MOSKOVA (AA) - Dünyanın en büyük enerji ihracatçılarından Rusya'nın dış ticaretinde rublenin payı ilk defa yüzde 50 seviyesini geçerken, ülkede dolar ve avro talebi azalmaya devam ediyor.
AA muhabirinin Rusya Merkez Bankası verilerinden derlediği bilgilere göre, ülkenin Asya ülkelerine ihracatında rublenin payı mayısta önceki aya göre 2 puan artarak yüzde 50,7'ye ulaştı.
Söz konusu dönemde, Rusya'nın Avrupa'ya ihracatında rublenin payı önceki aya kıyasla 2,3 puan azalarak yüzde 59,8'e gerilerken, Afrika'ya ihracatında 14,3 puan azalarak yüzde 84,6'ya düştü.
Buna karşın ülkenin Kuzey ve Güney Amerika’ya ihracatında rublenin payı 2,3 puan artarak yüzde 51,9’a ulaşırken, Okyanusya bölgesine ihracatında 3,1 puan artarak yüzde 94,2'ye çıktı.
Böylelikle Rusya'nın toplam ihracatında rublenin payı ilk defa yüzde 50 seviyesini geçerken, ithalatında da Aralık 2024'te ilk defa söz konusu seviyenin üzerine çıkmıştı.
Uzmanlar, Rusya'nın dış ticaretinde ruble kullanımı sayesinde eskiden mecbur kaldığı para birimi dönüştürme, komisyonlar gibi ilave masrafları azaltması sayesinde avantaj sağladığına işaret ederken, alıcılara doğrudan ödeme yapma imkanının da önemine dikkati çekiyor.
Rublenin düşük konvertibilitesi ve yüksek oynaklığı ise özellikle Rusya'dan ithalat yapan ülkeler için çeşitli sorunlara yol açabiliyorken, kur riskinden kaçınmak isteyen alıcıların olası kayıplarını asgari düzeye indirmek için ürün veya hizmetlerin fiyatını yuan gibi daha istikrarlı para birimlerine bağladığını belirtiyor.
Küresel dolarsızlaşma eğilimiRusya'daki dolarsızlaşma eğilimi, 24 Şubat 2022'de patlak veren Rusya-Ukrayna Savaşı'nın ardından hız kazandı.
ABD'nin yaptırımları nedeniyle ticaretinde doların payını azaltmaya yönelik sürecin başını Rusya çekerken, ABD'nin doları ekonomik bir silah olarak kullandığına yönelik endişeler nedeniyle diğer birçok ülke de Rusya'ya benzer bazı adımlar atmaya başladı.
BRICS üyesi ülkelerden yetkililer, ortak bir para birimi konusunun gündemlerinde olmadığına dair çeşitli açıklamalar yaparken, birliğin asıl gündeminin, karşılıklı ticarette dolardan uzaklaşarak ulusal para birimlerinin payını artırmak olduğunun altını çiziyor.
ABD Başkanı Donald Trump ise 8 Temmuz'da BRICS'in "doları yok etmeye çalıştığını" savunarak, buna izin vermeyeceğini belirtti.
Öte yandan, analistler, yaptırımlar ve Trump'ın başta tarifeler üzerinden yürüttüğü politikaların dolara yönelik küresel güveni sarstığı ve bunun yerine altın, avro ve yuan gibi alternatif varlıklara talebi artırdığı görüşünde.
Rusya'nın yuan talebi hız kestiRusya'da yuanın popülaritesi, Batılı ülkelerin Rusya'nın rezervlerini dondurması ve dolar ile avro işlemlerini sınırlaması nedeniyle hızla arttı. Ancak ABD'nin geçen yıl uygulamaya koyduğu yeni bankacılık yaptırımları nedeniyle yuan talebindeki söz konusu artış hız kesti.
Rusya Merkez Bankası, Rus bankacılık sistemine dair daha önce paylaştığı yuan kullanımına dair verileri artık paylaşmazken, Moskova Borsası, platformunda işlem gören en büyük yabancı birimi yuana dair hacim bilgilerini artık yayımlamıyor.
Ülkenin önde gelen gazetelerinden Kommersant'ta yer alan haberde, Moskova borsasındaki döviz işlemleri mayısta son iki yılın en düşük seviyesine gerilerken, haziranda da düşük seviyede kalmaya devam etti.
Rublenin "adil değeri" tartışması sürüyorRusya'nın dış ticaretinde ana para birimi haline gelen ruble, aynı zamanda bu yıl dolar karşısında en çok değer kazanan para birimleri arasında yer alıyor. Dünyanın en fazla yaptırım uygulanan ülkesi Rusya'nın para birimi ruble yıl başından bu yana dolar karşısında yüzde 30'a yakın değer kazandı.
Ukrayna savaşının ardından yaklaşık 75'ten 120 seviyesine ulaşan dolar/ruble paritesi, 28 Temmuz itibarıyla 80 seviyesinde işlem görüyor.
Rusya'da özel sektör başta olmak üzere ihracatçı şirketler, rublenin adil seviyesi için 100 bandına işaret ederken, Rusya Merkez Bankası, mevcut durumun enflasyonla elini kolaylaştırdığı görüşünde.
Muhabir: Emre Gürkan Abay
