüş gibi hissettim. Aytmatov, daima insanlar, çalışanlar ve annelerden bahsetti. Bizlere miras bıraktıklarıyla gurur duyabiliriz." ifadelerini kullandı.
İnsanoğlunun tamamının yazarın fikirlerinden etkilendiğini dile getiren Sher-Niyaz, "Bu karmaşık dönemde, tüm insanlığa yol gösterdiğini düşünüyorum." dedi.
Sher-Niyaz, bir gün eğer önemli Kırgız isimlerle ilgili bir liste oluşturulursa, Aytmatov'un başı çekeceğini kaydederek, konferansa katkılarından ötürü Büyükelçi Aybet'e teşekkür etti.
"20. yüzyılın en büyük seslerinden biri"
Türkiye'nin UNESCO Daimi Temsilcisi Büyükelçi Gülnur Aybet, Aytmatov'un "20. yüzyılın en büyük seslerinden biri" olduğunu ifade etti.
Aybet, "Cengiz Aytmatov yalnızca Kırgız edebiyatının en önde gelen romancılarından biri değil, aynı zamanda Türk dünyasının ve dünya edebiyatının da önemli şahsiyetlerinden biridir." diyerek, yazarın 170 dile çevrilen eserlerinin uluslararası bir okuyucu kitlesine ulaştığını kaydetti.
Yazarın hayatının ve eserlerinin barış ve dayanışma gibi mesajlar içerdiğini dile getiren Aybet, Aytmatov için "Ortak hafızanın derinliğinden beslenen kalemi, insanlığın ortak sorunlarına evrensel yanıtlar arayan bir vicdan gibi konuşuyor." değerlendirmesinde bulundu.
Aybet, Kırgız yazarın, insanlar, doğa ve toplum arasındaki karmaşık ilişkileri de felsefi bir yönle ele aldığını anlattı.
Azerbaycan'ın UNESCO Daimi Temsilcisi Büyükelçi Elman Abdullayev, konferansta bulunmaktan onur duyduğunu söyledi.
Abdullayev, Kırgız yazarın fikirlerinin bugün hala geçerli olduğunu vurgulayarak, "Aytmatov, yalnızca Kırgız halkının değil, tüm insanlığın gururu." dedi.
Milletler arası köprü kuran hümanist yazar: Aytmatov
TÜRKSOY Genel Sekreteri Sultan Raev, Aytmatov'un çok büyük bir yazar olmakla birlikte, milletler arası köprü kuran bir hümanist olduğunu dile getirdi.
Raev, Aytmatov'un Kırgız halkı ve Türk dünyasını onurlandırdığını dile getirerek, "Aytmatov'un eserleri, Orta Asya'yı dünyaya açtı. Aytmatov bizim bölgemizden dünyaya bir hediye oldu. Çok sayıda dile çevrilen romanları, insan onuru, doğa ve barışı öne çıkarıyor." ifadelerini kullandı.
Aytmatov'un, eserlerinde sadece Kırgız bozkırının destansı manzaralarını değil, insanlığın derin sorgulamalarını da okuyucuya ulaştırdığını kaydeden Raev, "Onun yarattığı 'mankurt' fenomeni, köklerinden koparılan, hafızasını ve kimliğini yitiren insanın trajedisini çarpıcı bir biçimde ortaya koyar. Bu kavram, sadece bir roman unsuru değil, geçmişiyle bağını kaybeden toplumların geleceğine dair güçlü bir uyarıdır." değerlendirmesinde bulundu.
Raev, bugün hızla değişen dünyada Aytmatov'un "mankurt" metaforuyla, insanlara kültürel hafızasını korumanın ve kimliğini unutmamanın hayati önemini hatırlattığını anlatarak, şunları kaydetti:
"TÜRKSOY'un kuruluş saikleri de tam olarak bu bilinçten beslenmiş, ortak Türk Dünyası kültürünü muhafaza ederek geleceğe taşımayı hedeflemiştir. Bu yönüyle Aytmatov'un mesajı, Türk dünyasının kültürel birliktelik yolculuğunda önemli bir dönüm noktası niteliği taşımaktadır."
"İnsanların geleceğine ışık tutan büyük bir bilge"
Samsun Milletvekili ve MHP Genel Başkan Yardımcısı İlyas Topsakal, Aytmatov'un yalnızca bir yazar değil, aynı zamanda insanların kalbine dokunan, ruhunu yoğuran ve geleceğine ışık tutan büyük bir bilge olduğunu söyledi.
Aytmatov'un, eserlerinde bozkırın uğultusu, dağların sarsılmaz sessizliği ve insanın içsel yolculuğu ve aşkını, Türk halklarının tarihi varoluş ve yaşama sevincine dönüştürdüğünü belirten Topsakal, yazarın, kalemiyle yalnızca bireysel hikayeleri değil, aynı zamanda Türk milletinin ortak hafızasını ve insanlığın evrensel değerlerini dile getirdi.
Topsakal, Aytmatov'un, "mankurt" metaforuyla insanlara hafızasını kaybetmiş bir milletin yok oluşa sürükleneceğini hatırlattığını ve bu yolla Türk halklarının kimliğini, kültürünü ve manevi değerlerini koruması gerektiğini güçlü bir şekilde vurguladığını aktardı.
Aytmatov'un oğlu Eldar Aytmatov, UNESCO'nun farklı milletleri kültür vasıtasıyla birleştirmekle görevli olduğuna dikkati çekerek, babasının hayatı boyunca hikayeleriyle aynı şeyi yaptığını söyledi.
Eldar Aytmatov, babasının, barış, savaş, iyi, kötü ve hayatın anlamının ne olduğuna dair yazdığını ifade ederek, onun sözlerinin, dünyanın içinden geçtiği karmaşık dönemde bir kez daha anlam kazandığını dile getirdi.
"Cengiz Aytmatov ve UNESCO: Dünyayı Birleştiren Ortak Miras" başlıklı konferansa ayrıca, Kazakistan'ın UNESCO Daimi Temsilcisi Büyükelçi Askar Abdrakhmanov, Tacikistan'ın UNESCO Daimi Temsilcisi Büyükelçi Dilshod Kamolzoda Rahim, Türkmenistan'ın UNESCO Daimi Temsilcisi Büyükelçi Maksat Chariev, Özbekistan'ın UNESCO Daimi Temsilcisi Kamol Mukhtarov ve çok sayıda davetli katıldı.
Muhabir: Esra Taşkın
