"Şarlo" karakteri ile özdeşleşen komedyen: Charlie Chaplin

İSTANBUL (AA) - Sessiz film döneminin önemli komedi oyuncularından biri olan sanatçı, beden dilinin ön planda olduğu, oyuncuların genellikle abartılı hareketlerle izleyiciyi güldürmeye çalıştığı hareket komedisinin (slapstick) başarılı temsilcilerindi. Chaplin, çalışmalarıyla sinema dünyasına yeni bir bakış açısı getirdi.

Sinema dünyaasında Charlie Chaplin adıyla tanınan sanatçı, 16 Nisan 1889'da İngiltere'nin başkenti Londra'da doğdu. Babası Charles vokalist ve aktör, annesi Hannah ise sahne alanındaki çalışmalarıyla bilinen bir aktris ve şarkıcıydı.

Ailesinin işi dolayısıyla sahnelerde büyüyen sanatçı, erken yaşta dans edip şarkı söylemeyi öğrendi. Chaplin 3 yaşındayken annesi ve babası boşandı. Henüz 5 yaşındayken annesinin yanında küçük bir rol aldı.

Babasının erken ölümü ve annesinin de hastalanması nedeniyle Charlie ve kardeşi, genç yaşlarında çeşitli zorluklarla mücadele etti ve kendi başlarına kaldı.

Londra'nın fakir bölgelerinden birinde doğup büyüyen Chaplin, profesyonel kariyerine "The Eight Lancashire Lads" (Sekiz Lancashire Delikanlısı) adlı bir gençlik grubunun üyesi olarak başladı ve dansçı olarak popüler oldu.

Sanatçı, 1910'lu yıllarda gittiği ABD'de sinemaya başladı.

İlk filmi, 1914 yapımı "Making A Living"in ardından çekilen, "Kid Auto Races in Venice" filminde bol pantolonlu, melon şapkalı, büyük ayakkabılı, sürekli bastonunu çeviren ve sakar hareketleriyle gülünç mizansenler oluşturan "Şarlo" tiplemesini yarattı.

Chaplin, Amerika'daki gösterileri sırasında Keystone Film Şirketi yapımcılarından Mack Sennett tarafından keşfedildi. Senett'in yardımıyla sinema oyunculuğuna atılan sanatçı, 1913'te Keystone film şirketiyle anlaşarak, 35'in üzerinde kısa filmde rol aldı.

Daha çok komedi türünde rol alan başarılı oyuncu, kısa sürede meşhur oldu.

Başarılı sanatçı, filmlerini yaparken daha fazla özgürlük ve daha fazla boş zaman arzusuyla bağımsız bir yapımcı olmaya karar verdi. Bu amaçla Hollywood'da kendi stüdyosunu kurma girişiminde bulundu.

Charlie Chaplin, filmlerinde yer alan çoğu müziği kendisi besteledi, oyunculuğu, senaristliği ve yönetmenliğinin yanı sıra başarılı bir müzisyen olarak da tanındı.

Canlandırdığı serseri karakteri dolayısıyla birçok ülkede "Küçük Serseri" olarak da bilinen İngiliz aktör, 1915'te yazıp yönettiği, başrolünde oynadığı sessiz bir film "Serseri"yi sinemaya kazandırdı.

Sanatçı 1917'de çekilen "The Immigrant" ve "The Adventurer"ın da aralarında bulunduğu 60'tan fazla kısa filmde oynayarak yeni gelişmekte olan sinemanın da etkisiyle dünya çapında üne kavuştu.

"A Dog's Life" adlı 1918 yapımı filmin ardından uzun metrajlı filmlere de başlayan Chaplin , Mary Pickford, Douglas Fairbanks ve D. W. Griffith ile kurduğu United Artists film şirketinin ortağı oldu. "Altına Hücum", "Şehir Işıkları", "Büyük Diktatör", "Modern Zamanlar", "Sirk" ve Sahne Işıkları" gibi yapıtlara imza attı.

Charlie Chaplin, senaryoların yanı sıra "My Trip Abroad", "A Comedian Sees the World", "My Autobiography" ve "My Life in Pictures" adlı kitapları kaleme aldı.

Başarılı bir müzisyen de olan sanatçı, keman ve çello gibi çeşitli müzik aletlerini de çalabiliyordu.

Chaplin, "Sing a Song", "With You, Dear, in Bombay", ve "There's Always One You Can't Forget", "Smile", "Eternally", "This Is My Song" ve filmlerinin müziklerinin de aralarında bulunduğu birçok şarkıyı da yazdı.

Filmlerini finanse eden ve üreten sanatçı aynı zamanda bu filmlerin yazarı, oyuncusu, yönetmeni ve müzik bestecisi olan nadir komedyenlerden biriydi.

"City Lights" ve "Modern Times"ın çekildiği dönem sesli filmin ilk dönemleriydi. Sessiz film mantığı ile çekilen bu filmlerde sadece efektler ve müzik kullanılmıştı.

Bu filmlerde özgürce çalışma imkanı bulduğundan kendi tarzını açıkça ortaya koyabilen Chaplin, Avrupa'nın içinde bulunduğu durumu gözlemlemiş ve filmlerinde bunu eleştirmişti.

Chaplin son yıllarında, kendisinden uzun süre esirgenen birçok onur ödülüne layık görüldü.

Sanatçının, Ray Rasch ve Larry Russell ile müziklerini yaptığı 1952 yapımı "Sahne Işıkları" filmi, 1972'ye kadar Los Angeles'ta vizyona girmedi. 20. yılında gösterime giren film, Chaplin, Rasch ve Russell'a, "En İyi Film Müziği Oscar"ı ödülünü kazandırdı.

Charlie Chaplin ayrıca iki kez "En İyi Özgün Senaryo" ile "En İyi Erkek Oyuncu" dalında Oscar ödülü aldı.

Gişede iyi bir performans gösteren "Büyük Diktatör" filmi, Chaplin'e "En iyi erkek oyuncu" dalında Akademi Ödülü adaylığı getirdi.

Sanatçı, 1964'te hayat hikayesini yayınladı. Marlon Brando ve Sophia Loren'in başrollerini paylaştığı, 1966 yapımı "Hong Konglu Kontes" filminin senaryosunu Chaplin yazdı. Küçük bir rolde göründüğü filmiyle yeniden dikkati üzerine çekti.

Chaplin, 1975'te 86 yaşında iken İngiltere Kraliçesi II. Elizabeth tarafından şövalye unvanına layık görüldü.

Filmlerinde yergi ve güldürü unsurlarını iç içe kullanan Chaplin, mim oyuncusu ve yönetmen olarak sanatıyla her türlü seyirciyi etkiledi. 40 yıldan fazla süren sanat hayatında 70'in üzerinde filme imza attı.

Dört kez evlenen usta oyuncu, 25 Aralık 1977'de İsviçre'de hayatını kaybetti.

Muhabir: Özlem Limon