ERZURUM (AA) - Atatürk Üniversitesi Mimarlık ve Tasarım Fakültesi Peyzaj Mimarlığı Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Yahya Bulut, topraklı rulo çim üretimi yapıldıktan sonra hasatla birlikte arazilerdeki verimli toprak kaybının önüne geçmek için yaklaşık 15 yıl boyunca çeşitli araştırma ve deneme yaptı.
Farklı alanlarda çalışmalar yapan ve bazı veriler elde eden Bulut, hazırladığı Bilimsel Araştırma Projeleri (BAP) ile Atatürk Üniversitesi Bitkisel Üretim, Uygulama ve Araştırma Merkezi'ne başvurarak destek almaya başladı.
Araştırma arazileri üzerinde denemeler yapan, geliştirdiği yöntemle organik ve geri dönüşüm ürünlerinden doğal materyaller kullanan Bulut, yaklaşık 1 santimetre kalınlığında bir tabakada topraksız rulo çim üretimi yaptı.
Prototip ürünlerle Türk Patent ve Marka Kurumuna başvurarak 2024'te patent alan ve katıldığı İstanbul'daki TEKNOFEST TÜRKPATENT ISIF'25'te gümüş madalya kazanan Bulut, yöntemiyle verimli tarım arazilerinin kaybolmasının önüne geçecek çalışmalarında başarı sağladı.
Prof. Dr. Yahya Bulut, AA muhabirine, yaklaşık 35 yıldır değişik konularla ilgili araştırmalarının olduğunu söyledi.
Topraksız tarım üzerine de araştırmalar yaptığını anlatan Bulut, "Bu araştırmalar içerisinde en önemlisi topraksız rulo çim buluşunu gerçekleştirdim. Bu, dünyada ve Türkiye'de ilk defa yapılan bir buluştur. Bu yöntem özellikle toprakların korunması amacıyla yapılmış olan bir araştırma sonucudur." ifadelerini kullandı.
Bulut, topraklı rulo çim üretiminin zararlarına ilişkin şunları dile getirdi:
"Türkiye'de ve dünyada yeni yeşil alanların oluşturulabilmesi için topraklı rulo çim üretilmektedir. Normal tarım topraklarının üzerine çim tohumları ekilerek daha sonra 6 ila 8 ay arasında bir gelişme gösterdikten sonra bu rulo çimler makine ile alttan yaklaşık olarak 2,5-3 santimetre kalınlığındaki toprakla birlikte kesilerek başka alanlara taşınmakta. Buradaki mevcut verimli tarım toprağı buradan uzaklaştırılarak başka alanlarda kullanılmaktadır. Bu ise verimli tarım topraklarının korunmasını engellemekte, toprak erozyonu gerçekleştirmektedir. Topraklı rulo çimlerde özellikle verimli tarım toprakları başka bir yere taşınmakta ve böylece verimli tarım topraklarının zaman içerisinde azalmasına neden olmaktadır. Bu tarım toprakları da daha sonra neredeyse tarım yapılamayacak duruma gelmektedir."
"15 yılın sonucunda topraksız rulo çimi ürettim"
Topraklı rulo çim üretilirken kullanılan kimyasallarla tarım toprakları ile taban ve yer üstü sularının kirlendiğine dikkati çeken Bulut, bu zararları elimine edebilmek için topraksız rulo çim üretimi konusunda kendisinde fikir oluştuğunu belirtti.
Bulut, hobi bahçesi ve ev gibi farklı yerlerde ve zamanlarda çeşitli çalışmalar yaptığını dile getirerek, "Bunların ön denemelerini yaptım. Bu çalışmalarımla 15 yılın sonucunda topraksız rulo çimi ürettim. Bunun araziye uygulanması, geniş alanlarda üretimi yapılması gerekiyordu. Atatürk Üniversitesi Bitkisel Üretim, Uygulama ve Araştırma Merkezi arazisinde yaklaşık 3-4 yıldır daha büyük alanda çalışmalarımı yapıyorum." diye konuştu.
Geliştirdiği yöntemden bahseden Bulut, şöyle devam etti:
"Topraklı rulo çimde pestisit, herbisit ve suni gübrelerle yapılan gübrelemeler, kimyasal uygulamalar toprakların kirlenmesine neden olmaktadır. Benim yöntemimde en alt katmanda su geçirimsiz bir tabaka olduğu için kimyasal uygulamalar yapılsa bile toprağa geçmemektedir, tamamen üst katmanda bulunmaktadır. Çalışmanın temelinde en alt katta su geçirimsiz bir tabaka, üzerinde tamamen organik materyal olan ve geri dönüşüm ürünleri gibi doğal materyalleri kullanarak rulo çimi elde etmekteyiz. Diğer yöntemlerde genellikle 3 ay ve daha fazla sürede rulo çim elde edilirken kullandığım yöntemde daha hızlı bir şekilde rulo çim üretimi gerçekleşmektedir. Bu süre iklim koşullarına bağlı olarak 1,5 ayla en fazla 2,5 arasında değişiyor. Burada çok ince katmanlı bir tabaka söz konusudur. Yaklaşık 1 santimetre kalınlığındaki bir ortamda topraksız rulo çim gerçekleştirmekteyiz."
Bulut, bu yöntemiyle yıl içerisinde birden fazla üretim yapılabileceğine, nakliye aşamasında 2 kata varan çim yüklenebileceğine, nakliye ve yakıt tasarrufu sağlanabileceğine değinerek, sözlerini şöyle tamamladı:
"Topraksız rulo çim üretiminin avantajı toprağın kirlenmesini engelliyor. Bu üretimini yapmış olduğumuz topraksız rulo çim tarım alanlarının korunmasına temel oluşturmaktadır. Yani onların daha sürdürülebilir olması ve tarım topraklarının kaybının önlenmesi ve tarım alanlarının korunabilmesi için yapılmış olan bir yöntemdir."
"Dünyada tanıtımını yapmak istiyoruz"Bitkisel Üretim, Uygulama ve Araştırma Merkezi Müdürü Prof. Dr. Haluk Çağlar Kaymak ise 11 bin dekar arazi üzerinde bölge çiftçisine hizmet vermenin yanında ağırlıklı olarak araştırma faaliyetleri yaptıklarını anlattı.
Topraksız rulo çimin öneminden bahseden Kaymak, "Ülke topraklarının korunması, erozyonla mücadele ve tarım topraklarının korunması açısından topraksız rulo çim üretimini mutlaka desteklememiz gerektiğini düşündük ve işin başından beri hocamıza bu desteğimizi veriyoruz. AR-GE çalışmaları yaklaşık 3 yıldır devam ediyor ve başarıyla sonuçlanmış durumda." diye konuştu.
Kaymak, gelecek yıldan itibaren rulo çim satışını başlatmayı hedeflediklerin ifade ederek, şunları kaydetti:
"Şu anda yaklaşık 2 dekarlık bir alanda bu yılki çalışmalarımız tamamlandı. Önümüzdeki yıl bu alanı 20-25 dekar seviyelerine ulaştırmayı hedefliyoruz. Topraksız rulo çim üretimi Türkiye'de yaygınlaştıktan sonra dünyada da tanıtımını yapmak istiyoruz çünkü toprak çok kıymetli, önemli ve korunması gerekiyor. Artan dünya nüfusunu bir şekilde doyurmanız lazım. Bu da ancak tarımsal üretimle ve bunun da en büyük ayağından birisi bitkisel üretimle olur. Normalde topraklı rulo çimle kaybedilen tarım topraklarının, topraksız rulo çimle korunacağını düşünüyoruz."
Muhabir: Muhammet Mutaf
