ÇANAKKALE (AA) - Yunan mitolojisinin de önemli bir parçası olan kum zambakları, ağustos-ekim aylarında bembeyaz açan çiçekleriyle kıyılara renk katıyor, geceleri de çevreye güzel kokular yayıyor.
Dalyan köyündeki Alexandria Troas Antik Kenti'nin antik limanının da yer aldığı sahil şeridinde açan kum zambakları ise bilinçli yöre sakinlerince alana tel örgülerle çevrilerek korunuyor.
Bölgeye gelenlerin bitki hakkında bilgi edinmesi ve zarar vermemeleri için tel örgülerin içinde bilgilendirici tabelalar yer alıyor.
Kum zambaklarını koparanlara ise Çevre Kanunu kapsamında 557 bin 212 lira ceza uygulanıyor.
"Arkeolojik sit alanları peyzajıyla değerli"Alexandria Troas Antik Kenti Kazı Başkanı Prof. Dr. Erhan Öztepe, AA muhabirine, arkeolojik sit alanlarının peyzajıyla değerli olduğunu, bunu korumaya çalıştıklarını söyledi.
Kum zambağının, Dalyan'da antik limanın hakimiyet alanında yer alan bir bitki türü olduğunu belirten Öztepe, "Dalyan köyü sakinleri bitkinin korunması konusunda çok duyarlı. Anadolu sadece arkeoloji anlamında değil botanik anlamda da çok zengin bir coğrafya. Nasıl kültürel miras alanını koruyorsak onun doğal peyzajını da korumamız lazım. Bu endemik türlerin koparılmaması lazım." diye konuştu.
"Antik alanlarda daha sık görülüyor"Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi (ÇOMÜ) Ziraat Fakültesi Tarla Bitkileri Bölümü Dr. Öğretim Üyesi ve Çanakkale Ziraat Mühendisleri Odası Başkanı Onur Sinan Türkmen de kum zambaklarının azalış gösterdiğini, özellikle deniz kenarındaki habitatı yok olmaya başlayınca Uluslararası Doğa Koruma Birliğince listeye alınarak korunduğunu anlattı.
Akdeniz ülkelerinde yayılış gösteren bu türün Türkiye'de Akdeniz, Ege, Marmara ve Karadeniz kıyı kumullarında görüldüğünü belirten Türkmen, şöyle devam etti:
"Bu bitki bizim için neden önemli? İklim değişiyor, su ihtiyacımız da gittikçe artıyor ancak su kaynaklarımız azalıyor. Bu bitki hem tuza toleranslı hem az suyla yaşıyor hem de kum alanlarında oldukça güçlü bir yayılış gösteriyor. Bir gün ihtiyacımız olduğunda bu tür bitkilerin gen kaynaklarına başvuracağız. Bundan dolayı bitkilerin azalması yönündeki eğilimin önüne geçebilecek yaptırımlara da ihtiyacımız oluyor. Su kaynaklarımız azaldıkça, deniz suyuna da ihtiyacımız olacak tarım alanlarında. Bu tür tuza toleranslı bitkilere daha çok ihtiyaç duyulduğunda çevremizde bulmamız gerekiyor."
Kum zambağının ağustos ile eylül ayları arasında çiçek açtığını, bazı bölgelerde ekim ayına kadar varlığını sürdürdüğünü belirten Türkmen, bitkinin insanların denize müdahale etmediği, denize girmeyi tercih etmediği alanlar ile antik alanlarda daha sık görüldüğünü kaydetti.
Muhabir: Çiğdem Münibe Alyanak
