KAHRAMANMARAŞ (AA) - "Dünya Türk Dil Ailesi Günü" konferansı için Kahramanmaraş'a gelen Prof. Dr. Mert, AA muhabirine, kültürel birliğin olmazsa olmaz birinci şartının yazıda birlikle mümkün olacağını söyledi.
Bu kapsamda Türkiye Cumhuriyeti'nin öncülüğünde Türk Devletleri Teşkilatı'nda bir Türk Dünyası Ortak Alfabe Komisyonu kurulduğunu anlatan Mert, "Bu komisyon Türk cumhuriyetlerinde Kazakistan, Kırgızistan ve Azerbaycan'da yapılan toplantılar neticesinde 10-12 Eylül 2024 tarihlerinde ortak çerçeve alfabe üzerinde uzlaştı. Bu süreci Türk Dil Kurumu ve Kazakistan'daki Türk Devletleri Teşkilatı'na bağlı Türk Akademisi birlikte yönetti. Şu an bu alfabe ile birlikte her Türk cumhuriyetinin kullanacağı harfler belli." diye konuştu.
Mert, Türkiye Cumhuriyeti ve Azerbaycan Cumhuriyeti'nin alfabelerinde herhangi bir harf değişikliği söz konusu olmadığını ancak Kırgızistan, Kazakistan ve Özbekistan'ın yeni belirlenen alfabeyi kullanacaklarını aktardı.
"Doğal dil konuşma dilidir"Sosyal medya ve dijital ortamların Türk diline olumsuz etkilerine de değinen Mert, bu olumsuzluklarla mücadelenin gençlerin dil konusundaki farkındalık düzeyini artırmakla mümkün olabileceğini dile getirdi.
Gençlerin dijital ortamı bir özgürlük alanı gibi algılayıp orada daha esnek bir dil geliştirdiklerine işaret eden Mert, şunları kaydetti:
"Şöyle bir şansımız var. Dijital ortamda kullanılan dil yazı dili, doğal dil ise konuşma dilidir. Hiç kimse konuşma dilinde 'mrb, slm' şeklinde konuşamaz. Dolayısıyla dijital ortamdaki dilin standart konuşma diline etkisi sınırlıdır. Burada yapılması gereken özellikle Milli Eğitim Bakanlığımız aracılığıyla okullarımızda bu konuya dikkat çekilmeli. Yani okullarımızda dilin becerisi geliştirilirken dil konusundaki farkındalık düzeyi de geliştirilmeli. Bu işin başka bir çözümünü görmüyorum. Hedef kitlemize ulaşmak için bütün kanalları değerlendiriyoruz. Günün kelimesini ilan ediyoruz. Konferanslar düzenliyoruz. Milli Eğitim Bakanlığıyla işbirliği yapıyoruz. Sürekli bu konuyu gündemde tutuyoruz. Amacımız toplumda dil konusunda farkındalık düzeyini biraz artırabilmek. En önemlisi bugün dijital dünyada ne kadar varsanız gerçek dünyada da o kadar varsınız bunu unutmayalım. Artık dünya böyle bir sürece girdi. Biz de Türkçe ile ortaya konmuş bütün bilim dallarına ait, bütün kültür alanlarına ait bilgileri büyük dil modeliyle bir araya getirmeye başladık."
"Derlem tabanlı sözlük"Derlem tabanlı Türkçe sözlük çalışmalarının da devam ettiği bilgisini paylaşan Mert, halihazırda kullanılan sözlüğün büyük oranda edebiyat dili sözlüğü olduğunu ve Türkçeyi temsil kabiliyetinin düşük olduğunu aktardı.
Mert, "Derlem tabanlı sözlükle yaşayan Türkçenin sözlüğünü hazırlıyoruz. Çünkü bizim şu an sözlüğümüz aslında edebiyat dili sözlüğü. Şu anki sözlükteki söz varlığı en az 7-8 katına çıkacak." diye konuştu.
Muhabir: İzzet Mazı
