LAHEY (AA) - İsrail'in, Birleşmiş Milletler (BM) Yakın Doğu'daki Filistinli Mültecilere Yardım ve Bayındırlık Ajansını (UNRWA) yasaklamasına ilişkin duruşmalar, Hollanda'nın idari başkenti Lahey'deki Barış Sarayı'nda 5 günde tamamlanacak.
Duruşmaların üçüncü gününde ABD, Rusya, Fransa, Macaristan ve Endonezya'nın ardından öğleden sonraki oturumda Türkiye sunum yaptı.
Lahey'de devam eden duruşmalarda 39 devlet ve 4 uluslararası kuruluş, İsrail'in BM kuruluşlarına yönelik kısıtlamalarına ilişkin kanaatlerini sunacak.
Türkiye adına Uluslararası Adalet Divanında (UAD) sunum yapan Nuh Yılmaz, Gazze'de kısa süren ateşkesin Filistinlilerin yaşadığı acıları sona erdirmek adına umut olduğunu, ancak İsrail'in düşmanca davranmayı tercih etmesiyle Gazze'ye yönelik saldırıların hız kesmeden devam ettiğini belirtti. Yılmaz, şunları söyledi:
"Gazze halkı yine abluka altında ve bu sefer sıfır insani yardımla. İsrail, açlığı bir silah olarak kullanıyor. Tahliye emirlerinden birkaç dakika sonra yüz binlerce yerinden edilmiş insanı bir yerden başka bir yere sürüklüyor. Evleri, hastaneleri, okulları, sığınakları, kampları, güvenli bölgeleri ve geriye kalan tüm sivil altyapıyı hedef alıyor. İsrail son olarak 21 Mart'ta Gazze'nin tek özel kanser tedavi hastanesi olan Türk-Filistin Dostluk Hastanesi'ni ve bitişiğindeki tıp fakültesini havaya uçurdu."
İsrail'i durduracak hiçbir yasanın uygulanmadığına dikkati çeken Yılmaz, "Gazze'de soykırıma varan toplu katliamlar var. Bu durumun, acil uluslararası müdahale olmazsa Batı Şeria'da tekrarlanması yakın." diye konuştu.
Yılmaz, İsrail'in UAD tarafından emredilen geçici tedbirleri de ihlal ettiğini vurgulayarak, "Tüm objektif gözler ve hukuka uyan halklar için İsrail'in uluslararası yükümlülüklerini sürekli olarak reddetmesi ve bunlardan kaçınması uluslararası hukuk ve uluslararası insancıl hukuku tehlikeye attığının açık bir göstergesidir." diye konuştu.
"UNRWA, operasyonlarını sürdürebilseydi Gazze'de çocukların açlıktan ölümü önlenebilirdi"Sunumunda, İsrail'in insani yardım çalışanlarına yönelik saldırılarına da değinen Yılmaz, "Türk-Amerikan vatandaşı Ayşenur Ezgi Eygi'nin işgal altındaki Batı Şeria'da barışçıl protestolar sırasında öldürülmesi, insani yardım gönüllülerinin karşı karşıya olduğu riskleri ortaya koymaktadır." ifadesine yer verdi.
Yılmaz, UNRWA'nın yardımlarının önemine işaret ederek, "İsrail'in Gazze'ye yardım ulaştırılmasına getirdiği kısıtlamalar ve özellikle çocuklar için ölümcül olduğu kanıtlanan Gazze'deki açlık, UNRWA'nın Gazze ve işgal altındaki Filistin topraklarında tam faaliyetlerini sürdürmesi halinde önlenebilirdi." dedi.
Türkiye'nin, İsrail'in uluslararası hukuktan kaynaklanan yükümlülüklerini ısrarla yerine getirmemesinden derin endişe duyduğunu vurgulayan Yılmaz, şunları kaydetti:
"Türkiye, UAD'den İsrail'in uluslararası hukuk kapsamındaki yükümlülüklerini teyit eden ve BM'nin, diğer uluslararası örgütlerin ve üçüncü devletlerin işgal altındaki Filistin topraklarındaki varlığına ve faaliyetlerine saygı gösterilmesinin önemini ortaya koyan bir danışma görüşü yayınlamasını saygıyla talep ediyor."
Yılmaz, ayrıca Türkiye, İsrail-Filistin ihtilafına uluslararası hukuk ve ilgili BM kararları uyarınca iki devletli çözüm temelinde adil ve kalıcı çözüm bulunmasını desteklemeye devam edeceğinin altını çizdi.
İsrail'in BM kuruluşlarına yönelik kısıtlamaları UAD'deİsrail Meclisinin 28 Ekim 2024'te UNRWA'nın faaliyetlerini kısıtlayan yasaları kabul etmesi ve 31 Ocak 2025'te Doğu Kudüs'teki UNRWA operasyonlarını sonlandırmasına ilişkin UAD danışma görüşü duruşmalarında, 39 ülkenin yanı sıra Arap Ligi, İslam İşbirliği Teşkilatı, Afrika Birliği ve BM sunum yapacak.
Duruşmaların tamamı ise 2 Mayıs'ta sona erecek. Danışma görüşüne ilişkin yazılı beyanda bulunan İsrail, sözlü duruşmalarda yer almayacak.
Süreç, sözlü sunumların ardından Divan yargıçlarının danışma görüşünü hazırlamak için müzakereye başlamasıyla devam edecek.
UAD, danışma görüşlerini genellikle 4 veya 6 aylık sürede açıklıyor.
Muhabir: Zuhal Demirci,Lejla Biogradlija,Selman Aksünger
