İNGILTERE (AA) - Gazetenin haberinde, Avrupalı şirketlerin İsrail'in Gazze'deki yıkımından ne kadar kazanç sağlıyor olabileceğine dair endişelerin arttığına işaret edilerek The Guardian'ın "Disclose" ve "Follow the Money" adlı bağımsız haber merkezleriyle yürüttüğü ortak araştırmanın sonuçlarına yer verildi.
Haberde, ABD merkezli Boeing firmasınca üretilen GBU-39 tipi bombalara, yönlendirici kanat sistemleri sağlayan MBDA'nın Alabama'daki fabrikasında bu parçaların üretildiğine işaret edildi ve bu sistemlerin, bombaların hedefe doğru yönlendirilmesini sağladığı aktarıldı.
Ortak araştırmada, bu parçaları üreten MBDA Incorporated adlı ABD iştirakinin, gelirlerini İngiltere'nin Hertfordshire kentindeki MBDA UK aracılığıyla MBDA Group'a aktardığı belirtildi.
Haberde, şirketin 2023'te üç ana hissedarı olan İngiltere merkezli BAE Systems firması, Fransa merkezli havacılık ve uçak üretim şirketi Airbus ve İtalyan Leonardo firmasına yaklaşık 350 milyon sterlin temettü dağıttığı kaydedildi.
İngiltere Dışişleri Bakanı David Lammy'nin, geçen sene yaptığı açıklamada, uluslararası insancıl hukukun ciddi ihlali riski gerekçesiyle ülkesinin İsrail'e yönelik bazı silah ihracat lisanslarını askıya aldığının hatırlatıldığı haberde, bu kararın yalnızca İngiltere'den yapılan sevkiyatları kapsadığı, ABD'deki iştirak üzerinden devam eden satışları engellemediği vurgulandı.
Araştırmada, açık kaynaklı veriler ve silah uzmanlarının incelemeleriyle GBU-39 bombalarının kullanıldığı ve çocukların da aralarında olduğu sivillerin yaşamını yitirdiği 24 saldırı vakası doğrulandı. Bu saldırıların çoğunun okul binaları ve yerinden edilmiş sivillerin barındığı çadır kamplar gibi sivil alanlara yapıldığı belirtilen haberde, saldırıların her birinde ölenler arasında çocukların olduğunun altı çizildi.
Haberde, bu saldırıların bir kısmının Birleşmiş Milletler (BM) ve Uluslararası Af Örgütü (Amnesty) tarafından incelendiği ve şüpheli savaş suçları olarak kaydedildiği vurgulandı.
MBDA, Boeing ile söz konusu parçaların üretimine ilişkin bir sözleşmesinin bulunduğunu kabul ederken tüm faaliyetlerinin yürürlükteki ulusal ve uluslararası yasalara uygun şekilde gerçekleştirildiğini savundu.
Silah ticaretine karşı faaliyet yürüten sivil toplum örgütleri ise şirketin ABD'deki faaliyetlerini sona erdirmemesi halinde İsrail'in silahlandırılmasına dolaylı katkı sağladığını bildirdi.
Araştırmada, MBDA'nın bu süreçten mali kazanç elde ettiği ve mevcut ihracat kontrollerinin bu tür şirket faaliyetlerini engellemekte yetersiz kaldığı ifade edildi.
BM özel raportörleri de şirketlerin çatışma dönemlerinde insan hakları üzerindeki etkilerini değerlendirmeleri ve faaliyetlerini bu doğrultuda gözden geçirmeleri gerektiğine işaret ediyor.
Muhabir: Zuhal Demirci
