SARAYBOSNA (AA) - Bosna Savaşı'nın üzerinden 30 yıl geçmesine rağmen, ailelerinden kayıplar veren Boşnakların acısı tazeliğini koruyor. Özellikle yaklaşık 3,5 yıl kuşatma altında kalan başkent Saraybosna'da havan toplarının yanı sıra keskin nişancıların da hedefi olan Saraybosnalılar, o dönemde günlük yaşamlarını sürdürmeye çalışırken her adımda ölüm tehlikesiyle karşı karşıya kaldı.
Bosna Savaşı sırasında İtalya'dan hafta sonları Saraybosna'ya giderek "eğlence" maksadıyla Sırp keskin nişancılara yüksek meblağlarda para verip onlarla Bosnalı sivillere ateş açan kişilere yönelik Milano'da soruşturma başlatılması, yıllardır dile getirilen ancak somut adım atılmayan bu korkunç iddiaların yeniden gündeme taşınmasına ve sorumluların adalet önüne çıkarılması yönündeki beklentilerin artmasına neden oldu.
1992-1995 yıllarındaki Bosna Savaşı'nda keskin nişancıların saçtığı dehşet sebebiyle sıkça acılı anların yaşandığı Saraybosna kuşatması, savaşın sona ermesinden 30 yıl sonra Milano Cumhuriyet Başsavcılığınca açılan bir soruşturmayla yeniden dünya gündemine geldi.
Saraybosnalılar, uluslararası çapta "hafta sonu keskin nişancı turu" ve "savaş turizmi" gibi başlıklarla yankı bulan olaya karışanlara, "katil" ve "terörist" denmesini istiyor.
Bosna Savaşı sırasında yabancıların para karşılığı sivillere ateş etmesi, Bosna Hersek'te çıkan Oslobedenje gazetesinin 1 Nisan 1995'teki manşetinde, "Saraybosna'da Keskin Nişancı Safarisi" başlığıyla yer almıştı.
"Eğlence olsun diye birinin çocuğunu öldürmek, bunu hiçbir şekilde anlayamıyorum"
Saraybosna kuşatması sırasında özellikle savunmasız çocukların hedef alınması ve kuşatma sırasında yaklaşık 2 bin çocuğun öldürülmesi, savaşın en karanlık ve insanlık dışı yüzünü gözler önüne sererek uluslararası toplumun yıllardır süren vicdani sorgulamasını derinleştirdi.
Savaş sırasında 6 yaşındayken keskin nişancı ateşiyle öldürülen Adnan Popovac'in annesi Fatima Popovac, oğlunun katilinin bulunmasını istiyor.
Oğlu Adnan'ın öldürülmesini gözyaşları içerisinde anlatan anne Popovac, o zamanlar bunun bir keskin nişancı atışı olduğunu bilmediğini söyledi.
Her şeye rağmen hayata tutunduğunu anlatan Popovac, "Allah beni bir oğulla daha ödüllendirdi. Hem oğlum hem kızım hem de iki torunum var. Allah'ın merhametini umut ediyorum. Adnan'ımın cennette yattığını ve annesini beklediğini ümit ediyorum." dedi.
Katillerin bulunmasını istediğini belirten Popovac, şunları ifade etti:
"Kim onlara bunu yapmalarına izin verdi bilmiyorum. Hem onlara izin veren cezalandırılmalı hem de bunu yapan. Kız kardeşim, Adnan'ı elinden tutuyordu, küçük kızı ise kucağında taşıyordu. Yani hedef alınan erkek çocuktu. Düşünüyorum ama hiçbir şekilde aklıma sığdıramıyorum. Bunun insan biçiminde biri olabileceğini hayal bile edemiyorum. O canavarı görmek isterdim, nasıl görünüyor, neye benziyor. Hiç mi insanlık taşımıyor? Birinin çocuğunu öldürmek. Genel olarak bir insanı, ama özellikle bir çocuğu. 6 yaşında bir çocuk kime ne yapmış olabilir? Eğlence için. Eğlence olsun diye birinin çocuğunu öldürmek, bunu hiçbir şekilde anlayamıyorum."
Gerçeğin ortaya çıkmasını istediğini dile getiren Popovac, "Ben kimseye kötülük dileyemem, çocuğumu öldüren kişiye bile dileyemem. Öyle bir ruhum yok, öyle düşünmem. Benim tek mesajım şu, Allah bizi yarattı ve ona döneceğiz. İnşallah Adnan'ım cennette beni bekleyecek." diye konuştu.
Popovac, Türkiye'nin uluslararası arenada Boşnakların haklarını daha çok savunmasını da istedi.
"Yaşadığım sürece hakikat için mücadele edeceğim"
Saraybosna'da savaş sırasında çekilen fotoğrafları toplayarak, savaş suçlarını belgelendiren "SniperAlley" projesini yürüten Dzemil Hodzic'in ağabeyi Amel Hodzic keskin nişancılar tarafından öldürüldüğünde 16 yaşındaydı.
Hodzic, medyada herkesin Saraybosna kuşatmasında para karşılığı sivillere ateş açanlara "turist", olaya ise "safari" dediğini ancak onlara "katil" olaya da "terörizm" denmesi gerektiğini söyledi.
İtalya'da soruşturma açıldığını ancak kendilerinin Ruslar, Yunanlar hakkında da bilgileri olduğunu aktaran Hodzic, şöyle devam etti:
"Umuyorum ki bu iş İtalya'da ve Avrupa Birliği içinde olduğu için belki bir şeyler gerçekten olur, bir şeyler ortaya çıkar. Çünkü son 3-4 gündür oluşan tüm bu karmaşa içinde, pek kimse Sırbistan'dan bahsetmiyor. Bu insanlar Sırbistan hükümetinin yardımıyla Belgrad'a geldiler. Ardında gizli servis var, polis var, askeri havaalanı var. Sonra Bosna'ya geçiriliyorlar, orada başka bir hükümet var, Sırp Cumhuriyeti (Bosna Hersek'teki iki entiteden biri)."
Avrupa'nın kendi içinde demokrasi uyguladığını ancak Bosna Hersek'e aynı gözle bakmadığını kaydeden Hodzic, "Gerçekte şu var ki Sırbistan Cumhurbaşkanı (Aleksandar) Vucic savaş sırasında Saraybosna'ya geldi, elimizde fotoğraflar, açıklamalar var, gerçekten geldiğini biliyoruz. Ama Avrupa Birliği onu gayet iyi kabul ediyor, ona silah satıyorlar, toplantılar yapıyorlar, hiçbir sorun görmüyorlar." şeklinde konuştu.
İtalya'daki soruşturmadan bir şeyler çıkmasını istediğini dile getiren Hodzic, çünkü sıradan vatandaşların haklarını nasıl arayacaklarını bilmediğini belirtti.
Mücadelesini sürdüreceğini ve pes etmeyeceğini dile getiren Hodzic, "Yaşadığım sürece, nefes aldığım sürece bu ülke için, hakikat için mücadele edeceğim, asla pes etmeyeceğim. Bu yüzden rahatça uyuyamayacaklar." ifadesini kullandı.
Saraybosna kuşatmasında "insan avlayan" keskin nişancılar
Bosna Hersek'te 1992-1995'te yaşanan savaş sırasında başkent Saraybosna'da Sırp keskin nişancıların sivilleri hedef aldığına dair 2021 yılında bazı yeni görüntüler ortaya çıkmıştı. Söz konusu görüntüler, Bosnalılara geçmişin acılı günlerini hatırlatmıştı.
Saraybosna, 6 Nisan 1992'de saldırıya uğramıştı. Sırp birlikleri tarafından kuşatılan ve her gün bombalanan kentte 3,5 yıllık kuşatma boyunca 1601'i çocuk olmak üzere 11 bin 541 sivil hayatını kaybetmiş, kentteki tarihi ve kültürel eserler ve altyapı büyük zarar görmüştü.
Muhabir: İsmail Özdemir
