Trump yönetiminde görev alan temsilciden, Ukrayna'nın NATO üyeliği talebine "kırmızı ışık"
ANKARA (AA) - İsviçre'nin Davos kasabasında düzenlenen Dünya Ekonomik Forumu'nun (WEF) 55. Yıllık Toplantıları kapsamındaki "Önce Ülkeniz - Bizimle Kazanın" başlıklı panelde Ukrayna'da süren savaş ve Avrupa ülkelerinin Kiev'e desteği konuşuldu.
Panele, Belçika Başbakanı Alexander De Croo, Letonya Cumhurbaşkanı Edgars Rinkevics, Polonya Cumhurbaşkanı Andrzej Duda, Finlandiya Cumhurbaşkanı Alexander Stubb, Hırvatistan Başbakanı Andrej Plenkovic, Ukrayna Başbakan Yardımcısı Yuliya Svyrydenko, NATO Genel Sekreteri Mark Rutte ve ABD'li yetkililer katıldı.
ABD Başkanı Donald Trump yönetiminde "Özel Misyonlar Temsilcisi" olarak göreve başlayan Richard Grenell de video konferans yoluyla bağlandığı panelde Trump'ın Ukrayna ile Rusya arasındaki sorunların çözümünde net olduğunu söyledi.
Eski ABD Başkanı Joe Biden'ın Rusya Devlet Başkanı Putin ile 3,5 yıl konuşmadığını hatırlatan Grenell, "ABD halkı bunun çirkin bir tutum olduğunu düşünüyor. İnsanlarla konuşabilmelisiniz, bu bir taktik. Trump ölümlerin durdurulmasına odaklı. Sadece ona biraz zaman verin, bilirsiniz ki o oldukça iyi bir arabulucu." şeklinde konuştu.
Grenell, NATO Genel Sekreteri Mark Rutte'nin paneldeki "Ukrayna, NATO üyesi olmalı" söylemlerine işaret ederek,"NATO'da bazı üyeler üzerine düşen adil ödemeleri yapmazken ABD halkından NATO şemsiyesini genişletmesini bekleyemezsiniz. ABD'de savunma harcamasını halk yaparken NATO Genel Sekreteri'nin Ukrayna üyeliğinden bahsetmesi beklenmedik sorunları beraberinde getirebilir." diye konuştu.
"Rusya'ya yaptırımları sürdürmek zorundayız"Belçika Başbakanı De Croo, Moskova'ya yönelik yaptırımların "kararlılıkla" sürdürülmesi gerektiğini belirterek, barış görüşmeleri başladığında Ukrayna'nın "güçlü bir pozisyonda" olmasının önemine işaret etti.
NATO üyeleri arasında iç bölünmeler yaşanması yerine Kiev'e desteği artırma çağrısında bulunan De Croo, "Düşmanın kim olduğunu söylemenin önemli olduğunu düşünüyorum. Düşman Vladimir Putin. Düşman dışarıda, içeride değil." ifadelerini kullandı.
De Croo, Rusya'nın üç yıldır süren savaşın ardından "stratejik hedeflerine ulaşamadığını ve ekonomisinin önemli ölçüde zayıfladığını" savunarak, "Ancak bizim analizimiz Rus ekonomisinin en azından bir yıl daha savaşı sürdürebileceği yönünde. Ve gördüğümüz kadarıyla Putin'in yeniden toparlanıp belki Ukrayna'ya değil ama başka bir ülkeye saldırmak isteyeceği çok açık. Dolayısıyla bu yaptırımları sürdürmek zorundayız." dedi.
"Rusya'nın yeniden toparlanmamasını sağlamalıyız"Letonya Cumhurbaşkanı Rinkevics, Ukrayna'daki savaş sona erse bile "uyanık olunması ve baskının sürdürülmesi gerektiğini" dile getirerek, "Savaş sona erdiğinde, Rusya'nın yeniden toparlanmamasını, ekonomik gücünü geri kazanmamasını da sağlamalıyız." şeklinde konuştu.
Rinkevics ülkesinin savunma harcamalarını gayrisafi yurt içi hasılasının (GSYH) yüzde 3,4'üne çıkardığını ve bunu yüzde 4 veya 5'e çıkarmayı amaçladıklarını kaydederek, "Bunun nedeni sadece (ABD) Başkan Trump'ın açıklaması değil, aynı zamanda gerçek ihtiyaçlarımız olduğunu görmemizdir." diye konuştu.
Ukrayna'ya desteğin devamı vurgulandıPolonya Cumhurbaşkanı Duda, Rusya-Ukrayna Savaşı'nın sonlanmasında barışçıl çözümün nasıl bulunacağı sorusunu yöneltirken, "Rusya'nın özellikle son dönemde ciddi bir propaganda yaptığını görüyorum. Putin'i barış müzakerelerine ikna etmek için güçlü adımlar atmalı mıyız? Açıkçası Putin'in bunu kendisinin istemesini beklerim. Ona yalvarmak istemem." ifadelerini kullandı.
Rusya-Ukrayna Savaşı'nın yerel bir çatışma olmadığını ifade eden Duda, "Bu bir küresel çatışmadır ve küresel çözümlere ihtiyacı var." dedi.
Finlandiya Cumhurbaşkanı Stubb, Ukrayna'ya maddi, askeri ve siyasi desteğin devam etmesi gerektiğine işaret ederek, "Ukrayna AB üyesi olmalı ve NATO üyesi de olmalı. Putin bu savaşı ancak böyle kaybedebilir." diye konuştu.
Finlandiya'nın İkinci Dünya Savaşı'nda yüzde 10 toprak kaybettiğini anımsatan Stubb, "Finlandiya'nın bu tecrübesi Ukrayna'da kesinlikle yaşanmamalı." ifadelerini kullandı.
Stubb, ABD'de Trump yönetiminden gelen ilk sinyallerin olumlu olduğunu vurguladı.
Hırvatistan Başbakanı Plenkovic, Ukrayna'yı gösterdiği kahramanca mücadele için tebrik ederek, Rusya'nın Avrupa'daki etkisinin büyüdüğünü savundu.
Rusya'nın yaptırım rejimine dayanabildiğini gözlemlediğini aktaran Plenkovic, "Bizler prensiplerimize bağlı kalarak Ukrayna'ya desteğimizi sürdürmeliyiz." şeklinde konuştu.
Ukrayna'dan yatırım çağrısıUkrayna Başbakan Yardımcısı Svyrydenko ise Davos'ta Ukrayna'ya yatırım olanaklarının da ele alındığını dile getirerek, "Yatırımcılar tabii ki güvenlik garantisi bekliyor. Size dürüstçe bir şey söyleyeceğim. NATO sadece hukuki bir belge olduğu için değil aynı zamanda askeri altyapının kurulabilmesi için en iyi çözüm." dedi.
Ukrayna'nın geçen yıl ihracatını yüzde 15 arttırdığını aktaran Svyrydenko, "İş dünyası bizler için hayati önem taşıyor. Ekonomi anlamında Rusya ekonomisinden iyiyiz ancak yatırımlara ihtiyaç var." şeklinde konuştu.
Svyrydenko, Trump yönetiminden de yatırım alanında adımlar beklediklerini belirtti.
Stoltenberg'den ABD ile diyalog kurma çağrısıPanelde söz alan eski NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg ise Trump yönetimiyle ilişki kurmanın önemine işaret ederek, "Yeni yönetimin ne yapacağına dair endişeler ya da sorunlar ortaya çıktığında, bence en iyisi Washington'a gidip oturmak ve gerçekleri tartışmaktır." diye konuştu.
Stoltenberg, Trump'ın ilk başkanlık döneminde Avrupa ülkelerinin savunma harcamalarına yönelik eleştirileri sayesinde bu konuda bir artış yaşandığını hatırlattı.
Barış görüşmelerine ilişkin de görüşlerini paylaşan Stoltenberg, "Trump, pozisyonunu değiştirmesi gerekenin Ukrayna değil Putin olduğunu kabul ederek iyi bir başlangıç yaptı." ifadelerini kullandı.
Muhabir: Melike Pala,Lejla Biogradlija
