Türkiye-İtalya 4. Hükümetlerarası Zirvesi Ortak Bildirisi yayımlandı

ANKARA (AA) - Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanlığının sosyal medya hesabından yayımlanan bildiride, Cumhurbaşkanı Erdoğan ve İtalya Başbakanı Meloni'nin bugün Roma'da düzenlenen Türkiye-İtalya 4. Hükümetlerarası Zirvesi'ne eş başkanlık ettikleri belirtildi.

Zirveye, Türkiye'den Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanı Mahinur Özdemir Göktaş, Kültür ve Turizm Bakanı Mehmet Nuri Ersoy, Milli Savunma Bakanı Yaşar Güler, Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mehmet Fatih Kacır, Ticaret Bakanı Ömer Bolat ile Gençlik ve Spor Bakanı Osman Aşkın Bak'ın katıldığı ifade edildi.

İtalya tarafında ise İçişleri Bakanı Matteo Piantedosi, Ekonomi ve Maliye Bakanı Giancarlo Giorgetti, İşletmeler ve Made in Italy Bakanı Adolfo Urso, Kültür Bakanı Alessandro Giuli, Spor ve Gençlik Bakanı Andrea Abodi ve Engelliler Bakanı Alessandra Locatelli'nin yer aldığı belirtildi.

Bildiride, şunlar ifade edildi:

"NATO müttefikleri ve G20 ortakları olarak Türkiye ve İtalya, bölgesel ve uluslararası konularda yakın işbirliği ve eş güdümlerini sürdürmeye devam edecektir. Türkiye ve İtalya, Avrupa ve ötesinde uluslararası barış ve istikrara önemli katkılarda bulunmaktadır. Her düzeyde düzenli istişareler yoluyla işbirliklerini geliştirmeyi hedeflemektedirler. Zirve, Ukrayna-Rusya Savaşı, Avrupa güvenlik mimarisi ve uluslararası ticarete ilişkin ortaya çıkan tartışmalar, Gazze'deki vahim durum, tutarlı mukabele ve etkili işbirliği gerektiren düzensiz göç ve iklim değişikliği gibi süregelen sınamalarla bölgesel ve küresel ölçekte önemli gelişmelerin meydana geldiği bir dönemde toplanmıştır. Taraflar, Hükümetlerarası Zirve'nin düzenli olarak tertip edilmesi ve beşinci zirvenin Türkiye'de toplanması hususundaki mutabakatlarını yinelemişlerdir. Türkiye'nin tüm Avrupa kıtasının istikrarı ve refahına yaptığı katkıları kabul eden taraflar, Türkiye'nin aday ülke statüsünü de göz önünde bulundurarak, AB ile Türkiye arasındaki ilişkilerin geliştirilmesinin önemini vurgulamışlardır."

Tarafların bu doğrultuda, Türkiye-AB Vize Serbestisi Diyaloğu'nun hızlandırılması, göç konusundaki işbirliğinin yenilenmesi ve terörle mücadele işbirliğinin güçlendirilmesi gibi kilit alanlarda somut sonuçlar elde edilmesine yönelik çabalarını koordine etme hususunda mutabık kaldığı belirtildi.

Tarafların ayrıca, her iki taraf için potansiyel faydalar sağlayacak olan Türkiye-AB Gümrük Birliği'nin güncellenmesine duyulan acil ihtiyacı vurguladığı bildirildi.

Tarafların, ekonomi ve ticaret konusunda işbirliğini artırma ve bu alanlarda gelişmenin güçlendirilmesini amaçlayan yeni yaklaşımları belirleme ve uygulama hususundaki kararlılıklarının vurgulandığı bildiride, şu değerlendirmelere yer verildi:

"Taraflar, 2024 yılında ikili ticaret hacminin, 30 milyar dolar olan ortak hedeflerini aşmış olmasını memnuniyetle karşılamışlardır. Derinleşen ikili ticari ve ekonomik ilişkileri göz önünde bulundurarak, 40 milyar dolar ticaret hacmine ulaşmaya yönelik yeni bir orta vadeli hedef belirlemişlerdir. Taraflar, bu yeni hedefe ulaşmak için birlikte çalışmaya ve bu doğrultuda Üçüncü Ortak Ekonomi ve Ticaret Komisyonu (JETCO) Toplantısı'nı 2025'in dördüncü çeyreğinde Türkiye'de düzenlemeye karar vermişlerdir.

Taraflar ayrıca, bugünkü zirve marjında iş forumunun düzenlenmesini memnuniyetle karşılamışlardır. Taraflar, iki ülke arasındaki doğrudan yatırımların ekonomik ilişkilerin önemli bir boyutunu oluşturduğuna inanmaktadır. Bu nedenle, doğrudan yatırımların seviyesini artırmak amacıyla, sanayi işbirliği, karşılıklı mutabık kalınan şartlara dayalı teknoloji transferinin teşvik edilmesi ve kilit teknolojilerin sanayide kullanılmasının desteklenmesi yollarıyla da Türk ve İtalyan yatırımcıları daha fazla teşvik etmeye karar vermişlerdir. Taraflar ayrıca, dijital teknolojiler, yapay zeka ve siber güvenlik alanlarında işbirliğini ilerletme isteklerini ifade etmişlerdir."

Tarafların, ulaştırma koridorlarının hem küresel tedarik zincirlerinin sürdürülmesinde hem de sosyal ve ekonomik kalkınmaya katkı sağlamadaki hayati rolünü kabul ettiği belirtildi.

Türkiye ve İtalya'nın, denizcilik alanındaki mevcut ilişkilerden duydukları memnuniyeti ifade ettikleri vurgulanan bildiride, "Taraflar, son Kara Ulaştırması Karma Komisyon toplantısının ulaştığı neticeleri tasdik etmişlerdir. Taraflar, iki ülke arasındaki sivil havacılık ilişkilerinin daha da güçlendirilmesi konusunda mutabakata varmışlardır." denildi.

Bildiride, şunlar ifade edildi:

"Son NATO zirvelerinde alınan kararlar ve stratejik konsept çerçevesinde taraflar, başta terörle mücadele olmak üzere bilhassa İttifak'ın güney kanadından kaynaklanan tehditler ve çok yönlü sınamalar gibi konularda 360 derecelik yaklaşım temelinde işbirliklerini güçlendirmeye yönelik kararlılıklarını vurgulamışlardır. Taraflar, NATO-AB Stratejik Ortaklığı'nı mutabık kalındığı şekilde geliştirme isteklerini ve AB dışındaki müttefiklerin, bu ortaklığın geliştirilmesi için AB'nin savunma çabalarına muhtemel tam katılımının önemini yeniden teyit etmiştir."

Türk ve İtalyan savunma sanayisi şirketlerinin son yıllarda başarıyla tamamlanan ortak projelerine ve bu işbirliğini ilerletme yönündeki siyasi iradeye atıfta bulunan tarafların, savunma sanayisinin hem mevcut hem de gelecekteki ilişkiler açısından kilit bir rol oynadığını ve bu nedenle bu sektördeki diyalog ile işbirliğini güçlendirmeye devam edeceklerini kabul ettikleri belirtildi.

Bu anlayış doğrultusunda tarafların, 2025 yılında 14. Savunma Sanayii İşbirliği Toplantısı'nı düzenlemeye ve ikili savunma ilişkilerinin seviyesini müttefiklere örnek teşkil edecek şekilde yükseltmek amacıyla karşılıklı üst düzey ziyaretler ile teknik toplantılar gerçekleştirmeye karar verdikleri bildirildi.

Tarafların ayrıca, NATO bünyesinde savunma sanayi işbirliğini geliştirme ve daha güçlü bir Avrupa savunma sanayisine yönelik ortak çabaları destekleme yönündeki taahhütlerini yineledikleri aktarıldı.

Sınır aşan örgütlü suçlarla mücadelede tarafların, ikili işbirliğinde kazanılan ivmeyi memnuniyetle karşıladığı ve özellikle örgütlü suçlar ile terörizmin finansmanı arasındaki bağlantının ele alınması bakımından işbirliğini sağlamlaştırma kararlılıklarını yineledikleri belirtildi.

Tarafların ayrıca, "Her iki ülkenin güvenliğine yönelik tehditlerin ve ortak zorlukların belirlenmesi ve değerlendirilmesi, ortak girişimler ve eylemlerin tanımlanması yoluyla stratejik işbirliğinin güçlendirilmesi, terörizm, sınır aşan organize suçlar ve siber suçlar dahil olmak üzere en ciddi suç türlerinin önlenmesi amacıyla yöntemler, iyi uygulamalar ve uzmanlık değişiminin teşvik edilmesi" hedefiyle diyalog ve işbirliğini güçlendirme kararı aldıkları ifade edildi.

Bildiride, "Taraflar ayrıca, her iki devletin de taraf olduğu Avrupa Konseyi Sözleşmeleri çerçevesinde suçluların iadesi, karşılıklı adli yardımlaşma, hükümlülerin nakli ve çocukların korunmasını ilişkin konularda adli işbirliğinin güçlendirilmesine yönelik çabalarını koordine etmeyi ve terörizm ve organize suçlarla mücadelede karşılıklı adli yardımlaşmaya öncelik vermeyi kararlaştırmışlardır. Taraflar, NATO müttefikleri olarak, gittikçe karmaşıklaşan güvenlik ortamında bölgesel ve uluslararası istikrarı artırmak amacıyla terörizmle mücadele konusunda ikili işbirliklerini güçlendirme taahhütlerini vurgulamışlardır. Bu bağlamda taraflar ayrıca, 'Türkiye-İtalya Terörle Mücadele İstişareleri'nin yeniden başlatılmasının, bu istişarelerin stratejik öneme sahip iki bölgesel aktör arasında güçlü bir ortaklık üzerine inşa edilmiş olması nedeniyle önem arz ettiğini vurgulamışlardır." denildi.

Tarafların, 1951 tarihli Kültür Anlaşması temelinde kültür, bilim, gençlik, sanat, müzik, koreografi eğitimi, inovasyon ve arşivler alanlarında ikili ve çok taraflı düzeylerde mevcut işbirliğini daha da güçlendirme kararlılıklarını teyit ettikleri, sergiler ve ortak projeler yoluyla sanat eserlerinin karşılıklı dolaşımını, ayrıca somut olmayan kültürel miras alanında ortak çalışmaları teşvik etmeyi kararlaştırdıkları bilgisi verildi.

Engelliler de dahil olmak üzere, kişisel gelişim, sosyal uyum ve sürdürülebilir büyümenin desteklenmesinde sporun ve sporda dürüstlüğün teşvik edilmesinin önemli rolünün kabul edildiği, tarafların, turizmin halklar arasındaki etkileşimi teşvik etmedeki etkisini dikkate alarak tanıtım faaliyetlerini destekleme iradelerini vurguladıkları belirtildi.

Enerji arz güvenliğinin güçlendirilmesi ve kaynakların çeşitlendirilmesi bağlamında Güney Gaz Koridoru'nun stratejik öneminin öne çıkarıldığı, tarafların bu alandaki güçlü işbirliğini memnuniyetle değerlendirdiği aktarıldı.

Tarafların, enerjinin Akdeniz Bölgesi de dahil olmak üzere ortak büyüme, güvenlik ve refah için kapsayıcı bir değer taşıdığını kabul ederek, bu alandaki işbirliğini ilerletme taahhütlerini yineledikleri belirtildi.

Küresel temiz enerji dönüşümündeki kilit roller göz önünde bulundurularak, kritik mineraller ve nadir toprak elementleri tedarik zincirlerinin güvenliğinin sağlanması için işbirliğinin güçlendirilmesinin öneminin vurgulandığı ifade edildi.

Tarafların, temiz enerji alanındaki işbirliği potansiyelinin yüksek olduğunu göz önünde bulundurarak, yenilenebilir enerji, enerji verimliliği, hidrojen ve doğal gaz altyapısı alanlarında işbirliklerini güçlendirmeyi kararlaştırdıkları bildirildi.

Her iki tarafın, kendi ülkelerinde ve üçüncü ülkelerde, petrol ve gaz sektöründeki ortak projeler de dahil olmak üzere daha fazla işbirliği yapılabilecek alanları araştırmayı kararlaştırdıkları, ortak projeler yoluyla işbirliğini geliştirme ve yeşil dönüşüm ile sıfır atık gibi alanlarda bilgi alışverişinde bulunma yönündeki isteklerini ifade ettikleri bilgisi verildi.

Tarafların ayrıca, Paris Anlaşması'nın hedefleri doğrultusunda emisyonların azaltılması ve iklim değişikliğinin etkilerine uyum sağlanması amacıyla yenilikçi çözümler geliştirme taahhüdünde bulundukları ifade edildi.

Bildiride, şunlar kaydedildi:

"Taraflar, bölgesel ve uluslararası barış, güvenlik ve istikrarın yanı sıra merkezinde Birleşmiş Milletler (BM) bulunan çok taraflılığa katkıda bulunmak amacıyla düzenli stratejik diyalog sürdürme kararlılıklarını teyit etmişlerdir. Bu bağlamda, Uzlaşı için Birleşme grubu bünyesindeki BM Güvenlik Konseyi reformu da dahil olmak üzere BM bünyesinde devam eden ikili işbirliğinden duydukları memnuniyeti dile getirmişlerdir. Ayrıca BM sisteminin üç temeli olan barış ve güvenlik, kalkınma ve insan haklarını destekleme sözü vermişlerdir. Taraflar ayrıca, devletlerin egemenliğine, bağımsızlığına ve toprak bütünlüğüne saygı temelinde üçüncü ülkelerde ve bölgelerde barış ve istikrarın desteklenmesinde, iyi komşuluk ilişkilerinin geliştirilmesinde ve ekonomik kalkınmanın yanı sıra bölgesel bağlantısallığın artırılmasında işbirliğinin öneminin altını çizmişlerdir.

Taraflar, göç rotaları dahil düzensiz göçle ilgili mevcut eğilimleri, düzensiz göçle mücadelede işbirliği alanlarını değerlendirmişlerdir. Taraflar, düzensiz göçle mücadelede uluslararası işbirliğinin önemini vurgulamışlardır. Taraflar, düzenli göç için kanallar sunar ve çeşitlendirirken, yenilikçi çözümleri göz önünde bulunduran ve aynı zamanda göçün temel nedenlerini ele alan bir yaklaşımın gerekliliği konusunda mutabık kalmışlardır. Taraflar, uluslararası hukuka ve insan onuruna saygılı bir yaklaşımla göçmen kaçakçılığı ve insan kaçakçılığına karşı aralıksız mücadeleye devam etme ve bu mücadeleye katkıda bulunma kararlılıklarını vurgulamışlardır. "

Bildiride, tarafların, din veya inanca dayalı hoşgörüsüzlük, yabancı düşmanlığı ve ayrımcılığın her türlü şekil ve tezahürüne karşı etkin mücadele hedefi doğrultusunda işbirliği yapma iradelerini ifade ettikleri belirtildi.

Denize kıyısı olan iki ülke olarak tarafların, çevre sorunları, iklim değişikliği, enerji, güvenlik ve düzensiz göç gibi artan riskler karşısında, Akdeniz'de seyrüsefer serbestisini ve kapsayıcı işbirliğini teşvik etme konusunda mutabık kaldıkları ifade edildi.

Tarafların, deniz sınırı uyuşmazlıklarının hakkaniyet ilkesine dayalı çözümlerle uluslararası hukuk temelinde ve anlaşma yoluyla giderilmesinin önemini yineledikleri kaydedildi.

Gerekli koşulların sağlanması halinde Doğu Akdeniz Çok Taraflı Konferansı'nın düzenlenmesinin bölgede kapsayıcı bir işbirliği mekanizması kurulması için fırsat teşkil edeceği yönündeki görüş birliğinin taraflarca vurgulandığı aktarıldı.

Tarafların, Ukrayna'nın toprak bütünlüğüne, egemenliğine ve bağımsızlığına olan sarsılmaz desteklerini, Ukrayna'ya mümkün olan en kısa sürede adil ve kalıcı bir barış getirme çabalarını sürdürme iradelerini teyit ettiği belirtildi.

Bildiride, Roma'da düzenlenecek Ukrayna'nın Yeniden İnşası Konferansı'na işaret edilerek, ikili yatırımları artırmak ve Ukrayna'nın yeniden inşasında olası karşılıklı yatırım projelerini teşvik etmek için özel sektör temsilcileri ve kamu kurumları arasındaki işbirliğinin geliştirilmesi hususunda mutabık kalındığı kaydedildi.

Tarafların, Libya'nın güvenlik, istikrar, egemenlik, toprak bütünlüğü ve siyasi birliğinin korunması amacıyla BM kolaylaştırıcılığında, Libya'nın sahipliğinde ve öncülüğünde yürütülecek bir siyasi süreci destekleme hususundaki kararlılıklarını teyit ettiği belirtildi.

Tarafların, Suriye'nin toprak bütünlüğü, birliği ve egemenliği, Suriye topraklarının bölge ve ötesi için bir tehdit oluşturmamasının temin edilmesi hususundaki kararlılıklarının altını çizdiği ifade edildi.

Tarafların, Suriye'deki toplumların her bir üyesinin kendini güvende ve emniyette hissedeceği, anayasal vatandaşlığa dayalı haklarından yararlanacağı bir ülkeyle sonuçlanacak kapsayıcı bir siyasi sürecin önemine vurgu yaptığı kaydedildi.

Bildiride, tarafların, yaptırımların mümkün olan en geniş ölçüde hafifletilmesi suretiyle, iyileştirilmiş bir iş ve yatırım ortamında Suriye'nin ekonomik toparlanmasını ve yeniden inşasını destekleme konusundaki kararlılıklarını ifade ettikleri belirtildi.

Tarafların ayrıca, terörizm ve aşırıcılıkla mücadele çabaları kapsamında Suriye'ye destek vermek ve UNHCR ile IOM gibi ilgili BM kuruluşlarıyla işbirliği içinde, Suriyelilerin gönüllü, güvenli, onurlu ve sürdürülebilir geri dönüşlerini kolaylaştırmak amacıyla işbirliği yollarını arama konusunda mutabık kaldıkları bildirildi. Bu bağlamda, uluslararası topluma Suriye ile daha fazla işbirliği yapılması çağrısında bulundukları ifade edildi.

Tarafların, Orta Doğu'da barış ve istikrar için birlikte çalışmaya devam edeceği belirtildi. Ayrıca, 2735 sayılı BM Güvenlik Konseyi Kararı doğrultusunda, Gazze'de acil ve kalıcı bir ateşkesin sağlanması, 19 Ocak'ta yürürlüğe giren ateşkes ile rehine ve tutukluların serbest bırakılmasına-takasına ilişkin anlaşmanın, kan dökülmesine kalıcı olarak son verilmesi, kesintisiz insani yardım ulaştırılması ve toparlanma ile yeniden yapılanma sürecinin başlatılması amacıyla tam olarak uygulanması çağrısında bulundukları bildirildi.

Tarafların, ilgili BM Güvenlik Konseyi kararlarına uygun olarak, İsrail ile barış ve güvenlik içinde yan yana yaşayan, bağımsız bir Filistin Devleti'ni öngören iki devletli çözüme yönelik desteklerini teyit ettikleri belirtildi.

Muhabir: Hüseyin Cem Dağıstanlı,Muhammed Nuri Erdoğan