ASTANA (AA) - Türk Akademisi Başkanı Prof. Dr. Şahin Mustafayev, Akademi olarak ortak Türk alfabesiyle kitap yayımlamaya başladıklarını belirterek "Yeni alfabenin imkanlarını göstermek amacıyla Akademi, Abay Kunanbay’ın Kara Sözleri ile Cengiz Aytmatov’un Beyaz (Ak) Gemi (Kemi) adlı eserlerini ortak Türk alfabesiyle deneysel olarak yayımladı." dedi.
Türk dünyasının araştırma merkezi olarak Kazakistan’ın başkenti Astana’da faaliyet gösteren Türk Akademisinin Başkanı Prof. Dr. Mustafayev, Azerbaycan’ın Gebele kentinde düzenlenen Türk Devletleri Teşkilatı (TDT) 12. Devlet Başkanları Konseyi Zirvesi’nde alınan kararların bilim, inovasyon ve ortak Türk alfabesi başta olmak üzere, Akademi’nin çalışmalarına yansımalarını AA muhabirine değerlendirdi.
Mustafayev, zirvede alınan kararlar arasında ulaşım ve lojistik koridorlarının geliştirilmesi, enerji işbirliği, su ve gıda güvenliği, yapay zeka ve bilimsel entegrasyon konularının öne çıktığını kaydetti.
Türk Akademisi Başkanı Mustafayev, yapay zeka ve dijital teknolojilerin geliştirilmesinin tüm Türk dünyası için stratejik bir kalkınma yönü olarak kabul edildiğini belirtti. Mustafayev, Akademi’nin yalnızca beşeri alanlarda değil, Türk devletleri arasındaki bilimsel ve teknolojik işbirliğinde de sorumluluk üstlendiği yeni bir döneme girdiğini ifade ederek "Gebele Zirvesi’nde devlet başkanlarımız, bu alanda insan kaynağının yetiştirilmesinden bilimsel araştırmalara, ortak etik ve kültürel standartların oluşturulmasına kadar uzanan geniş bir çerçevede işbirliği gereğini özellikle vurguladılar." diye konuştu.
"İnanıyoruz ki ortak alfabe, dilsel ve ruhani bağlarımızı daha da güçlendirecek"Gebele Zirvesi’nde Orta Koridor’un etkinliğinin artırılmasının önemine dikkati çeken Mustafayev, "İnanıyoruz ki ortak alfabe, dilsel ve ruhani bağlarımızı daha da güçlendirecek. Ulaşım, enerji ve iletişim bağlantıları, Türk devletlerinin sürdürülebilir kalkınma stratejisinde özel bir yere sahiptir." ifadelerini kullandı.
Mustafayev, bu bağlamda Akademinin hazırladığı “Türk Ekonomileri 2024: Türk Devletleri Arasında Ulaştırma ve Enerji Bağlantılarının Güçlendirilmesi" adlı yıllık analiz raporunun TDT ülkelerinin ulaşım ve enerji koridorlarının geliştirilmesi açısından önemli veriler barındırdığını, ayrıca tarım, yeşil teknoloji, su kaynakları yönetimi ve Hazar Denizi ekosisteminin korunması alanlarında da bilimsel raporlar hazırladıklarını söyledi.
Gebele Zirvesi’nde Türk Akademisinin koordinasyonunda yürütülen ortak Türk alfabesi çalışmalarının yeniden gündeme geldiğini belirten Mustafayev, geçen yıl kabul edilen "Ortak Türk Alfabesi Deklarasyonu"nun, ortak alfabe fikrinin geliştirilmesi ve uygulanması yönünde önemli bir adım olduğunu ifade etti.
Mustafayev, Türk Akademisi olarak ortak Türk alfabesiyle kitap yayınlamaya başladıklarını da dile getirerek "Yeni alfabenin imkanlarını göstermek amacıyla Akademi, Abay Kunanbay'ın 'Kara Sözler'i ile Cengiz Aytmatov’un 'Beyaz (Ak) Gemi (Kemi)' adlı eserlerini ortak Türk alfabesiyle deneysel olarak yayımlamıştır. Bu yayınlar, Türk dünyasının kültürel birliğinin somut bir tezahürüdür. İnanıyoruz ki ortak alfabe, dilsel ve ruhani bağlarımızı daha da güçlendirecek, bilimsel ve eğitim kurumları arasındaki etkileşimi kolaylaştıracak ve ortak kültürel gelişim için yeni bir zemin oluşturacaktır." değerlendirmesinde bulundu.
"Birinci Türkoloji Kurultayı'nın 100. yıl dönümü Türk dünyasının bilimsel birliğine yeni bir ivme kazandıracak"Türk dünyasının ortak bilimsel ve kültürel temelini zenginleştiren projeleri hayata geçirdiklerine anlatan Mustafayev, halihazırda "Türk Devletleri Tarihi" adlı akademik projenin hazırlıklarının sürdüğünü bildirdi.
Mustafayev, Gebele Zirvesi’nde gelecek yıl Bakü’de 1926’da düzenlenen Birinci Türkoloji Kurultayı’nın 100. yılının kutlanmasının önemine dikkat çekileceğini belirterek "1926 Kurultayı, Türk dünyasının bilimsel ve kültürel bilincinin uyanışının sembolüdür. O dönemde ortak Türk alfabesi, terim birliği ve ana dilde eğitim gibi konular ilk kez bu ölçekte ele alınmıştır." dedi.
Kurultayda gündeme gelen konuların bugün de güncelliğini koruduğunu vurgulayan Mustafayev, bu yıl dönümünü Türk dünyasının bilimsel birliğini güçlendirme fırsatı olarak gördüklerini ifade etti.
Türk Akademisinin bu kapsamda, Türk Dilleri Terim Sözlükleri Projesi gibi çalışmalara hazırlandığını aktaran Mustafayev, 1926 Kurultayı’nın ortak bilimsel ve kültürel alan oluşturma idealinin bugün de ilham kaynağı olduğunu söyledi.
Mustafayev, Gebele Zirvesi’nde ayrıca Türkmenistan’ın Türk Akademisine gözlemci ülke olarak katılmasına yönelik karar alındığını ve bunun Türk dünyasında bilimsel işbirliğinin kapsamını daha da genişleteceğini sözlerine ekledi.
Muhabir: Meiramgul Kussainova
